Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
CZ/CGG-2836910
3 juli 2008
Hierbij doe ik u het rapport over de evaluatie van de
observatiemachtiging toekomen.
De observatiemachtiging is een onderdeel van de Wet bijzondere
opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet bopz) en is een
juridische titel voor gedwongen opneming in een GGZ-instelling. De
observatiemachtiging is op 1 januari 2006 in werking getreden en heeft
een geldigheidsduur van drie jaar. Deze verstrijkt daarom automatisch
op 31 december 2008 tenzij bij algemene maatregel van bestuur anders
wordt bepaald.
Aan de invoering van de observatiemachtiging was een evaluatie
gekoppeld over de doeltreffendheid en de effectiviteit ervan gedurende
de eerste twee jaar na inwerkingtreding. Het Trimbos Instituut heeft
de evaluatie uitgevoerd. Uw Kamer zou over de resultaten van de
evaluatie worden geïnformeerd. Met deze brief kom ik deze toezegging
na.
Het doel van de evaluatie was het verkrijgen van inzicht in de werking
van de observatiemachtiging in de praktijk en de (neven)effecten ervan
voor de betrokken persoon en de hulpverlening. Eén van de
belangrijkste bevindingen uit het evaluatierapport is de vaststelling
dat de observatiemachtiging weinig is aangevraagd (107 aanvragen in de
periode van januari 2006 tot en met oktober 2007). Afgezet tegenover
de inbewaringstelling en andere rechterlijke machtigingen, neemt de
observatiemachtiging een bescheiden plaats in wat het aantal aanvragen
betreft. Van alle aanvragen samen komt slechts 0,3% voor rekening van
de observatiemachtiging. Bovendien is het percentage afwijzingen door
de rechter bij de observatiemachtiging het hoogst: 21% van de
aanvragen is afgewezen gedurende de onderzoeksperiode. Ten slotte
heeft een uitspraak van de Hoge Raad in december 2006 de reikwijdte
van de observatiemachtiging ingeperkt. Met het oog hierop kan
geconcludeerd worden dat de observatiemachtiging weinig toegevoegde
waarde heeft ten opzichte van andere maatregelen op grond van de Wet
bopz.
Het vervallen van de wettelijke bepalingen over de
observatiemachtiging zal niet tot discontinuïteit en leemte in de
wetgeving leiden.
Naar aanleiding van het eindrapport van de derde evaluatiecommissie
van de Wet bopz wordt thans een nieuw wettelijk kader ontworpen. Het
huidige systeem met verschillende machtigingen zal worden vervangen
door één zorgmachtiging die ook de mogelijkheid biedt voor kortdurende
opname en observatie om de precieze aard van de psychische stoornis en
de noodzakelijke behandeling vast te kunnen stellen. Bij het ontwerpen
van de nieuwe wettelijke regeling zullen uiteraard de uitkomsten van
de evaluatie van de observatiemachtiging worden betrokken.
Gelet op het bovenstaande zie ik geen noodzaak de wettelijke
bepalingen over de observatiemachtiging te verlengen zodat deze per 31
december 2008 automatisch zal verlopen.
Ik hoop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.
De Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
dr. A. Klink