Brussel op de bres voor multi-etnisch Kosovo
Kosova is born 30 mei 2008
De onduidelijkheid over de toekomst van Kosovo is nog niet voorbij. Maar
steeds meer Serviërs in Kosovo zijn bereid om mee te werken aan de toekomst
van het jonge Balkanland. Dit bleek tijdens de eerste gezamenlijke
vergadering van parlementariërs van Kosovo en de EU.
Voor het eerst sinds de onafhankelijkheidsverklaring kwam een zware
delegatie van volksvertegenwoordigers, vergezeld door de vice-premier,
uit Kosovo naar Brussel. De situatie van de minderheden kwam
uitgebreid aan bod. "Ik ben geen excuus-Serviër, maar lever een
serieuze bijdrage aan het werk in het parlement," zei de etnisch
Servische parlementariër Slobodan Petrovic. Hij zei dat hij nog niet
tevreden was over de situatie in Kosovo, maar dat de (nu nog
voorlopige) regering goed werk leverde. Hij was vooral enthousiast
over een plan voor grootschalige herhuisvesting van terugkerende
Servische vluchtelingen.
Druk uit Belgrado
"De Serviërs zijn keihard onder druk gezet om niet aan de verkiezingen
deel te nemen," zei Petrovic. "Zelf heb ik er geen last van gehad,
maar andere kandidaten hebben zich teruggetrokken. Kiezers durfden
niet te gaan stemmen. Ik heb na lang aarzelen besloten mijzelf
verkiesbaar te stellen, en ik heb er geen spijt van."
De voorzitter van de vergadering, europarlementariër Doris Pack,
merkte nog op dat verschillende Serviërs in Kosovo zich erover
beklaagden dat Belgrado de Kosovo-kwestie misbruikte voor electorale
doeleinden. Zelfs fervente tegenstanders van de onafhankelijkheid
menen dat de Servische politieke partijen de situatie manipuleren voor
eigen gewin en weinig concreets doen voor de Serviërs in de
afgescheiden provincie.
Wie is de baas?
De wettelijke situatie in Kosovo is nog altijd onduidelijk. Op 15 juni
zal de Kosovaarse grondwet van kracht worden en zal het parlement
officieel de soevereiniteit overnemen. Het VN-bestuur, UNMIK, heeft
nog steeds niet de opdracht gekregen om de macht over te dragen. De
Europese missies, die bepaalde taken van UNMIK zullen overnemen,
kampen met hetzelfde probleem. Het is onwaarschijnlijk dat deze
missies al op 16 juni van start kunnen gaan, zoals afgesproken.
De rapporteur over Kosovo voor het Europees Parlement, Joost
Lagendijk, bracht deze problemen ter sprake: "Wie gaat UNMIK
vertellen dat het niet langer de baas is?" De Kosovaren zeiden te
verwachten dat hun regering, die nu al onder supervisie van UNMIK
functioneert, gewoon de macht zal overnemen. Meerdere aanwezigen
spraken de hoop uit dat er in het veld een pragmatische oplossing zal
worden gevonden, ook als er in internationale fora nog geen
overeenstemming is over de juridische kaders.
Eén of twee Kosovo's
Het probleem is de Russische tegenstand in de VN-Veiligheidsraad tegen
elke verandering van de status quo. Rusland steunt de Servische
nationalisten in het verwerpen van de Kosovaarse onafhankelijkheid. De
nationalisten in Belgrado, zoals de partij van demissionaire premier
Vojislav Kostunica of de aanhangers van de van oorlogsmisdaden
verdachte, extremistische partijleider Vojislav Seselj, kunnen nog
altijd niet verkroppen dat ze Kosovo kwijt zijn. Ondertussen kunnen
zij nauwelijks verhullen dat zij de niet-Servische bevolking van het
gebied niet meer terug willen.
Op dit moment is er feitelijk een deling van Kosovo: het overwegend
Servische noorden doet alsof Kosovo nog een Servische provincie is,
terwijl de rest van Kosovo zich als onafhankelijke staat gedraagt. De
Kosovaarse gasten en de europarlementariërs waren het er over eens dat
ze zich hier niet bij neer zouden leggen. Lagendijk: "Kosovo is een
multi-etnische staat en moet dat blijven. Deling zou dat principe
ondermijnen en wellicht nieuwe etnische zuiveringen in gang zetten."
Zie ook:
* dossier Balkan en Europa
GroenLinks