Betere auto's, betere brandstoffen en betere rijders
29-05-2008
Dames en heren Fleetmanagers,
Groen rijden wordt de trend, in Nederland en in Europa. Voor schone en
zuinige auto's staat het licht op groen en voor vuile auto's staat het
licht op rood. Maar groen rijden gaat niet vanzelf. We moeten de
komende tijd snel doorschakelen naar de vijfde versnelling.
En om te testen in welke versnelling u zit de volgende vraag: "Ik ben
zo-even met een groene auto aan komen rijden. En ik wil graag van u
weten of uw bedrijf of organisatie een groene vloot bezit of daaraan
werkt? Handen wil ik zien! Dit bevestigt mij dat we nog een hele weg
af te leggen hebben op weg naar een duurzame mobiliteit.
De sector verkeer en vervoer levert een grote bijdrage aan de totale
CO2 uitstoot, meer dan 20 procent. Na de energiesector is verkeer de
grootste vervuiler. Daar staat tegenover dat de andere emissies zoals
NOx en fijnstof van het wegverkeer tussen de 50 en 70 procent zijn
gedaald. Een prestatie van formaat. Auto's van nu zijn dan ook 4 tot
10 keer schoner dan een auto van tien jaar geleden.
Echter, de CO2 uitstoot door het verkeer is vanaf 1990 gestegen met 40
procent en houdt dus gelijke tred met de toename van het aantal
voertuigkilometers. Het verminderen van CO2 uitstoot door het verkeer
wordt de grootste uitdaging de komende jaren. Want als het beleid niet
wordt aangescherpt, zal het verkeer in 2050 de volledige Europese
ruimte voor CO2-uitstoot opsouperen. We moeten kortom streven naar
betere auto's, betere brandstoffen en betere rijders: schoner,
stiller, zuiniger!
Dames en heren,
Het kabinet heeft forse ambities op het terrein van klimaat. We willen
de uitstoot van broeikasgassen met 30 procent terugdringen. We gaan
voor een trendbreuk.
Daar komt nog bij dat we streven naar een gezonde leefomgeving voor
alle Nederlanders. Dus zijn een betere luchtkwaliteit en minder
geluidsoverlast door verkeer en vervoer ook een prioriteit van het
kabinet. Dat dat nodig is, kunnen we vandaag lezen in de krant: het
CBS heeft becijferd dat meer dan 400.000 inwoners van Nederland
structureel te veel fijn stof inademen. Voor een deel gaat het daarbij
om mensen die vlakbij een drukke weg wonen.
Vorig jaar heeft het kabinet het werkprogramma Schoon en Zuinig
gepresenteerd. In dat programma geef ik aan hoe we Nederland tot één
van de meest efficiënte en schone energievoorzieningen van Europa
willen maken.
We zetten in op meer energiebesparing en meer duurzame energie zoals
wind, zon en biomassa. We zetten in op duurzame innovaties. Want
behalve duurzaam gedrag door producenten en consumenten zijn duurzame
technieken de onmisbare schakel in onze transitie naar een duurzame
leefomgeving.
Deze opgaven kunnen we niet alleen. Ik wil samen met de sectoren aan
de slag. Dus ook met de sector verkeer en vervoer. Het is onze ambitie
dat de sector verkeer en vervoer 13 tot 17 Megaton CO2 in 2020 per
jaar reduceert.
De belangrijkste maatregelen om dit doel te bereiken zijn: strenge
Europese CO2 emissie-eisen, de invoering van kilometerheffing, fiscale
vergroening, innovaties in brandstof-en motortechnologie,
biobrandstoffen. En ook de overheid zelf zal het goede voorbeeld
moeten geven door haar wagenpark te vergroenen.
Allereerst het Europese bronbeleid, met andere woorden: strenge CO2
emissie eisen voor nieuwe personenvoertuigen. Ik maak me sterk voor
scherpe Europese efficiencynormen voor personenauto's. De Europese
Commissie heeft dit voortvarend opgepakt en eind vorig jaar een
verordening voorgesteld die een scherpe uitstootnorm vastlegt: vanaf
2012 mogen nieuwe auto's gemiddeld maar 120 gram CO2 per kilometer
uitstoten. Nu staat de teller nog op ruim 160. Aanvullend moet nog
een reductie van 10 gram CO2 per kilometer worden gerealiseerd door
onder andere schonere brandstoffen en zuiniger rijgedrag. De grootste
besparing moet van de ontwikkeling van schonere motoren komen.
