Wereld Aidsvaccin Dag 2008: Een aidsvaccin is mogelijk en heel erg hard
nodig
16-05-2008
Vijfentwintig jaar na de ontdekking van hiv, is er een grote
vooruitgang geboekt in het aanpakken van de aidsepidemie.
Wetenschappers hebben erg veel geleerd over de complexe werking van
hiv. Dit heeft geleid tot diverse remmers om aids tegen te gaan. Alles
bij elkaar heeft het meer medicijnen opgeleverd dan de middelen van
alle andere virale ziekten bij elkaar opgeteld. Maar deze vooruitgang
is niet genoeg. Terwijl het van belang blijft om zoveel mogelijk
hiv-geïnfecteerden te behandelen met aidsremmers, is het nodig om te
blijven zoeken naar nieuwe middelen die kunnen voorkomen dat mensen
geen hiv krijgen. Een vaccin is de beste mogelijkheid om voor eens en
altijd af te rekenen met deze verwoestende ziekte.
World Aidsvaccindag
Elf jaar geleden riep President Clinton tijdens een speech op om
binnen 10 jaar een aidsvaccin te hebben. In het erna jaar riepen
belangrijke pleitbezorgers voor het aidsvaccin Wereld Aidsvaccin Dag
in het leven. Helaas werd Clintons doel niet gehaald. Er is veel
geleerd en er ligt nog een moeilijke taak in het verschiet. Maar als
we kijken wat we nu weten, is dat meer dan we ons wellicht realiseren.
Wetenschappers zeggen dat een aidsvaccin mogelijk is
Bijna ieder persoon dat hiv oploopt, is in staat om het virus enkele
jaren onder controle te houden zonder meteen aids te krijgen. Er zijn
zelfs enkele mensen die elite nonprogressors worden genoemd omdat hun
lichaam in staat is om het virus oneindig onder controle te houden.
Wetenschappers onderzoeken hoe het afweersysteem van deze mensen
precies werkt. Het kan hen aanwijzingen geven voor het ontwerpen van
een effectief aidsvaccin.
Dan zijn er ook nog enkele hiv-geïnfecteerden die antilichamen
ontwikkelen die in staat zijn om verschillende virusstammen te
neutraliseren. Wetenschappers hebben al verscheidene antilichamen
ontdekt en proberen stoffen te ontwikkelen die de productie van deze
antilichamen binnen het menselijk lichaam kunnen stimuleren.
Tot slot blijken apen immuun te worden voor infectie met siv (hiv voor
apen) nadat zijn een afgezwakte vorm van siv toegediend hebben
gekregen. Vanwege het gevaar voor daadwerkelijke infectie, kunnen
mensen geen afgezwakte vorm van hiv toegediend krijgen. Wetenschappers
bestuderen daarom nauwgezet de afweerreactie bij deze dieren om beter
te begrijpen hoe het werkt. De opgedane kennis over de specifieke
afweerreactie hopen ze door te kunnen vertalen tot een nieuwe
generatie van aidsvaccin-kandidaten.
De ontwikkeling van een aidsvaccin is ook pionierswetenschap
Wetenschappers werken hard aan nieuwe benaderingen om tot aidsvaccins
te komen. De meeste aidsvaccins, die momenteel worden onderzocht,
richten zich nog op één component van het immuunsysteem: het
stimuleren van de immuniteit van de T-cellen. Maar om een volledig
preventief werkzaam vaccin te krijgen, is het nodig om zowel de
immuniteit van T-cellen als van antilichamen te bevorderen.
Antilichamen zullen de eerste infectie met hiv moeten voorkomen en
T-cellen zullen de cellen moeten opruimen die toch geïnfecteerd zijn
geraakt. Aidsvaccinonderzoekers concentreren zich nu op beide
benaderingen.
Ook werken deskundigen wereldwijd samen om antigenen te ontwikkelen
die neutraliserende antilichamen opwekken. Het afgelopen jaar hebben
verscheidene organisaties, waaronder het International Aids Vaccin
Initiative, financiële prikkels gegeven om biotechnologische bedrijven
aan te moedigen om hun technologieën aan te wenden voor het vinden van
een aidsvaccin. Deze bedrijven hebben vaak een schat aan nieuwe
ideeën.
De voortgang van klinisch onderzoek is cruciaal
We moeten zoveel als mogelijk over hiv leren en de reacties van het
menselijk lichaam op het virus. Hoe reageert het immuunsysteem bij de
eerste infectie op hiv en hoe verandert het virus zichzelf zodat het
immuunsysteem er geen grip op krijgt? Wat kunnen we leren van de
afweerreacties van mensen die zeer recent geïnfecteerd zijn geraakt?
De antwoorden op deze vragen bieden inzichten die van groot belang
kunnen zijn voor het ontwerp van toekomstige vaccinkandidaten.
Een aidsvaccin is nog steeds dringend nodig
Vaccins zijn een van de meest effectieve middelen in het bevorderen
van de volksgezondheid. In het verleden hebben we gezien dat een
vaccin de enige manier is om een grote virale epidemie in de kiem te
smoren. Ook weten we uit het verleden dat er tientallen jaren overheen
kunnen gaan eer een vaccin is gevonden. Hiv werd 25 jaar geleden
ontdekt. Pas sinds de laatste 10 jaar worden de krachten in de
zoektocht naar een vaccin gebundeld en gecoördineerd. Elke dag komen
er wereldwijd 7.000 nieuwe hiv-geïnfecteerden bij. Aids staat
wereldwijd op nummer 4 als ziekte die de meeste doden veroorzaakt. In
Afrika is er geen andere ziekte die meer doden veroorzaakt als aids.
We moeten dan ook al onze krachten blijven bundelen om de aidsepidemie
voor eens en voor altijd uit te kunnen bannen.
Steun op de lange termijn is nodig
Het ontwikkelen van een aidsvaccin vergt een aanhoudende toewijding
van briljante breinen uit de wetenschap, de industrie en de
universiteiten als ook politieke en financiële steun vanuit overheden
en donoren uit de hele wereld. Vandaag op Wereld Aidsvaccindag eren we
degenen die aidsvaccinonderzoek hebben ondersteund. We roepen de
huidige en nieuwe pleitbezorgers op om hun steun te handhaven
gedurende het lange traject naar een vaccin. We eren de vrijwilligers
die onbaatzuchtig hebben bijgedragen aan aidsvaccinonderzoek. Het
ontwikkelen van een aidsvaccin zal niet makkelijk zijn. Maar zonder
een manier om de verspreiding van nieuwe infecties tegen te gaan,
komen we nooit van deze vreselijke ziekte af. Bij het International
Aids Vaccin Initiative kijken we uit naar een Wereld Aidsvaccindag in
de toekomst die wordt gemerkt door de ontdekking van een echt werkbaar
vaccin dat de verspreiding van aids heeft stop gezet.
Meer weten over IAVI
Stichting Aids Fonds