'Hoeveel wordt het vandaag? Een studie naar de kans op voetbalgeweld.
20/05/2008 00:00
Het Programma Politie en Wetenschap
EMBARGO tot 20 mei 2008 00:00 uur
'Hoeveel wordt het vandaag? Een studie naar de kans op voetbalgeweld en het veiligheidsbeleid bij voetbalwedstrijden' Nieuwe uitgave in de reeks Politiekunde van het Programma Politie en Wetenschap.
Supportersgeweld rondom het betaald voetbal bezorgt politiek en samenleving al jaren hoofdbrekens. De achterliggende jaren hebben de meest betrokken - partijen, bestuur, politie en betaald voetbal organisaties - elkaar gevonden en met vallen en opstaan een aanpak ontwikkeld die lijkt te werken. Maar sluitend is die niet en voortdurende aandacht blijft geboden.
In deze studie wordt de gehele gelegenheidstructuur voor voetbal geweld in kaart gebracht op een wijze die voetbalclubs, KNVB en ook politie in staat stelt de veiligheidssituatie in en rondom stadions en clubs systematisch door te lichten en te verbeteren. Daarmee krijgen zij troeven in handen om de inzet van politie en ander veiligheidspersoneel beter in te schatten en af te stemmen op de feitelijke risicosituatie.
Dit zijn de belangrijkste uitkomsten van een studie naar de geweldsrisico's rond voetbalwedstrijden en de gelegenheidsstructuren voor voetbalgeweld die in opdracht van het Programma Politie en Wetenschap is uitgevoerd door dr. Edward van der Torre van het COT, Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement in Den Haag.
Goede risicoschattingen vormen onmiskenbaar een weerbarstige opgave. Ook omdat er grote kostenposten kleven aan onvolkomen risicoschattingen. Soms worden risico's onderschat en zijn daardoor de gelegenheidsstructuren voor voetbalgeweld onnodig groot, terwijl in andere gevallen de risico's juist worden overdreven. Dit laatste resulteert ondermeer in een (te) hoge politie-inzet en in (te) hoge kosten, zowel voor de veiligheidsorganisatie van clubs als voor supporters.
Dit rapport bevat veel informatie, gezichtspunten en relevante praktijkervaringen met betrekking tot risico-analyse bij voetbalwedstrijden. Risico's en risicostructuren worden besproken en belicht vanuit drie perspectieven:
- het controleperspectief dat maatregelen centraal stelt die tot doel hebben de fysieke mogelijkheden tot geweld te beperken en de pakkans te verhogen;
- het relatieperspectief dat de voordelen van goede relaties met fanatieke supporters benadrukt; en
- het 'tegendraadse' supportersperspectief, dat de oorzaken van geweld óók zoekt bij tekortkomingen in de veiligheidsorganisatie. Hiertoe horen ook een incorrecte bejegening van supporters door bijvoorbeeld de politie en wangedrag van spelers of trainers.
Met deze studie wordt deels voortgebouwd op - de uitkomsten van - de studie 'Hooligans in beeld' van Politie en Wetenschap, waarin een methode wordt aangereikt om notoire relschoppers onder de risicosupporters beter in beeld te brengen. Deze studie reikt een samenhangend model aan dat alle risico's en risicostructuren, waaronder het veiligheidsbeleid van clubs en gemeenten, samenbrengt.
Enkele aanbevelingen die worden geformuleerd:
- Test het model voor risicoanalyses uit en verfijn het door middel van een pilot bij drie clubs en gemeenten, net zoals in het verleden bij 'hooligans in beeld' is gedaan. Het model kan dan praktisch worden toegepast en tegelijk aangescherpt. Op deze wijze kan naar verwachting de politie-inzet bij veel wedstrijden worden verminderd.
- Het komt bij de toepassing van het model zeker niet alleen maar aan op de inhoud van de risicoanalyse, maar ook op het 'mental frame' van de veiligheidsorganisatie, d.w.z. de wijze waarop gemeente, politie, justitie en clubs de veiligheidsproblematiek definiëren en percipiëren. Dit vergt een combinatie van de drie beschreven perspectieven. Controle van supporters moet worden gekoppeld aan het opbouwen van een goede relatie met hen, aan gepaste openheid richting kritische supporters en aan zelfkritiek: supporters hebben vaker het gelijk (gedeeltelijk) aan hun kant dan menigeen binnen de veiligheidsorganisatie onder ogen wenst te zien.
- Het ontwikkelde risicomodel kan ook worden benut om audit en evaluatie inspanningen van een deugdelijk kader te voorzien; daaraan ontbreekt het momenteel.
Het onderzoeksrapport is uitgegeven in de reeks Politiekunde van het Onderzoeksprogramma Politie en Wetenschap, een zelfstandig onderdeel van het kenniscentrum van de Politieacademie. Politie en Wetenschap is in mei 1999 ingesteld om het wetenschappelijk onderzoek en de kennisontwikkeling op het gebied van politie en veiligheid te stimuleren en tevens een impuls te geven aan een betere benutting van onderzoeksresultaten in politiepraktijk en opleiding. Daartoe is een meerjarig onderzoeksprogramma ontwikkeld. De uitvoering van dit programma geschiedt onder leiding van de directeur van het programmabureau, G.C.K. Vlek.