Ministerie van Verkeer en Waterstaat

de conferentie `Randstand na Urgent' van de Vereniging Deltametropool

Toespraak | 07-07-2008 | minister Camiel Eurlings

Alleen de uitgesproken tekst geldt.

Beste mensen,

Als ik vanuit Limburg komend de Randstad binnenrijd, zie ik geen blauw bord `Randstad'. De Randstad bestaat dus niet. Als ik een krant zie met de kop `Weg uit de Randstad' - vanwege de lange reistijden tussen thuis en werk - dan weet ik: de Randstad bestaat wel.

Dit gebied is hét economische hart van Nederland. De Randstad genereert driekwart van onze buitenlandse export. Maar de laatste jaren dreigt de Randstad achterop te raken bij andere regio's en metropolen als Londen, München, Barcelona. De internationale concurrentiepositie van de Randstad staat onder druk. We hebben een probleem met de bereikbaarheid, de aantrekkingskracht voor bedrijven om zich hier te vestigen neemt af en de klimaatverandering gaat ons parten spelen als we geen tijdige maatregelen nemen. Het kabinet deelt veel van de observaties uit de rapporten van de SER en van de raden waarover u zojuist gehoord hebt.

Het onderliggende probleem is: bestuurlijke drukte. Besluiten worden te vaak heen en weer gebald, over de schutting gegooid, uitgesteld. Daarmee scheppen we als overheid geen vertrouwen bij het bedrijfsleven. Het is mijn persoonlijke overtuiging dat de bestuurlijke cultuur in Nederland écht anders moet. Zo kan het niet langer, want we lopen letterlijk en figuurlijk vast.

U heeft het vandaag over het tijdperk ná Randstad Urgent, zeg maar ná 2011. De problemen die we nu hebben zullen in 2011 niet allemaal opgelost zijn, maar ik ga er vanuit dat we aan het eind van de kabinetsperiode met droge ogen kunnen zeggen dat een goed begin is gemaakt. Als het etiket `urgent' er in 2011 vanaf kan, zijn we natuurlijk spekkoper. Het is prima dat u zich vandaag richt op de middellange termijn. Regeren is vooruitzien, nietwaar. Zeker, maar regeren is ook: handelen, besluiten nemen, dóen. Ik ben me daar zeer van bewust en richt me daarom vandaag op het `doen'. Het nu dus.

Met Randstad Urgent halen we resultaten, door elkaar druk op te leggen. Gewoon door deadlines te hanteren en elkaar te stimuleren die te halen. Een klein jaar op weg zien we: de nieuwe aanpak werkt. En reken maar dat we hier de komende tientallen jaren effect van gaan merken.

Een paar voorbeelden. Onlangs heb ik door effectief en direct contact met de Utrechtse gedeputeerde Ekkers, mijn duo-partner voor de Draaischijf Nederland, een versnelling voor elkaar gekregen bij de startnotitie voor de planstudie A27. Waar normaal gesproken een jaar voor staat, werd in drie maanden gefikst.

Een ander mooi voorbeeld is het recente besluit over Scheveningen Boulevard, onderdeel van het Randstad Urgent project 'Den Haag Internationaal'. Scheveningen is een zwakke schakel in de kust die aangepakt wordt. Tegelijkertijd krijgt de boulevard een make-over, waardoor de toeristische en economische waarde enorm omhoog gaat. Dat is nu typisch Randstad Urgent: door goede samenwerking en onorthodoxe afstemming van procedures winnen we straks maar liefst een jaar in de bouwfase.

Van mijn mede-bestuurders in Randstad Urgent verwacht ik ook dat ze integraal, gebiedsgericht, ja op Randstad-schaal denken en handelen. Projecten staan niet los van elkaar, maar zijn heel vaak van elkaar afhankelijk. Het schoolvoorbeeld is natuurlijk de Schaalsprong van Almere met maar liefst 60.000 nieuwe woningen, het grootse project van wethouder Duijvestein van Almere en minister Cramer. Almere kan niet aan de slag als we hadden getreuzeld met de wegverbreding van de A6/A9 of met de capaciteitsvergroting van het openbaar vervoer tussen Schiphol en Lelystad.

Een aantal aanwezigen kan uit eigen ervaring meepraten over de aanpak van Randstad Urgent. Duco Stadig, jij bent onder andere ambassadeur bij de Flessenhalzen A4 en A12. Je denkt mee en ziet ook concreet kansen voor de projecten. Zo heb je voorstellen gedaan voor de noordbaan van de A12 bij Zoetermeer en voor de bypass A12 Nootdorp - Prins Clausplein. Je voorstellen om deze knelpunten op te lossen zijn omarmd. Het blijkt inderdaad mogelijk om met relatief kleine ingrepen en beperkte financiële middelen knelpunten op te lossen, dus dat gaan we zeker doen.

Samenvattend durf ik te stellen dat er het afgelopen jaar een flink aantal besluiten is genomen zijn omdát bestuurders de druk voelen om te presteren. Vluchten kan niet meer. En als je dat willens en wetens wel doet, heb je als bestuurder een probleem. Dat is de meerwaarde van Randstad Urgent.

Je kunt deadlines met elkaar afspreken, maar het is ook uitermate belangrijk dat we bestuurders de handgrepen en ondersteuning bieden om hun werk goed te doen. Met de nieuwe Wet Ruimtelijke ordening en het advies van de commissie-Elverding, waar Duco Stadig trouwens ook lid van was, hebben we die. We kunnen de besluitvorming zelfs structuréél versnellen. Gewoon, door het proces anders te organiseren. Halvering van de doorlooptijd moet mogelijk zijn. En met een aanpassing van de spoedwet wegverbreding kunnen we ZSM-projecten een push geven. Dit wil ik nog voor het reces gereed hebben.

Vaak wordt naar de overheid gekeken voor de oplossing van problemen. Ik zeg u: dé overheid gaat de problemen in de Randstad niet in haar eentje oplossen. En: ik ga de files niet oplossen voor u, al steek ik wel mijn nek uit. We hebben de support van bedrijven en meedenkers hard nodig.

U bent daar een voorbeeld van. Ik draag de Vereniging Deltametropool een warm hart toe. U biedt een uitstekend platform voor professionele gedachtenvorming over de ontwikkeling van de Randstad. Mijn verzoek aan u: blijf vandaag niet hangen in fraaie vergezichten, maar maak het concreet. Ook ben ik content met een bedrijf als Capgemini dat niet alleen trends in mobiliteit analyseert en aanbevelingen doet, maar ook zelf maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt door de eigen werknemers bewust te maken van keuzes in hun mobiliteit. Daarom wil ik uw rapport `De Randstad voorbij' straks graag in ontvangst nemen.

Beste mensen,
`Doen' is hard nodig, dat zult u met me eens zijn. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat ik niet vooruitkijk. Zo zal ik in september de MobiliteitsAanpak presenteren. Daarin richt ik mij op de middellange termijn - de periode tot 2020 - en geef ik een doorkijk voor de periode tot 2040. En als programmaminister voor de Randstad ben ik betrokken bij Jacqueline Cramers project `Randstad 2040'. Aan het eind van de middag komt minister Cramer langs om te schetsen welke perspectieven en denklijnen in samenspraak met de betrokken partijen op tafel zijn gekomen.

Denken en doen, lange termijn en korte termijn, actie en interactie, plus het gedeelde gevoel van urgentie, dat zijn de ingrediënten die we nodig hebben voor een sterke Randstad en een sterk Nederland.

Dank u wel.

Verwante onderwerpen


* Randstad Urgent