Het Koninklijk Huis
Toespraak van de Prins van Oranje, voorzitter van de VN-adviesgroep voor
water en sanitatie (UNSGAB) ter gelegenheid van de Dialoog over Water en
Sanitatie met Afrikaanse leiders in Tokio, Japan, 27 mei 2008
Toespraak gehouden in het Engels
Dhr Ping, voorzitter van de Commissie van de AU
Dhr Itoua, President van de AMCOW
Mw Tibaijuka, Executive Director van UN Habitat
Excellenties,
Geachte gasten,
Dames en heren,
De Secretaris-Generaal heeft onze raad bijeengeroepen om de actie ten
behoeve van de millenniumdoelstellingen op het gebied van water en
sanitatie aan te jagen. Willen we de streefcijfers halen die de VN in
2000 heeft vastgesteld, dan zijn onze onverminderde aandacht en inzet
geboden. UNSGAB heeft daarom een gecomprimeerde en aangescherpte
versie van het Hashimoto Action Plan opgesteld. Dit plan is ons
mandaat en bevat de maatregelen die ertoe moeten leiden dat de
voordelen van ontwikkeling ten goede komen aan de honderden miljoenen
mensen die met minder dan twee dollar per dag moeten rondkomen en het
zonder fatsoenlijke sanitatie of duurzame drinkwatervoorzieningen
moeten stellen.
Dames en heren,
De wereldleiders hebben het op zich genomen het aantal mensen zonder
duurzame toegang tot veilig drinkwater en sanitaire voorzieningen te
halveren. Ik ben heel blij hier in uw gezelschap van Afrikaanse
leiders aanwezig te zijn. Hartelijk dank dat u hebt besloten deze
bijeenkomst bij te wonen! U bepaalt immers de agenda voor uw land en
continent. Ik zie ernaar uit uw prioriteiten openhartig met u te
bespreken en van u te horen hoe we u het best van dienst kunnen zijn.
Bovenal wil ik graag van u vernemen hoe we u kunnen helpen het grote
enthousiasme en de tomeloze energie van uw mensen in te zetten tegen
de hardnekkige problemen op het gebied van water en sanitatie en voort
te bouwen op het aanzienlijke economische succes van Afrika.
Afrikanen beschikken over een echte ondernemersgeest en willen
nadrukkelijk volwaardig participeren in de wereldeconomie. Voor veel
Afrikaanse landen is economisch succes binnen handbereik. In de
achttien landen ten zuiden van de Sahara, waar een derde van alle
Afrikanen woont, is de economie tussen 1995 en 2005 bijvoorbeeld met
gemiddeld 5,5% gegroeid. Een ander voorbeeld is de enorme groei van
telecommunicatie en technologie voor mobiele telefonie in Afrika. Ik
gebruik bewust dit voorbeeld, omdat mobiele telefoons en Blackberries
natuurlijk heel wat sexier klinken dan handpompen, kranen en
toiletten.
Natuurlijk kunnen we het heus wel stellen zonder mobieltjes en
Blackberries ..... sterker nog, dat hebben we tot voor kort altijd
gedaan. Maar sanitatie en water zijn essentieel voor de ontwikkeling
van Afrika. Zonder schoon water en sanitaire voorzieningen zullen de
Afrikanen en hun economieën zich nooit ten volle kunnen ontplooien.
Als mensen geen toegang hebben tot veilige sanitatie en vanwege de
slechte hygiëne kleine fecale deeltjes binnenkrijgen, biedt ook
gezonde voeding geen soelaas. Diarree verklaart waarom er in gezinnen
die over voldoende voedsel beschikken, toch ondervoede kinderen
voorkomen. Dat is ook de reden waarom miljoenen kinderen vroegtijdig
van school gaan en waarom zoveel werknemers lijden aan dysenterie. De
economische schade die dit veroorzaakt loopt in de miljoenen.
Goede sanitatie kan het aantal gevallen van diarree met 40%
terugdringen; als mensen hun handen wassen loopt dat percentage nog
verder op. Het wekt geen verbazing dat de lezers van de British
Medical Journal sanitatie vorig jaar hebben uitgeroepen tot de
grootste medische doorbraak - groter nog dan penicilline en
anesthesie. Bovendien hebben gezondheidseconomen becijferd dat voor
iedere dollar die wordt geïnvesteerd in sanitatie, 9 dollar kan worden
bespaard op de kosten van gezondheidszorg en schade door verminderde
productiviteit. Uit recente cijfers blijkt verder dat de economie van
arme landen die toegang hebben tot betere water- en sanitaire
voorzieningen met gemiddeld 3,7% groeit, vergeleken met een groei van
amper 0,1% in landen zonder dergelijke voorzieningen.
