5 j
un 2008
Roofmijten raken er hun eetlust en uiteindelijk ook hun leven door
kwijt. Medewerkers van het Laboratorium van Entomologie van Wageningen
Universiteit hebben nu het definitieve bewijs geleverd dat een
bacterie de âgekke mijtenziekteâ veroorzaakt. De nieuwe
ziekteverwekker kan de biologische bestrijding van spintmijten en het
wetenschappelijk onderzoek ernstig belemmeren.
âHet heeft mij heel wat slapeloze nachten opgeleverdâ, vertelt prof.
Marcel Dicke, hoogleraar Entomologie. Zoân vijftien jaar geleden werd
zijn onderzoeksgroep voor het eerst geconfronteerd met vrouwelijke
roofmijten met volkomen afwijkend gedrag. âHet leek wel of ze
verschrompelden. Ze werden zo plat als een dubbeltje, reageerden niet
meer op de geur van aangevreten planten en toonden geen interesse in
het eten van spintmijten. Ze waren niet zozeer lusteloos; soms liepen
ze als een speer, maar dan doelloos. Het waren toen de hoogtijdagen
van BSE, dus spraken we gekscherend van de âgekke mijtenziektenâ. Het
liep slecht met de mijten af, want uiteindelijk gingen ze allemaal
doodâ, vertelt Dicke.
Een serieus probleem, want deze roofmijten zijn de belangrijkste
biologische bestrijders van spintmijt in de Nederlandse glastuinbouw.
De ziekte kreeg de voorlopige naam NR-syndroom, van non-responding.
âWe weten nog steeds niet hoe groot het probleem in de praktijk is.
Leveranciers van roofmijten roepen al snel: wij hebben het niet. Als
je toegeeft, heb je natuurlijk ook een probleem, want dan lever je een
product dat niet werktâ, zegt Dicke.
In 2006 toonde dr. Conny Schütte in haar proefschrift voor het eerst
aan dat de symptomen van het NR-syndroom te maken hebben met de
bacterie Acaricomes phytoseiuli in de darmen van de roofmijt. Nu is
met klassieke besmettingsexperimenten het definitieve bewijs geleverd
dat deze nieuw beschreven bacteriesoort het syndroom veroorzaakt. Het
onderzoek is gepubliceerd in de elektronische editie van Journal of
Invertebrate Pathology.
Twee tot vijf dagen na besmetting is zoân tachtig procent van de
roofmijten gekrompen. De besmetting is overdraagbaar via mijtenpoep.
Dicke: âHun darmkanaal kan echt bomvol zitten met de bacterie,
waardoor vitale functies uitvallen.â
Inmiddels zijn een moleculaire PCR-toets ontwikkeld waarmee een
besmetting snel kan worden aangetoond, en een methode om besmetting te
voorkomen of kwijt te raken. Dit maakt het probleem beheersbaar.
Dicke: âHet is ook een wetenschappelijk primeurtje: de eerste
bacteriële ziekteverwekker in roofmijten. Helaas ben ik er vrij zeker
van dat het niet de laatste is.â / Gert van Maanen
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het
weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Het wordt u
aangeboden door de afdeling Corporate Communicatie. Meer informatie
bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail:
pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail:
resource@cereales.nl. Zie archief (inclusief Wb-artikelen) op
http://www.resource-online.nl