Senternovem
10-07-2008 | Biomassa - Er bestaan geen `goede' en geen `slechte' gewassen
Het gebruik van groene grondstoffen, waaronder landbouwgewassen, als
bron voor brandstoffen staat sinds enige tijd flink ter discussie. Eén
van de belangrijkste bezwaren zou zijn dat de mondiale
voedselvoorziening er door in het gedrang komt en de voedselcrisis
verergert. Lang niet altijd zijn dergelijke ideeën echter
wetenschappelijk onderbouwd. Reden voor het Platform Groene
Grondstoffen om op basis van een overzicht van relevante feiten het
spanningsveld tussen wereldvoedselvoorziening en -energievoorziening
te analyseren. De bevindingen zijn neergelegd in de publicatie
`Biomassa - Hot Issue; slimme keuzes in moeilijke tijden'.
Johan Sanders van Wageningen Universiteit en Researchcentrum (WUR) en
lid van de werkgroep binnen Platform Groene Grondstoffen die het
onlangs verschenen boekje opstelde: "Wat we willen overdragen is dat
er voor de productie van energie per definitie geen goede gewassen
zijn, maar ook geen slechte; het hangt ontzettend van de situatie af."
Vaak wordt gezegd dat eerste-generatie biobrandstoffen altijd fout
zijn omdat ze ten koste zouden gaan van de voedselvoorziening.
Sanders: "Honger heeft echter vaak andere oorzaken dan het gebrek aan
goede landbouwgrond: slechte logistieke voorzieningen, het ontbreken
van kunstmest en slecht onderwijs of gezondheidszorg bijvoorbeeld.
Maar ook regimes die niet het beste voor hebben met de inwoners van
hun land. Honger als gevolg van dergelijke oorzaken los je niet op
door af te zien van eerste-generatie biobrandstoffen."
Efficiency-slag
Een van de conclusies van het platform luidt dat er voldoende
potentieel aan groene grondstoffen ontwikkeld kan worden om de
groeiende vraag naar bio-energie en biomaterialen te dekken zonder de
voedselvoorziening in gevaar te brengen. "Voorwaarde is wel dat de
productiviteitsverhoging in de landbouw wereldwijd hoog op de agenda
blijft staan en dat er slim met biomassa wordt omgegaan", zegt
Sanders. "Op het gebied van efficiency bijvoorbeeld valt veel te
winnen, bijvoorbeeld als het gaat om het gebruik van reststromen. Tot
op heden blijven delen van een oogst, zoals stro en loof, vaak onbenut
en dat kan anders. Maar ook wat betreft de manier waarop het
dagelijkse eten in de westerse wereld ons bord bereikt, valt er nog
veel te winnen: we hebben zo'n 2000 - 2500 kcal energie per dag in
verteerbare vorm nodig. Maar om het op ons bord te krijgen spenderen
we 40.000 - 50.000 kcal. Onze boodschap is niet dat mensen van dieet
moeten veranderen - iedereen mag hetzelfde blijven eten - maar we
moeten het wel veel efficiënter produceren."
Handhaving én positieve boodschap
Op de vraag hoe we er in Nederland (en Europa) voor kunnen zorgen dat
de producten die we hier invoeren en gebruiken niet ten koste gaan van
de wereldvoedselproductie, antwoordt Sanders: "Daartoe is het nodig om
heldere criteria op te stellen en te komen tot een vorm van monitoring
om de handhaving te controleren. De EU heeft inmiddels criteria
geformuleerd, Nederland en het Verenigd Koninkrijk waren de EU daar al
in voorgegaan. Certificering is vanzelfsprekend een belangrijk
instrument en producenten en gebruikers van voedingsgewassen als
palmolie, suiker en soja zijn daar inmiddels mee bezig. Maar behalve
duidelijk maken wat er allemaal niet mag, is het naar mijn idee ook
belangrijk een positieve boodschap uit te stralen. Daarom moeten we
ook laten zien onder welke omstandigheden je economisch verantwoord en
tegelijkertijd duurzaam voor mens en planeet met groene grondstoffen
kunt werken; aan die boodschap hopen we met ons boekje bij te dragen."
Het boekje `Biomassa - Hot Issue; slimme keuzes in moeilijke tijden'
kunt u downloaden op de website van Platform Groene Grondstoffen.
Meer informatie
Downloads rapporten en achtergrondinformatie