NOS, Met het oog op morgen, Radio1
Radio / TV-interview | 23-05-2008
Minister-president Balkenende, na afloop van de wekelijkse
ministerraad, over zijn pleidooi voor positivisme in Nederland en zijn
uitlatingen over Rita Verdonk
SLOTBOOM:
Wat vond u van kwalificaties als goochelaar en bezweringsformules?
BALKENENDE:
Oh, er waren nog veel meer kwalificaties. Wat dat betreft kon je
gisteravond je hart ophalen qua taalgebruik van Kamerleden.
SLOTBOOM:
Wat vond u ervan?
BALKENENDE:
Ach, het was natuurlijk een debat dat feitelijk behoort te gaan over
de verantwoording voor het jaar 2007. Maar alles kwam zo'n beetje
langs.
SLOTBOOM:
Daar heeft u zelf natuurlijk ook wel een klein beetje aan meegewerkt,
want de dag ervoor zei u dat u genoeg heeft van het geklaag. Gisteren
maakte u duidelijk dat u niet de per se bedoelde dat de Nederlanders
an sich klagen. En dat dat gebeurt in de media. Maar ja, dan moet u
niet gek opkijken dat het debat daar natuurlijk voor een groot deel
over gaat.
BALKENENDE:
Nou, daarover twee dingen. Het ene was dat was gevraagd om een
verantwoordingsbrief te schrijven: een algemeen verhaal, waarin we nog
eens op een aantal hoofdonderdelen zouden aangeven van hoe het kabinet
tegen zaken aankijkt. En dat is ook gebeurd. Dat waren de thema's
respect, dynamiek en ondernemersschap en duurzaamheid. Nou, als ik zie
hoe die brief nu is besproken, dan moet ik eigenlijk zeggen dat die
niet echt aan de orde is geweest. En het tweede was: bij de
persconferentie ter toelichting op deze brief woensdag heb ik iets
gezegd over de noodzaak om positief te denken. En dat we soms zo'n
negatief zelfbeeld hadden. Daarmee sloot ik natuurlijk wel een beetje
aan bij de economische ontwikkelingen die de week daarvoor door
minister Bos waren geschetst. Nou, als je kijkt hoe Nederland ervoor
staat met een historisch lage werkloosheid, met een behoorlijke
economische groei - zeker vorig jaar -, met een hoge
inkomensontwikkeling vergeleken met andere landen, met voorzieningen
die behoorlijk op peil zijn, met een bevolking die toch vaak zegt
. Nou, als je dat allemaal op een rijtje zet dan is
het wel eens opvallend dat er een zekere spanning bestaat tussen dat
algemene positieve beeld en de negatieve lading die sommigen dus ook
hebben.
SLOTBOOM:
Ja, maar dan zegt Marijnissen dat het wel de positivo's van Van Kooten
& De Bie lijken, en premier Balkenende leeft in een hele andere
werkelijkheid.
BALKENENDE:
Nou, maar kijk als mevrouw Verdonk gisteren in het debat zegt dat het
onderwijs slecht is, of de ouderenzorg is belabberd, dan zeg ik dat je
daarmee geen recht doet aan de mensen in de zorg en het onderwijs die
gewoon hun beste krachten geven om veel te doen. En natuurlijk zijn er
tekortkomingen. Kijk, als zaken niet goed gaan ben ik de eerste om te
zeggen: pak de zaken aan. En natuurlijk zijn er zat mensen in
Nederland die het niet gemakkelijk hebben of mensen die last hebben
van onveiligheid of die zich ergeren aan uitlatingen van bijvoorbeeld
Marokkaanse jongeren. Noem alles maar op. Daar doe ik niets en niets
aan af. En als die zaken naar voren komen, dan behoor je die op te
pakken. Alleen gaat het mij er wel om als premier dat ik graag wel de
balans zie tussen de zaken die niet goed gaan en de zaken die wel goed
gaan.
SLOTBOOM:
Maar u raakte echt geïrriteerd toen Halsema zei dat u geen visie
heeft.
BALKENENDE:
Ja, ik vraag toch eerst aan een Kamerlid: lees dan ook de stukken
eens. Ik vind het ook niet fair, want ik sta voor een kabinet dat
vorig jaar in het coalitieakkoord heeft aangegeven hoe wij de toekomst
van Nederland zien. En dat is een Nederland dat alles te maken heeft
met economische dynamiek en duurzaamheid, met veiligheid, met sociale
samenhang en een overheid die partner wil zijn van de bevolking.
SLOTBOOM:
Ja, maar dat heeft u net ook al gezegd, maar u geeft - althans dat
vindt de oppositie in de Kamer - telkens dezelfde riedel van
antwoorden op dezelfde vraag die ze stellen, en dan krijg je een soort
patstelling.
BALKENENDE:
Ja, maar kijk dan zeg ik ook: waarom hebben we die
verantwoordingsbrief nu geschreven. Dat was nu nadrukkelijk bedoeld om
nog eens aan te geven op die onderdelen die ik heb genoemd van wat
heeft het kabinet gedaan. Nou, als je daarover iets zegt, dan wordt
daar niet op ingegaan, dan komt een ander punt. Wij hebben tien
projecten - ook weer als voorbeelden van hoe het kabinet tegen zaken
aankijkt. En dat dat varieert van veel meer dynamiek te krijgen in de
Randstad tot wat we doen op het gebied van de
millenniumontwikkelingsdoelen. Dat heeft te maken met
ontwikkelingssamenwerking.