Veel autofabrikanten zoals BMW en Volkswagen timmeren nu al hard aan
de weg. Beide automerken staan bijvoorbeeld elk met zes modellen in
top 10 zuinige auto's. Van de nieuw verkochte BMW's heeft 75 procent
het energielabel A! Hybrides zijn de schoonste auto's, maar moderne
diesels met roetfilter zoals van Volkswagen en Skoda zijn al bijna net
zo schoon. Zelfs Ferrari - toch niet de fabrikant met het groenste
imago - sleutelt aan groene auto's, de opvolger van het meest
populaire model is nu 300 kilo lichter. Maar aan de andere kant
verdampt die milieuwinst weer doordat er zwaardere auto's worden
geproduceerd en gekocht. Toch zullen we het moeten hebben van de
innovatiekracht van autofabrikanten.
Verheugend in dit verband is dat tijdens de AutoRai 2007 het paviljoen
`de Auto van de Toekomst' zeer druk bezocht werd. Vooral het project
Common1 kende een overweldigende belangstelling van pers, publiek en
bedrijfsleven. Een `nul-emissie' auto die op duurzaam opgewekte
waterstaf rijdt is nog toekomstmuziek, maar wordt mijns inziens wel de
realiteit.
Dan de kilometerheffing. Die komt er! Met de uitvoering van `anders
betalen voor mobiliteit' zorgen mijn collega's Eurlings en De Jager
met mij voor invoering van een kilometerprijs gedifferentieerd naar
tijd, plaats en milieukenmerken. Dit draagt bij aan een betere
bereikbaarheid, maar is ook een goed voor een aanzienlijke reductie
van CO2-emissies. In 2011/2012 gaan we starten. In 2016 moet het
systeem volledig operationeel zijn.
En dat geldt ook voor onze plannen voor het vergroenen van de
belastingen. Net als in veel andere Europese landen willen we in
Nederland groen rijden stimuleren en onduurzaam rijden ontmoedigen.
Collega De Jager en ik werken daar hard aan. Ik kan daar helaas nu nog
verder niks over zeggen. De plannen liggen nu nog in de boezem van het
kabinet. Overigens bestaan er zoals u weet al fiscale prikkels om
zuiniger en schoner te rijden. Zo is de BPM voor milieuvriendelijke
auto's lager.
Auto's met een A-label krijgen een BPM-bonus van 1.400 euro, auto's
met een G-label een BPM-malus van 1.600 euro malus. Ook is de fiscale
bijtelling voor schone en zuinige zakenauto's verlaagd. De effecten
zijn direct zichtbaar in de markt: de hybride auto's zijn niet aan te
slepen!
In Zweden en het Verenigd Koninkrijk zijn vergelijkbare fiscale
prikkels genomen.
Als derde maatregel voor het vergroenen van de sector noemde ik het
stimuleren van alternatieve schone brandstoffen. De duurzame productie
van biobrandstoffen staat in het brandpunt van de belangstelling. De
aanvankelijke euforie over biobrandstoffen is omgeslagen in kritiek.
Biobrandstoffen staan nu in het verdachtenbankje. Mede gevoed door de
discussie over de voedselcrisis.
Ik wil daar kort iets over zeggen.
Alle recent gepubliceerde wetenschappelijke rapporten laten zien dat
er op dit moment heel andere - veel dominantere - oorzaken te zijn
voor de stijgende voedselprijzen. Om te beginnen zijn er
ontwikkelingen zoals de toename van de wereldbevolking en de toename
van vleesconsumptie in vooral China. Verder werkt de wereldmarkt niet
goed, onder andere door subsidies aan de eigen boeren en
importtarieven.
Critici willen dat de EU de 10 procent doelstelling voor
biobrandstoffen loslaat. Zij vergeten in de verhitte discussie vaak te
zeggen dat de EU het 10 procent doel in 2020 alleen wil bereiken, als
voldaan is aan de duurzaamheidseisen. Deze eisen betekenen dat de
biobrandstoffen veel minder CO2 moeten uitstoten. De Commissie zegt 35
procent, Nederland loopt een beetje harder en vindt 50 procent het
minimum. Hierdoor krijgen betere, tweede generatie biobrandstoffen
meer kansen op de markt. Maar die duurzaamheidseisen zeggen ook dat de
voedselvoorziening en biodiversiteit niet in het geding mogen zijn.
Die 10 procent doelstelling in 2020 is dus geen dogma.
Biobrandstoffen zijn een overgangstechnologie. En laten we niet
vergeten dat behalve biobrandstoffen er ook nog andere alternatieve
brandstoffen en technieken zijn zoals aardgas, hybride-auto's,
elektriciteit en waterstof. De ontwikkelingen gaan razendsnel. Veel
merken komen binnenkort met hybride-auto's op de markt. Probleem is
vaak dat alternatieve brandstoffen en technieken in het begin duurder
zijn. De juiste prikkels moeten worden ingebouwd om innovaties te
versnellen. De overheid zal daarbij als `launching customer' moeten
optreden.
Een van de manieren om schone en zuinige - anders gezegd: duurzame -
mobiliteit te realiseren, is namelijk duurzaam inkopen. Rijk,
provincies en gemeenten hebben een groot wagenpark; departementen
hebben dienstauto's, gemeenten en provincies hebben een uitgebreid
wagenpark, van vuilniswagens tot bussen.
In totaal geven de verschillende overheden per jaar meer dan 40
miljard euro uit aan goederen en diensten. De overheid heeft daardoor
een enorme - zoals we dat noemen - marktmacht. Daar kunnen we in
positieve zin gebruik van maken: het kan dienen als stimulans voor
verduurzaming van de markt.
De Rijksoverheid wil dat in 2010 100 procent van haar inkopen duurzaam
is. De gemeenten hebben zich gecommitteerd aan 75 procent. Veel van de
80 produktgroepen hebben te maken met rijdende en rollende zaken. Zo
hebben we inmiddels criteria ontwikkeld voor dienstauto's,
bestelauto's en busvervoer.
Ik ben ervan overtuigd dat we door duurzaam in te kopen groen rijden
in een hogere versnelling brengen. Een ander initiatief waar ik samen
met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten hard aan trek is het
klimaatakkoord. Op allerlei terreinen - van duurzaam inkopen,
verlichting tot vergroenen wagenpark - gaan we innovaties uitlokken
en in de praktijk brengen.
Om achterblijvende gemeenten te prikkelen maak ik onder andere gebruik
van zogenoemde ambassadeurs; koplopergemeenten die hun kop boven het
maaiveld hebben uitgestoken en zelf actief aan de gang zijn gegaan. De
gemeente Den Haag gaat bijvoorbeeld haar wagenpark op aardgas laten
rijden. Amsterdam vergroent haar wagenpark met roetfilters en hybride
auto's. Chauffeurs krijgen training in Het Nieuwe Rijden. In Haarlem
rijden 85 Connexxion bussen op aardgas, tal van gemeenten zijn bezig
schonere vuilniswagens te bestellen. Kortom, dames en heren, een
schoon wagenpark is de trend!
Je ziet overigens dat bedrijven ook hun maatschappelijke
verantwoordelijkheid nemen.
DHL - de pakketbezorger - heeft onlangs 50 wagens besteld die op
aardgas rijden, TNT laat alle 275 trucks met Euro-5 voertuigen
uitrusten, dat betekent 50 procent minder uitstoot van stikstofdioxide
Bedrijven stappen ook meer en meer over op schonere leasewagens. Zo
hebben ING, Rabo, Bovag en de Triodos Bank met Milieudefensie
afgesproken dat zij alleen auto's kopen met een energielabel A, B of
C, alle dieselauto's een roetfilter krijgen en stimuleren de
betrokken bedrijven het gebruik van het openbaar vervoer onder hun
werknemers.
Dames en heren,
Er ligt er een schone taak voor u de komende jaren. Het vergroenen van
het Nederlandse wagenpark is een absolute prioriteit en moet bovenaan
onze agenda's staan. U kunt massa leveren! U kunt zorgen dat u een
schone en zuinige vloot hebt door een A/B/C wagenpark, door
roetfilters, door slimme logistiek, het aantal kilometers beperken,
alternatieve verkeersoplossingen te bieden, telewerken te promoten,
het nieuwe rijden te promoten, door uitstoot te compenseren enzovoort.
Leuk is om nog te vermelden dat ook dit congres CO2 neutraal is.
Prima!
De heer Kleinherenbrink van Leaseplan heeft - neem ik aan - eerder
vanmorgen al aangegeven dat veel leasemaatschappijen hun
verantwoordelijkheid met beide handen grijpen. Zij kunnen als geen
ander klanten bewuster maken van de financiële en maatschappelijke
voordelen van groen rijden.
Tot slot. We zullen samen - markt en overheid - moeten werken aan een
duurzaam en bereikbaar Nederland met een groen wagenpark. We gaan
kortom samen schoon, stil, slim en zuinig op weg!
Dank u wel.
---
Spraakmakend project c,mm,n (common) in het paviljoen Auto in de
Toekomst. Het gaat om een auto van de toekomst, ontworpen door
studenten van de drie technische universiteiten. Het bedrijfsleven
heeft er eveneens enorme belangstelling voor. De c,mm,n is een
nulemissie 2+2 family car, die rijdt op duurzaam opgewekte waterstof.
Zie ook:
Powerpointpresentatie van minister Cramer over fleetmanagement.pps
Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer