Alcoholreclame op tv bereikt veel minderjarigen
20/05/2008 08:00
Stichting Alcoholpreventie
Nieuwe cijfers ondersteunen kabinetsvoorstel om alcoholreclame tot 21.00 uur te verbieden
In 2007 werden er op de Nederlandse tv zenders in totaal 14.535 alcoholspotjes uitgezonden. Bijna de helft van die spotjes werd overdag en in de vroege avond getoond. Daarmee werd 1 op de 3 jongeren van 6-17 jaar wekelijks bereikt. Dit blijkt uit een analyse van cijfers van Nielsen Media Research en Stichting KijkOnderzoek, uitgevoerd door STAP (STAP, 2008). Volgens Europese wetgeving mag alcoholreclame niet specifiek zijn gericht op minderjarigen.
De gegevens ondersteunen de door het kabinet ingediende wijziging van de Mediawet, waarin een alcoholreclameverbod op tv en radio tot 21.00 uur is opgenomen. De voorgestelde wetswijziging is onderdeel van de afspraken uit het Coalitieakkoord.
Heel veel alcoholreclame op tv
In totaal werden in 2007 op tv 14.535 alcoholspotjes uitgezonden (1). Ruim driekwart van alle alcoholreclames (76%) was voor bier. Heineken is hierbij koploper.
Bijna de helft (47,1%) van alle alcoholreclame werd in 2007 tussen 6.00-21.00 uur uitgezonden. Met name vanaf 19.00 uur is een sterke stijging van het aantal spotjes waarneembaar. Tussen 21.00-0.00 uur werd nog eens bijna de helft van alle alcoholreclame uitgezonden (49,1%).
Wekelijks wordt 35% van alle minderjarigen vóór 21.00 uur bereikt door alcoholreclame
Minderjarigen worden op verschillende tijdstippen van de dag in verschillende mate bereikt door alcoholreclame op tv. Van de 2,4 miljoen minderjarigen (van 6-17 jaar) worden er wekelijks vóór 21.00 uur ongeveer 850.000 (dat is 35%) minimaal één keer door alcoholreclame op televisie bereikt (2).
Van de kinderen van 6 tot 11 jaar wordt elke week 33% bereikt met reclame tussen 20.00 en 21.00 uur. Van de 12-17 jarigen wordt zelfs wekelijks nog 43% bereikt tussen 21.00 en 22.00 uur.
Volgens de Europese Richtlijn Audiovisuele Mediadiensten mag alcoholreclame niet specifiek gericht zijn op jongeren onder de 18 jaar.
Alcoholreclame beïnvloedt de startleeftijd van alcoholgebruik
Blootstelling aan alcoholreclame heeft een bewezen invloed op het drinkgedrag van jongeren. Een aantal grote studies, waarbij dezelfde jongeren gedurende langere tijd werden gevolgd, heeft aangetoond dat jongeren die vaker worden blootgesteld aan alcoholreclame, op jongere leeftijd beginnen met drinken. Deze jongeren drinken ook vaker en ze drinken meer alcohol per gelegenheid (4,5,6,7).
Ook op korte termijn heeft blootstelling aan alcoholreclame op tv invloed op drinkgedrag. Recent onderzoek van de Radboud Universiteit Nijmegen wees uit dat jonge mannen direct na het zien van alcohol in films en in reclamespots op tv meer en sneller gingen drinken (8).
Alcoholreclameverbod tot 21.00 uur essentiële eerste stap
Het kabinet heeft in het Coalitieakkoord een alcoholreclameverbod op tv en radio tot 21.00 uur voorgesteld. Dit voornemen is opgenomen in de nieuwe Mediawet, die de Tweede Kamer binnenkort bespreekt. De data van Stichting KijkOnderzoek en Nielsen Media Research ondersteunen het kabinetvoorstel. Ongeveer de helft van alle alcoholreclame wordt vóór 21.00 uur 's avonds uitgezonden. De piek in het bereik van minderjarigen ligt tussen 20.00 - 21.00 uur. Met name de jongste groep (van 6-11 jaar) zal door de beperking van alcoholreclame beter worden beschermd.
Wim van Dalen, directeur van STAP: "Jongeren zijn veel gevoeliger voor alcoholreclame dan ouders vaak denken. Sluipenderwijs wordt door reclame bij jongeren een eenzijdig positief beeld van alcohol ontwikkeld. Het is goed dat het kabinet daar de rem op zet".
Op termijn een beperking tot 23.00 uur?
De gegevens wijzen uit dat op termijn een alcoholreclamebeperking tot 23.00 uur goed verdedigbaar is. Ook na 21.00 uur worden namelijk in absolute aantallen aanzienlijke groepen minderjarigen door alcoholreclame bereikt. Het is van belang om na invoering van de reclamebeperking tot 21.00 uur na te gaan of de adverteerders meer alcoholreclame uit gaan zenden direct na 21.00 uur. Mocht dit het geval zijn, dan zullen tussen 21.00-23.00 uur nóg grotere aantallen minderjarigen door alcoholreclame worden bereikt dan nu reeds het geval is.
Nieuwe Reclame Code van alcoholadverteerders zal minderjarigen niet beter beschermen
De alcoholproducenten brengen binnenkort een nieuwe zelfreguleringscode uit. Daarin staan geen nieuwe regels opgenomen die het bereik van alcoholreclame bij minderjarigen beperken. Een wettelijke reclameverbod op tv en radio tussen 6.00-21.00 uur is ook daarom noodzakelijk.
Voor meer informatie:
STAP (Stichting Alcoholpreventie)
Dhr. ir. W.E. van Dalen, directeur
Mw. dr. E. van den Wildenberg, coördinator Monitoring Alcoholmarketing
T 030-6565041
E info@stap.nl
Iwww.stap.nl
Bronnen:
1.Nielsen Media Research.
2.Stichting KijkOnderzoek.
3.STAP (2008). Bereik van minderjarigen door alcoholreclame op tv in 2007. Utrecht: STAP.
4.Collins, R.L., Ellickson, P.L., McCaffrey, D., & Hambarsoomians, K. (2007). Early adolescent exposure to alcohol advertising and its relationship to underage drinking. Journal of Adolescent Health, 40, 527-534.
5.Ellickson, P.l., Collins, R.L., Hambarsoomians, K., & McCaffrey, D.F. (2005). Does alcohol alcohol advertising promote adolescent drinking? Results from a longitudinal assessment. Addiction, 100, 235-246.
6.Snyder, L., Fleming Milici, F., Slater, M., Sun, H., & Strizhakova, Y. (2006). Effects of alcohol advertising exposure on drinking among youth. Archives of Pediatrics and Adolescent Medicine, 160, 18-24.
7.Stacy, A.W., Zogg, J.B., Unger, J.B., & Dent, C.W. (2004). Exposure to televised alcohol ads and subsequent adolescent alcohol use. American Journal of Health Behaviour, 28, 498-509.
8.Bot, S.M. (2007). Real life in the pub: an observational study on predictors of young adult social drinking. PrintPartners Ipskamp: Nijmegen.