Nieuws
2000: Vulkaanstof uit IJsland
30 mei 2008 - De activiteit van de Hekla vulkaan op IJsland die eind
februari 2000 actief was en de activiteit van andere vulkanen wordt
niet alleen nauwlettend gevolgd door geologen, geografen en
seismologen, maar ook door meteorologen.
NOAA-satellietopname waarop de uitbarsting van de Hekla-vulkaan te
zien is. Boven IJsland is het vulkaanstof, dat door de zuidwestenwind
naar het noordoost is gevoerd, zichtbaar als een witte veeg. (26
februari 19u43 UT).
Uitbarsting van de Hekla-vulkaan op NOAA-satellietopname
De wolk van stof en as, die de vulkaan tot hoogtes van meer dan 10
kilometer kan uitstoten, kan tot in de wijd omtrek zijn sporen in de
atmosfeer nalaten. Zo heeft het vulkaanstof van uitbarstingen in juni
1783 op IJsland tot in Sicilië gezorgd voor opvallende verschijnselen.
Vulkaanstof verraadt zich in de atmosfeer vooral kort vóór zonsopkomst
en even na zonsondergang door een opmerkelijk rode kleur van de hemel.
In 1783 trokken die rode zonsondergangen veel aandacht en maakten veel
discussie los. Men wist toen nog niet dat die kleuren te maken hebben
met stof afkomstig van vulkanen. Toevallig was het in die periode ook
vaak nevelig en hing er soms een "zwavelachtige damp" over het land,
die toegeschreven werd aan planten.
Tegenwoordig weten we welke verschijnselen vulkaanstof kunnen
opleveren. De rode schemeringsgloed is er één van, maar ook midden op
de dag is het stof soms waarneembaar. Vooral in een onbewolkte hemel
met weinig vocht wordt de zon dan omringd door een meestal wazige
roodbruine ring,de zogenoemde ring van Bishop. De ring van Bishop is
genoemd naar zijn ontdekker, die het verschijnsel ontdekte na de
uitbarsting van de Krakatau-vulkaan in 1883. De stralen van de zon
veroorzaken die brede ring in de zeer kleine stofdeeltjes die de
vulkaan in de atmosfeer heeft gebracht. De ring van Bishop is door
ervaren waarnemers in het najaar van 1996 toen de Vatnajoekull ook
actief was tot in ons landwaargenomen in het vulkaanstof dat ons toen
vanuit IJsland bereikte.
---
Windkaart van 26 febuari 2000 satellietopname van zuidelijk deel van
IJsland
Eerste uitgave: 08-07-02
Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut