Opening superduurzame woningen in Kollum (Friesland)
19-05-2008
Toespraak van minister Cramer op 19 mei 2008 bij de opening van Wêrom
Wenningen in Kollum (Friesland). De beide woningen gebruiken op
jaarbasis geen energie. De minister opende de twee energieneutrale
woningen officieel door onder andere een boom tussen beide woningen te
planten.
Dames en heren,
Ontzettend leuk om hier te zijn bij de opening van twee nieuwe
superduurzame woningen. Goed om in de praktijk te zien wat we nu al
kunnen op het terrein van duurzaam bouwen. Voorbeeld van hoe we door
doortastend en daadkrachtig optreden duurzaam kunnen bouwen. We willen
meer innovatief en duurzaam bouwen. En vandaag zien we dat het kan! Nu
moeten we de stap van kleinschalig naar grootschalig maken. Die
uitdaging wil ik aangaan met de sector!
Het werkprogramma Schoon en Zuinig van het kabinet beschrijft de weg
naar een Nederland dat in 2020 één van de meest efficiënte en schone
energievoorzieningen van Europa zal hebben. Wat betreft de gebouwde
omgeving schets ik de hoofdlijnen.
Vandaag ligt de nadruk op de nieuwbouw, maar eerst wil ik kort iets
zeggen over de bestaande bouw. De bouw is een ontzettend belangrijke
sector om onze klimaat en energie doelen te halen. Want in de bouw
zijn namelijk betrekkelijk snelle en grote stappen te maken in het
terugdringen van CO2 door fors in te zetten op energiebesparing.
Kortom, in de bouwsector gaan we snel meters maken!
Op 23 januari 2008 heb ik samen met mijn collega's Vogelaar en Van der
Hoeven met Bouwend Nederland, Uneto-VNI, EnergieNed en VME het
convenant Energiebesparing bestaande gebouwen Meer met Minder
getekend. Doel is in 2020 dertig procent energie besparing in 2,4
miljoen bestaande woningen en andere gebouwen.
Het plan 'Meer met Minder' is erop gericht gebouweigenaren en huurders
zo eenvoudig mogelijk, zonder hogere maandlasten en met een gezond
binnenklimaat energie te laten besparen. Dit jaar starten
proefprojecten voor tienduizend gebouwen. Alle activiteiten van de
partijen samen moeten er toe leiden dat tot en met 2011 de
energieprestatie van minstens een half miljoen bestaande woningen en
andere gebouwen wordt verbeterd naar energielabel B of met minstens
twee labelklassen.
In 2008 en 2009 gaan diverse subsidies en andere regelingen van start
of worden meer toegespitst op de gebouwde omgeving. Denk bijvoorbeeld
aan subsidieregelingen ter stimulering van de toepassing van
zonnepanelen en duurzame-energieopties in de bestaande bouw zoals
HR-warmtepompen, HR-ketels, zonneboilers en warmtepompen. Verder komt
er voor de regeling Energie-investeringsaftrek meer budget beschikbaar
waardoor meer ondernemers die investeren in energiebesparing fiscaal
voordeel kunnen boeken.
Dan de nieuwbouw. Collega Vogelaar en ik hebben in april met de
bouwsector een convenant gesloten over energiezuinige nieuwbouw.
Overheid en markt zijn het eens over de doelstelling om te komen tot
25% energiebesparing in 2011 en 50% in 2015 in nieuwe winkels,
woningen en kantoren. De einddoelstelling is energieneutraal bouwen in
2020. De ontwikkelaars verplichten zich tot een substantiële bijdrage
aan de duurzaamheid van de nieuwgebouwde omgeving bij jaarlijks circa
45.000 woningen, 400.000 m² kantoorruimte en 300.000 m² winkelruimte.
De partijen zetten in op kwaliteitsverbetering van onder meer het
binnenmilieu en het bouwproces. Kortom, geen concessies aan de
gezondheid van bewoners!
Samenwerking is een belangrijk thema om doelstellingen te bereiken. In
gezamenlijkheid willen we uitstralen dat het nu echt moet gaan
gebeuren en dat we daar samen hard aan gaan trekken. Van papier naar
praktijk, van papier naar bouwkeet! Om die noodzakelijke vermindering
van de CO2-uitstoot te bereiken zal onder andere een aanscherping van
de energieprestatie nodig zijn: voor de woningbouw zijn aanscherpingen
van de energieprestatiecoëfficiënt voor 2011 voorzien met een kwart,
en voor 2015 met de helft ten opzichte van de huidige waarde.