Ook in de watersector liggen er geweldige ontwikkelingskansen. Tijdens
gesprekken met mijn Afrikaanse vrienden gaat het vaak over de behoefte
aan infrastructuur, regionale integratie van het waterbeheer,
ontwikkeling van locale financiële markten en een reële
concurrentiepositie op de wereldmarkt. Momenteel wordt slechts een
fractie van de waterbronnen in Afrika - nog geen 4% - gebruikt voor
watervoorziening, irrigatie en waterkracht. We laten dus enorme kansen
liggen. Het is van cruciaal belang dat we het enorme potentieel van
water inzetten om de waterzekerheid te vergroten, zeker met het oog op
de toegenomen kwetsbaarheid van landen als gevolg van de
klimaatveranderingen.
Geachte collega's,
Over enkele weken organiseert de Afrikaanse Unie een topbijeenkomst
die gewijd zal zijn aan vraagstukken met betrekking tot water en
sanitatie. We mogen deze kans om met name de sanitatiekwestie politiek
onder de aandacht te brengen, niet voorbij laten gaan. In de
diplomatieke machtscentra waar middelen voorhanden zijn om iets te
doen aan de afschuwelijke gevolgen van ziekte door slechte hygiëne,
schrikken de leiders er maar al te vaak voor terug om het
sanitatieprobleem voortvarend aan te pakken.
De leiders en hun vertegenwoordigers zullen echter actie moeten
ondernemen en zich tot op het hoogste regeringsniveau volledig moeten
inzetten om onze doelen te bereiken en het sanitatievraagstuk op te
lossen. Juist nu, in het Internationale Jaar van Sanitatie, smeek ik
u, de Afrikaanse leiders, deze kans aan te grijpen en sanitatie te
verlossen van het stigma dat er op rust.
Laten we voortbouwen op het momentum dat is gecreëerd door de
fantastische eThekwini verklaring - het akkoord dat werd bereikt
tijdens de AfricaSan-conferentie omtrent Sanitatie en Hygiëne van
afgelopen februari, en op de veelbelovende ministeriële verklaring
omtrent bespoediging van de waterzekerheid ten behoeve van de
sociaaleconomische ontwikkeling van Afrika, die een maand later door
de Ministers voor Waterzaken in Tunis werd gepubliceerd ter
gelegenheid van de eerste African Water Week.
U, onze Afrikaanse vrienden, bent hier in verband met de TICAD, die
naar wij hopen tot een aantal positieve resultaten zal leiden die ook
een prominente plaats innemen op de agenda voor de G8 in Hokkaido. We
moeten het momentum vervolgens vasthouden op de Expo van Zaragosa, de
Water Week in Stockholm, de rondetafelconferentie voor Asia Pacific in
Cebu, de World Toilet Summit in Macau, tijdens de rest van dit
Internationale Jaar van Sanitatie en tijdens het vijfde World Water
Forum in Istanbul in maart 2009. We moeten ook alle andere kansen
aangrijpen om de millenniumdoelstellingen op het gebied van water en
sanitatie voor 2015 - en daarna - te verwezenlijken om te voorzien in
de behoeften van hen die nog steeds niet over behoorlijke
voorzieningen beschikken.
Twee weken geleden heeft de voorbereidingscommissie voor de Top van de
AU in Egypte duidelijke afspraken gemaakt over wat er allemaal moet
gebeuren om Afrika weer "op de rails" te krijgen. Ik hoop oprecht dat
die afspraken zullen leiden tot een verklaring van Sharm-el-Sheikh op
basis waarvan de verantwoordelijke ministers de plannen die adviseurs
al tientallen jaren opstellen, eindelijk ten uitvoer kunnen brengen.
Dames en heren,
De Afrikaanse leiders hebben al laten zien dat het mogelijk is
afspraken te maken en overeenstemming te bereiken. De prikkels en
adviezen van UNSGAB moeten echter leiden tot veel meer concrete actie
ter plekke, zoals oplossingen voor duurzame water- en sanitaire
voorzieningen die aansluiten bij uw nationale strategie voor duurzame
ontwikkeling. UNSGAB rekent dan ook op uw volledige steun en inzet,
zodat we alle mensen van de wereld een gezond en menswaardig bestaan
kunnen bieden met optimale kansen om zich te ontplooien.
Dames en heren,
We moeten de verklaringen van eThekwini en Tunis samen ten uitvoer
brengen. Dat is immers de enige manier om de millenniumdoelstellingen
voor Afrika te kunnen bereiken. UNSGAB en de internationale
donorgemeenschap zullen u daarbij zo veel mogelijk helpen, maar het is
aan u om het groene licht te geven!
Als leiders van Afrika kunt u tezamen het tij keren!
Dank u wel.
27 mei 2008
* © RVD