SLOTBOOM:
Meneer Balkenende, de oppositie wil gewoon een duidelijker beeld van
waar wil dit kabinet met Nederland naartoe.
BALKENENDE:
Dan zeg ik: dan luister je echt niet. Dat kun je ook niet hard maken
op basis van wat we nu vorig jaar met de Kamer hebben gewisseld,
besproken. In ons coalitieakkoord hebben we aangegeven wat is de visie
op Nederland die we hebben. En als je dan zegt: u heeft geen visie, ja
dan zeg ik dat het hele goedkope politieke retoriek is, en niet alleen
dat: als wij bijvoorbeeld die verantwoordingsbrief hebben geschreven
dan wordt gewoon gezegd: het is een onleesbaar knutselwerkje. Dan zeg
ik: met dat soort kwalificaties van Kamerleden, daarmee doe je echt
geen recht aan wat erin staat.
SLOTBOOM:
U heeft wel eens gezegd dat we mevrouw Verdonk niet zo vaak in de
Kamer zien. Gisteren was ze er.
BALKENENDE:
Dat is heel mooi.
SLOTBOOM:
Wat vond u van haar optreden?
BALKENENDE:
Nou, dat was voor mij natuurlijk even nieuw. Ik moest ook even lachten
toen de fungerend Kamervoorzitter de opmerking maakte dat dit toch
niet haar maiden speech was. Toen was er ook wat gegniffel in de zaal.
SLOTBOOM:
Maiden speech is de eerste speech, he.
BALKENENDE:
Ja. Ze was natuurlijk eerder bij debatten geweest. Maar het was goed
om elkaar... Ik had mevrouw Verdonk zelf in debat nog niet meegemaakt.
SLOTBOOM:
U had scherpe kritiek op haar de afgelopen weken. U zegt: mevrouw
Verdonk heeft helemaal geen daadkracht.
BALKENENDE:
Dat heb ik niet gezegd. Ik heb gezegd. Er zijn twee dingen die me
opvallen. Het ene is dat er niet een uitgewerkt politiek programma
ligt. Dat bleek bijvoorbeeld gisteren ook in het debat toen werd
gevraagd van wat doet u dan met de files. Nou, toen kwam er toch geen
helder antwoord. En het tweede was: ik heb gezegd in nogal wat
debatten zien we haar niet, maar goed gelukkig was ze gisteren
aanwezig. Dat was ook goed dat ze heeft deelgenomen aan het debat. En
toen was natuurlijk de vraag hoe kan iemand het dan in de peilingen zo
goed doen, toen heb ik gezegd: vermeende daadkracht. Dat was mijn
opmerking.
SLOTBOOM:
Maar met vermeende daadkracht win je toch geen kiezers?
BALKENENDE:
Ach, dat is een goed woord dat u nu gebruikt: kiezers. We hebben het
over peilingen en over kiezers. En we zullen gewoon moeten zien wat er
gebeurt. Mevrouw Verdonk heeft veel voorkeursstemmen gekregen toen ze
nog op de lijst van de VVD stond.
SLOTBOOM:
Maar met vermeende daadkracht scoor je toch ook niet goed in de
peilingen? Ik snap dat niet.
BALKENENDE:
Nou ja, we zullen moeten zien hoe dit zich allemaal gaat ontwikkelen.
Kijk, in de peilingen.. Ik heb de afgelopen jaren natuurlijk niet
anders meegemaakt dan dat ik werd geconfronteerd met peilingen.
Peilingen zijn momentopnames die kunnen nu hoog zijn, kunnen morgen
laag zijn en omgekeerd.
SLOTBOOM:
Dat kunnen ze bij de VVD ook wel denken, want het gaat zeker niet goed
in de peilingen. Die hebben vandaag en morgen een congres. Wat opvalt
is dat Rutte steeds het CD onder vuur neemt. Hij noemde u een
politieke goochelaar. Hij had het erover dat bij het CDA de vrijheid
van meningsuiting - de kwestie Nekschot - dat die niet veilig is bij
het CDA. Hij gebruikt u misschien om weer een beetje omhoog te komen.
Ziet u dat zo?
BALKENENDE:
Ik denk dat u daarin gelijk heeft, maar dat is natuurlijk hetzelfde
als bij de verkiezingscampagne in 2006. Toen kwamen er heel veel
aanvallen, ook op mijn persoon. Toen zei ik ook tegen hem: Mark we
hebben heel goed samengewerkt, en ook in de tijd dat ik nog bij
iedereen onder vuur lag, dan zei jij: ik ben fan van Balkenende.
Waarom eigenlijk? Nou, toen was natuurlijk feitelijk het verhaal: ja,
dit moeten we wel doen om resultaat te boeken. Nou, op het ogenblik is
natuurlijk duidelijk dat de VVD vooral kijkt richting het CDA. Dat is
wel eerder gebleken. Dat kwam misschien gisteren ook wel een beetje
naar voren. Mevrouw Verdonk wordt niet aangevallen, dus ik denk dat
heel wat van de opmerkingen van de heer Rutte ook wel politiek te
plaatsen zijn. Dat is zijn strategie, en dat gaat soms gepaard met
grote woorden. De ene keer is het: de vijand zit in het torentje, de
andere keer: het kabinet moet ophoepelen, en gisteren waren daar ook
een paar staaltjes van te merken. Het zij zo.
SLOTBOOM:
We laten het gepeil met rust. We laten het geklaag met rust. Dank voor
het gesprek.
BALKENENDE:
Graag gedaan.
(Letterlijke tekst, ongecorrigeerd, RS)
Ministerie van Algemene Zaken