Universiteit van Tilburg

Universiteit van Tilburg 4 juli 2008

Toegang tot het recht kan beter en goedkoper

Rapport Universiteit van Tilburg aangeboden aan staatssecretaris Albayrak

De toegang tot het recht en het stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand kunnen beter én goedkoper. Dat is de uitkomst van een interactieve doorlichting die het Tilburgse Institute for Interdisciplinary Studies of Civil Law and Conflict Resolution Systems (TISCO) afgelopen voorjaar in opdracht van het Ministerie van Justitie heeft gefaciliteerd. De uitkomsten van het onderzoek zijn op 1 juli aangeboden aan staatssecretaris Nebahat Albayrak.

De toegang tot het recht is doorgelicht door 120 sleutelfiguren afkomstig uit meer dan 60 maatschappelijke organisaties. Zij hebben tijdens werkconferenties en op de 'wiki toegang tot het recht' vier juridische ketens en de toegang tot het recht en rechtsbijstand als geheel doorgelicht op knelpunten en verbetermogelijkheden. De aanleiding was de voorgenomen bezuiniging van 50 miljoen op de gesubsidieerde rechtsbijstand en gewenste kwaliteitsverbeteringen in de toegang tot het recht.

De kernboodschap die uit de tientallen verbetervoorstellen naar voren komt is: hoe eerder conflictpartijen weer met elkaar praten, hoe minder kosten er worden gemaakt. Daarvoor moeten het probleem en passende oplossingen centraal staan, transparante en toegankelijke objectieve richtpunten voorhanden zijn en een snelle toegang tot neutrale hulp als samen oplossen niet meer lukt. Een goed samenwerkende keten is een andere voorwaarde en juist daar valt veel winst te behalen.

De doorlichting heeft voorstellen voor kwaliteitsverbetering en kostenbesparing opgeleverd. Zo zijn er verbetervoorstellen voor echtscheiding ontwikkeld: mensen die willen scheiden maken samen een 'echtscheidingsplan' waarin ze de gevolgen van echtscheiding regelen. Daarvoor is informatie en begeleiding in de voorfase beschikbaar. Een zogenaamde regierechter is tijdens de hele procedure aanspreekpunt, die helpt, knopen doorhakt, tijd in de gaten houdt en versnippering van de procedure voorkomt. Andere werkgroepen hebben gekeken naar snellere en meer oplossingsgerichte manieren van conflictbehandeling tussen burger en overheid, in het (jeugd)strafrecht en bij multi-problematiek.

Alle voorstellen zijn als onderdeel van het advies van de Regiegroep Duurzame en toegankelijke rechtsbijstand aan staatssecretaris van Justitie Albayrak aangeboden. In het najaar zal zij de Tweede Kamer informeren over haar plannen.