NMa waarschuwt: banken lopen risico bij gezamenlijke afspraken over
afschaffen PIN
08-12 / 29-05-2008
Vandaag presenteert de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) haar
visiedocument over de invoering van de Single Euro Payments Area
(SEPA): Eén betaalmarkt: meer concurrentie? Op basis van een brede
consultatie voorziet de NMa risicos in de aanloop naar één Europese
betaalmarkt, die de concurrentie kunnen beperken. De vraag van
consumenten en winkeliers zou leidend moeten zijn voor het verloop van
deze overgangsperiode. Nu drukken echter vooral banken - als
aanbieders van betaalproducten - hun stempel op deze fase. Zo geven
betrokken partijen een verkeerd signaal af door nu al te speculeren
over het einde van PIN en een einddatum waarop PIN als betaalmiddel
kan ophouden te bestaan, aldus Pieter Kalbfleisch, voorzitter Raad van
Bestuur van de NMa.
Begin dit jaar is het startsein gegeven voor de overgangsperiode naar
een gezamenlijke Europese betaalmarkt, waarmee het voor consumenten en
bedrijven eenvoudiger moet worden om met een betaalrekening
grensoverschrijdende transacties te verrichten. SEPA is een initiatief
van de Europese Centrale Bank en de Europese Commissie. De Nederlandse
banken hebben samen met De Nederlandsche Bank en Currence een plan
opgesteld voor de overgang naar SEPA in Nederland. De NMa is groot
voorstander van een goed werkende Europese betaalmarkt, maar wil
ervoor waken dat afspraken die hierbij worden gemaakt de concurrentie
beperken. Collectieve afspraken over prijzen, marktverdeling of
aanbodbeperkingen zijn niet toegestaan op basis van de
Mededingingswet. De NMa volgt de ontwikkeling naar SEPA dan ook
nauwlettend en zal waar nodig optreden.
Geen gezamenlijke afspraken over betaalproducten
We zijn in een cruciale fase aangekomen van de vormgeving van het
toekomstige betalingsverkeer, aldus Pieter Kalbfleisch. SEPA biedt
kansen voor meer concurrentie in het betalingsverkeer, maar momenteel
dreigen risicos die de concurrentie kunnen beperken. De NMa is met
name bezorgd over uitingen van banken dat er in SEPA geen toekomst zou
zijn voor PIN. PIN is één van de meest efficiënte en goedkope systemen
in Europa. Het is vanuit concurrentieoogpunt dan ook onwenselijk als
zon betaalmerk nu al wordt verlaten, terwijl het in ieder geval op de
Nederlandse markt zou kunnen concurreren met de internationale
betaalmerken V-Pay en Maestro, aldus Pieter Kalbfleisch. Als banken nu
al gezamenlijk speculeren over de afschaffing van PIN, creëren zij een
situatie waarin de concurrentiepositie van PIN op voorhand wordt
verzwakt ten opzichte van andere betaalproducten.
Vanuit het perspectief van concurrentie is er ook een risico verbonden
aan het vaststellen van einddata voor de migratieperiode. Kalbfleisch:
Het kan in strijd met de Mededingingswet zijn als banken gezamenlijk
besluiten bestaande betaalproducten niet langer aan te bieden. Dit
impliceert immers dat zij als concurrenten onderling afspraken maken,
die tot gevolg hebben dat het aanbod van producten op elkaar wordt
afgestemd of beperkt. Dergelijke afspraken kunnen de concurrentie
belemmeren en kunnen daarom in strijd zijn met de Mededingingswet. De
ontwikkeling naar betaalproducten die voldoen aan SEPA moet een
vraaggestuurd proces zijn, waarbij elke bank individueel dient te
beslissen welke producten zij aan haar klanten wil aanbieden.
Collectieve afspraken over het afschaffen van producten zijn alleen
toegestaan vanuit het oogpunt van efficiency, bijvoorbeeld als een
groot deel van de markt is overgestapt op nieuwe betaalproducten. Deze
situatie doet zich echter nu niet voor.
Toetreden nieuwe partijen stimuleren
Hoewel er dus risicos op concurrentiebeperking aanwezig zijn, biedt
SEPA ook kansen voor meer concurrentie in het betalingsverkeer, aldus
Kalbfleisch. Hierbij is het wel van belang dat nieuwe partijen toegang
krijgen tot de technische standaarden. Alleen als deze toegang
transparant is, niet discriminerend en onder redelijke voorwaarden
mogelijk is worden nieuwe partijen aangemoedigd deze markt te
betreden. Het kan echter een risico vormen als de huidige
marktpartijen betrokken zijn bij dit toetredingsproces. Kalfbfleisch:
Dit mag niet leiden tot onredelijke voorwaarden, waardoor de
concurrentie juist wordt belemmerd. Wij pleiten er dan ook voor om de
toetsing van toetredende partijen niet te beleggen bij organisaties
waarvan de onafhankelijkheid niet is gewaarborgd.
Visiedocument
De financiële sector vormt een van de speerpunten van de NMa. Via een
uitgebreide consultatie heeft de NMa de afgelopen maanden onderzocht
of er als gevolg van SEPA risicos zijn die de concurrentie kunnen
beperken, waardoor de voordelen niet bij de consument terechtkomen. De
NMa heeft hiervoor verschillende ondernemingen, brancheorganisaties,
consumentenorganisaties en de wetenschap bevraagd. De weerslag hiervan
is te vinden in het visiedocument van de NMa, dat beschikbaar is via
www.nmanet.nl.
Visiedocument:
Eén betaalmarkt, meer concurrentie?
Nederlandse mededingingsautoriteit (NMa)