Ministerie van Algemene Zaken

NOS, Met het oog op morgen, Radio 1

Radio / TV-interview | 04-07-2008

Minister-President Balkenende, na afloop van de wekelijkse ministerraad, over het afgelopen parlementaire jaar en de koopkrachtontwikkeling

SLOTBOOM:
(...) Ik ben begonnen met een andere vraag, want is er nou met dit kabinet aan de hand? Zet dit kabinet de politieke agenda? Nou eigenlijk niet. Het zijn mensen als Verdonk en Wilders die dat doen en hoe kan dat nou?


BALKENENDE:
Ach, als je natuurlijk een beetje het nieuws volgt en je volgt de media je kijkt naar TV je leest de kranten, dan is er ook een overdreven aandacht voor de heer Wildere en mevrouw Verdonk.. Daar ben ik vrij nuchter in.

SLOTBOOM:
Komt dat ook niet omdat het kabinet als het ware een soort gat laat vallen daar? 23.17.20


BALKENENDE:
Kijk, als je oog wil hebben voor besluiten die worden genomen dan is er heel veel om te melden. Als ik nu een beetje de balans op maak en dat vraagt u ook van het afgelopen jaar, dan constateer ik wat is een van de punten van grote zorg in Nederland, we doen er te lang over het nemen van besluiten om wegen aan te leggen. Nou, we hebben nu de commissie Elverding die goede voorstellen doet om gewoon sneller te besluiten, dat is een belangrijk punt. Tweede punt, we hebben een jaar lang gesproken over de kilometerbeprijzing, het anders betalen van mobiliteit, we hebben het samen opgelost. De Wajong, de enorme stijging die we zien in deze sociale zekerheidsregeling we moeten zorgen dat jongeren niet worden afgeschreven maar dat ze juist mee kunnen doen, hebben we aangepakt. En ik kan nog een hele tijd doorgaan.

SLOTBOOM:
Daar hebben wij aandacht aan besteed, maar u zegt het al, ik kan nog heel lang doorgaan, u noemt inderdaad al die voorbeelden. Mag ik een citaat voorleggen van wat Arie Slob gisteren heeft gezegd in Met Het Oog Op Morgen. Dit kabinet heeft een imagoprobleem en moet dus ook zijn stinkende best doen om duidelijk te maken echt met goede dingen bezig te zijn. Dat zegt één van uw coalitiepartners.


BALKENENDE:
Ja, meneer Slob heeft wel vaker van dit soort interviews gegeven, ik geloof dat hij zo ongeveer hetzelfde zei ik denk vorig jaar

SLOTBOOM:
Maar het is blijkbaar niet beter geworden


BALKENENDE:
Ik denk dat de heer Slob er goed aan zou doen nu we zo beginnen aan het zomerreces om eens aan te geven van wat het kabinet zich had voorgenomen te doen en wat het heeft gerealiseerd. En we zijn gewoon op koers. En dat geldt ook voor de heer Slob.

SLOTBOOM:
Ga ik verder naar mevrouw Hamer, die zegt Den Haag, dat lijkt een beetje een ver van mijn bed show, men is onzeker over de toekomst, heeft het gevoel dat Den Haag er geen grip op krijgt, het vertrouwen is er niet.


BALKENENDE:
Dat vertrouwen, dat begrijp ik wel die opmerking en dat hangt ook samen met het feit dat we plotseling zien dat de economische ontwikkeling heel anders is dan de afgelopen jaren. We zien ineens het spook van de inflatie weer opdoemen, dat was een hele tijd weg en zelfs dat inflatie ook wel gepaard kan gaan met stagnatie. Dan heb je het bijna over die bekende term stagflatie, wat we in de jaren 70 kenden. En dat soort beelden komen nu terug.

SLOTBOOM:
Het spook van de inflatie, dat is heel gevaarlijk voor een economie


BALKENENDE:
Dat is ook zo, en dat moeten we ook, we doen het gelukkig nog beter dan andere landen, maar het is, dat hangt ook samen met de grondstoffenprijzen, met de olieprijzen, en dat is een zaak om goed in de gaten te houden. En kijk, die onzekerheid kan ik goed plaatsen, aan de andere kant zeg ik ook wel iets anders daarbij. Als we nu zien hoe Nederland er feitelijk voorstaat, als ik zie hoe de structuur van onze economie is. Het feit dat de economie op het ogenblik achteruitgaat, maar de werkloosheid is nog steeds buitengewoon laag, ook historisch gezien. Dan zeg ik van nou, dat zijn ook dingen die ook wel weer nopen tot laat ik zeggen een zekere tevredenheid over hoe we er nu voorstaan ten opzichte van wat er 10, 20 jaar geleden gebeurde met de economie.

SLOTBOOM:
Mooi, maar nou ga ik toch even het CPB citeren.De groei is over de top, de groei valt terug, bedrijven investeren minder, consumptie groeit nauwelijks. En dan komen we bij het punt dat u net aanhaalde, lonen stijgen, inflatie loopt op. Nou ga ik even naar de inflatie, 3,5 % dreigt. Dat wordt volgens het CPB voornamelijk veroorzaakt door BTW-verhoging en hoge accijns op alcohol. Is die BTW-verhoging nog wel verantwoord als de inflatie zo gierend oploopt?


BALKENENDE:
Het is wel zo met de cijfers die nu worden gehanteerd, daar zit de BTW-verhoging in. Dat is één. En twee die BTW-verhoging heeft een eenmalig effect. Omdat je zo'n maatregel introduceert dan heb je een eenmalige verhoging van inflatie daarna valt die factor weg. Het is ook zo dat die 3,5 % geen kwestie van alleen die BTW-verhoging is, het is maar een deeltje ervan.

SLOTBOOM:
Het CPB schrijft dat het een belangrijke oorzaak is.


BALKENENDE:
Dat is niet waar want het is een deel dat minder is dan zes à zeventiende. Ten opzichte van drieënhalf gaat het om veel meer. Afgelopen jaar hadden we ook inflatie. En toen heb ik wel eens aan minister Donner gevraagd waar komt die inflatie nu vandaan. Wat is dan het verhaal? Ongeveer de helft is een kwestie van het stijgen van de lonen die dus weer van invloed is op de prijsstijging. Het andere deel is geïmporteerde inflatie zoals bijvoorbeeld hogere olieprijzen en een klein deel was toen toe te schrijven aan maatregelen die de overheid nam. Ik maak deze analyse over het afgelopen jaar om aan te geven dat inflatie door verschillende factoren wordt veroorzaakt. Die BTW-verhoging is maar een deel ervan en ten opzichte van het totaal een betrekkelijk klein gedeelte nog.

SLOTBOOM:
Maar toch, wat er dreigt is een loon-prijsspiraal. U zegt tegen de vakbonden doe voorzichtig met die loonontwikkeling. Maar ja die prijzen, u werkt er zelf aan mij dat die hoog oplopen. Eigenlijk doet u aan procyclisch beleid., u maakt de problemen groter.


BALKENENDE:
Wat mij wel eens opvalt is dat de discussie toch niet helemaal zuiver wordt gevoerd. Ik zal uitleggen hoe dat zit. Als kabinet hebben we gezegd we gaan tegelijkertijd zorgen dat mensen minder hoeven te betalen aan de WW. Het WW-deel dat werknemers betalen wordt afgeschaft. Kijk je naar de koopkracht van mensen dan zie je omdat de producten duurder worden, dat belast de koopkracht, maar als je geen WW-premie hoeft te betalen dan komt dat je inkomen ten goede. Toen heb ik tegen de sociale partners gezegd het valt mij op dat men wel wil incasseren het feit dat die WW-premie omlaag gaat of wegvalt. Aan de andere kant zegt men ja ook die BTW-maatregel moeten we niet doen. Dat betekent dan dat je op twee manieren zou profiteren. We krijgen een discussie over de BTW uiteraard in het kabinet in augustus. Ik loop daar niet op vooruit.

SLOTBOOM:
Kunnen we dat nou op ons buik schrijven die uitstel van die BTW verhoging?


BALKENENDE:
Ik ga helemaal niet op datgene wat we nu straks hebben te bespreken in augustus. Ik geef wel aan hoe een verband is tussen het wegvallen van het WW-deel wat betreft de werknemers en de BTW-maatregel. En natuurlijk zijn wij niet blind voor geluiden uit de samenleving. We hebben onlangs nog een top gehad met werkgevers en werknemers. Toen kwam ook nadrukkelijk die wens naar voren. En we zullen dat uiteraard gaan bespreken in het kabinet.

SLOTBOOM:
Dit jaar zijn we er met zijn allen wat op achteruit gegaan. Volgend jaar lijkt het dat we er een klein beetje op vooruit gaan. Dat heft elkaar op. Maar kijken we naar de 65 plussers en de mensen met een uitkering, die staan op 1 % achteruitgang. Ik begrijp dat u gaat zeggen dat gaan we allemaal in augustus bespreken maar hoe gaan die mensen de vakantie straks?


BALKENENDE:
Kijk u begint de vraag al met een goed antwoord namelijk dat ik niet ga vooruit lopen op de beslissing die wij gaan nemen ten aanzien van de koopkrachtontwikkelingen volgend jaar. We zullen het op een zorgvuldige manier doen. We zullen met alles rekening houden. We moeten ook zorgen dat werken ook aantrekkelijk is. Maar het nu stilstaan bij wat gebeurt er nu met koopkracht dat moeten we niet doen. Ik heb ook geen zin om valse verwachtingen te wekken en ik heb ook geen zin om vooruit te lopen op zaken die we dan aan de orde moeten krijgen.
(Letterlijke tekst, ongecorrigeerd, JW/AK)