Om geen concessies te doen aan de effecten op de gezondheid en de
kosten binnen de perken te houden zal de bouwsector moeten innoveren.
Voor de utiliteitsbouw zullen de bestaande eisen naar verwachting nog
dit jaar aangescherpt worden. Daarna volgt verdere aanscherping, het
doel is dat alle nieuwe gebouwen in 2017 de helft energiezuiniger
zullen zijn dan nu. Er is discussie over de bestaande
energieprestatienormen, de bepalingsmethoden voor de energieprestatie
van woningen en utiliteitsgebouwen.
Er wordt daarom gewerkt aan een toekomstbestendige prestatienorm. Met
deze nieuwe norm kunnen we van de zeer energiezuinige gebouwen van de
nabije toekomst betrouwbaar de energieprestatie berekenen. Overigens
blijft het aanscherpen van de energieprestatiecoëfficiënt de
spreekwoordelijke stok achter de deur. De afspraken die we hebben
gemaakt zijn bindende afspraken die drijven op wetgeving en dus
gehandhaafd zullen worden. Met dit convenant lopen we nu harder dan we
met wetgeving kunnen afdwingen!
Ik benadruk nogmaals dat we er met de traditionele manier van
ontwerpen en bouwen niet gaan komen. De bouw moet over de hele breedte
echt gaan innoveren om de doelen te halen zonder negatieve
neveneffecten. Zo kunnen we het verschil maken. En dat is mogelijk,
koplopers bewijzen dat. Diverse marktpartijen hebben ook al laten zien
dat energiezuinig bouwen niet duurder hoeft te zijn dan regulier
bouwen , zeker niet in het licht van de totale woonlasten, dus
inclusief energielasten. Denk bijvoorbeeld aan project van
woningcorporatie Aramis. Die bouwen in Roosendaal drie zogenaamde
passiefhuizen.
Een passiefhuis onderscheidt zich door de bijzondere combinatie van
een zeer hoogwaardig en aangenaam binnenklimaat en een zeer laag
energieverbruik. Resultaat: een besparing van 3 ton CO2 per woning en
per huishouden ruim 800 euro besparing op energiekosten.
Knelpunt is dat innovatieve technieken alleen bekend zijn bij een
kleine groep innovatieve bouwers én dat deze technieken alleen nog
maar zijn uitgevoerd in kleine projecten. Kortom, het is zaak dat de
opgedane kennis overgebracht moet worden op het grote peloton van
bouwers, maar ook gemeenten en bewoners. Er moet dan ook meer
praktijkervaring worden opgedaan in grotere meer reguliere
bouwprojecten. Het is nodig om op grotere schaal ervaring op te doen
met meer innovatieve energiebesparingsconcepten en technieken.
We hebben afspraken gemaakt met de bouwsector in het kader van het
nieuwbouwconvenant. Die afspraken moeten ertoe leiden dat er 10
experimenteergebieden komen waar op grote schaal geëxperimenteerd
wordt met zeer energiezuinige nieuwbouw. Deze experimenten hebben tot
doel om kennis en ervaring op te doen.
Tot slot. De opening van Wêrom Wenningen vandaag sluit prima aan bij
onze ambities voor duurzaam bouwen. Ik ben enthousiast over dit
innovatieve project: het is een lichtend voorbeeld voor de sector om
nog meer duurzaam en energiezuinig te bouwen. Ook is het project weer
een stap in de richting van de energieneutrale gemeente. Kortom, mijn
complimenten voor de gemeente, voor bouwers en alle andere
betrokkenen;
Dames en heren,
De gemeente Nijmegen stuurde onlangs een vliegtuigje met een
infraroodcamera de lucht in. Door warmtebeelden werd in kaart gebracht
welke gebouwen het meeste warmteverlies hadden; bij veel warmteverlies
kleurden de daken rood, bij goed geïsoleerde blauw. Kortom, één beeld
zegt soms meer dan duizend woorden. Mijn inzet is dan ook de
Nederlandse daken blauw te kleuren... te beginnen vandaag in Fryslân!
Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer