Cao's: lonen in 2007 twee procent hoger, meer aandacht voor oudere werknemer

De cao-lonen zijn in 2007 gemiddeld met 2 procent gestegen. Dat is hoger dan in 2006 (1,8 procent) en 2005 (0,7 procent). Deze loonstijging zet door, blijkt uit voorlopige cijfers over 2008. Dit jaar nemen de cao-lonen met 3 procent toe. Verder is er steeds meer aandacht voor (het aan het werk houden van) oudere werknemers. In 2008 gelden voor 37 procent van de werknemers cao-afspraken over 'leeftijdsbewust personeelsbeleid'. In 2006 was dat nog maar 24 procent. Bij een op drie werknemers biedt de cao de mogelijkheid door te werken na 65 jaar. Twee jaar geleden was dat nog maar bij een op de vier werknemers het geval.

Dit staat in de Voorjaarsrapportage cao-afspraken 2008 (loonstijgingen) en Perspectief op langer doorwerken 2008 (cao-afspraken voor oudere werknemers) die minister Donner van Sociale Zaken en Werkgelegenheid naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. De Voorjaarsrapportage is gebaseerd op een grote steekproef van 122 (grote) cao's. Bij 115 akkoorden - waaronder bijna 5,1 miljoen werknemers vallen - zijn loongegevens over heel 2007 bekend. Over 2008 is de loonstijging bekend voor 75 akkoorden (3,9 miljoen werknemers). De Voorjaarsrapportage gaat ook in op loondoorbetaling bij ziekte en arbeidsongeschiktheid, bredere inzetbaarheid en werkgelegenheid.

In 49 cao's (2007) is afgesproken dat loonbetaling tijdens de eerste twee ziektejaren hooguit 170 procent is van het jaarloon. In 43 akkoorden kan de loondoorbetaling meer dan 170 procent zijn als de werknemer zijn best doet om weer zo snel mogelijk aan het werk te gaan. In 25 cao's is de loondoorbetaling in de eerste twee ziektejaren zonder meer hoger dan 170 procent. Wel is in de meeste van deze cao's afgesproken dat na zes maanden ziekte minder dan 100 procent van het loon wordt doorbetaald.

Vrijwel alle cao's (2007) bevatten afspraken over scholing en bredere inzetbaarheid van het personeel. In 51 procent van de cao's staan afspraken over persoonlijke opleidingsplannen en 46 procent van de cao's kennen werkgelegenheidsafspraken, zoals via werkervaringsplaatsen. In 23 cao's - waaronder 23 procent van de werknemerrs vallen - staan afspraken over het erkennen van vaaardigheden van werknemers.

Het onderzoek Perspectief op langer doorwerken 2008 is gebaseerd op een steekproef van 115 cao's waaronder 5 miljoen werknemers vallen. Het rapport beschrijft de stand van zaken per januari 2008.

Het tweejaarlijkse onderzoek behandelt ook zogeheten 'ontziemaatregelen' om oudere werknemers te ontlasten, bijvoorbeeld vrijstelling van bepaalde diensten of extra vakantiedagen. Deze maatregelen komen vaak voor, zij het wel iets minder dan in 2006. Begin 2008 viel 70 procent van de werknemers bijvoorbeeld onder een cao met afspraken over extra vakantiedagen voor oudere werknemers, twee jaar eerder was dat nog 78 procent.

Dergelijke ontziemaatregelen kunnen oudere werknemers duurder maken en zo hun positie op de arbeidsmarkt ondermijnen. Het kabinet heeft met de sociale partners afgesproken dat zij deze maatregelen in het belang van de arbeidsmarkt omvormen.