Ingezonden persbericht


Persbericht
Amsterdam, 10 juli 2008

Koningssloep verhuist voor verbouwing Scheepvaartmuseum Amsterdam

Met het uithijsen van de Koningssloep is het Zeemagazijn helemaal leeg en kan de verbouwing van het Nederlands Scheepvaartmuseum Amsterdam starten. Dit is mogelijk vanaf september 2008 omdat dan alle benodigde vergunning(en) binnen zijn.

Op vrijdag 11 juli 2008 wordt de ruim 17 meter lange Koningssloep, één van de topstukken uit de collectie van het Nederlands Scheepvaartmuseum Amsterdam, uit het museum gehesen. De uit 1816 stammende Koningssloep kan vanwege haar omvang alleen naar buiten worden gehesen nadat een gat in gevel is gemaakt. In omgekeerde volgorde is de Koningssloep ooit in 1983 naar binnen gehesen. Met het uithijsen van de Koningssloep is het gebouw van het Nederlands Scheepvaartmuseum helemaal leeg en kan de grote verbouwing beginnen. De Koningssloep komt niet terug in het vernieuwde museum, Momenteel wordt de mogelijkheid onderzocht of de sloep op een drijvend ponton naast het museum kan worden geëxposeerd. Tot die tijd wordt de sloep opgeslagen in één van museale depots van het Scheepvaartmuseum.

Verbouwing Scheepvaartmuseum
Begin juli heeft de gemeente Amsterdam de Monumentenvergunning voor de verbouwing verleend. Deze is nodig omdat het Zeemagazijn, het gebouw waarin het Scheepvaartmuseum is gevestigd, een monumentale status heeft. Na verlening van de bouwvergunning kan onder leiding van de Rijksgebouwendienst vanaf september 2008 gestart worden met de grootscheepse verbouwing die vanwege de bouwkundige staat van het pand nodig is. De inrichting van het museum stamt uit het eind van de jaren '70 en was ook dringend aan vernieuwing toe omdat de eisen van de bezoekers in de loop der jaren zijn veranderd.

De verbouwwerkzaamheden bestaan onder andere uit:

- renovatie/restauratie werkzaamheden aan het gebouw en de fundering;
- het opnieuw inrichten van trappenhuizen en het aanbrengen van liften;
- volledige vernieuwing van installaties, leidingen en systemen;
- het overkappen van de binnenplaats;

- het aanbrengen van een klimaatinstallatie ten behoeve van kwetsbare collectiestukken;
- het terugbrengen van zaken in de oorspronkelijke staat;
- het verwijderen van de steigers rondom het Zeemagazijn.

Een zeer in het oog springende verandering aan het museum is de glazen overkapping van de binnenplaats. De constructie van deze overkapping is ontworpen op basis van een historische zeekaart.

DOK-architecten, het architectenbureau van Rijksbouwmeester Liesbeth van der Pol, is verantwoordelijk voor het ontwerp. Voor de kapconstructie wordt samengewerkt met Ney & Partners en voor het restauratiedeel met Rappange & Partners.

Nieuwe inrichting museum
Het Scheepvaartmuseum ontvangt steeds meer bezoekers. Ooit begonnen met 70.000, waren dat er bij sluiting van het museum in januari 2007 ruim 200.000 en dat moet in de nieuwe situatie uitgroeien naar minstens 300.000 bezoekers per jaar. Na de verbouwing wordt het museum opnieuw ingericht met thema- en objecttentoonstellingen. Ook komt op de begane grond in een deel van het museum de Maritieme Belevenis, een Experience waar de bezoeker op een bijzondere wijze kennis maakt met de maritieme geschiedenis van ons land. In het museum worden ook een nieuwe bibliotheek, restaurant en museumwinkel gevestigd.

Naar verwachting gaat het Nederlands Scheepvaartmuseum Amsterdam in 2010 weer open voor publiek.

Documentatie Koningssloep
Over de Koningssloep is veel documentatie beschikbaar. Ter voorbereiding op het moment van uithijsen kunt u o.a. bij Beeld en geluid in Hilversum filmopnamen over de Koningssloep vinden zoals in het Polygoon bioscoopjournaal Polygoon Hollands Nieuws Weeknummer 62-19. Als bijlage treft u een beschrijving aan van de Koningssloep.

Foto's met een hoge resolutie van de Koningssloep zijn te downloaden via www.scheepvaartmuseum.nl/content/persfoto/Koningssloep.zip

Nederlands Scheepvaartmuseum Amsterdam

postadres:

Postbus 15443, 1001 MK Amsterdam

bezoekadres bij de Koninklijke Marine:

(aanmelding 1 dag voor afspraak en identificatie bij de receptie zijn verplicht)

Kattenburgerstraat 7, Amsterdam

tel +31 (0)20 52 32 331

fax +31 (0)20 52 32 213

tzuiderbaan@scheepvaartmuseum.nl

---- --
Achtergronden Koningssloep

In de negentiende eeuw maakten leden van het koninklijk huis gebruik van de koninklijke jachten Zr. Ms. Leeuw en Zr. Ms. Valk en van de Koningssloep. Deze schepen waren eigendom van de marine, en in gebruik bij het koninklijk huis. Dit was een traditie die al in het begin van de zeventiende eeuw was ontstaan. Toen gebruikten de leden van het Huis van Oranje een jacht voor bijvoorbeeld het inspecteren van de vloot of bij feestelijke gelegenheden. Roeisloepen, zoals de Koningssloep, behoorden ook tot die traditie. In zeevarende naties als Portugal, Spanje, Zweden, Engeland en Frankrijk hadden vorstelijke personen vergelijkbare rijk versierde sloepen tot hun beschikking.

Toen bekend werd dat keizer Napoleon in 1811 ons land, dat bij Frankrijk was ingelijfd, zou bezoeken, was er geen enkel representatief jacht beschikbaar. Dus moesten er snel een paar sloepen worden gebouwd om de keizer op passende wijze te ontvangen. Op de marinewerven in Rotterdam en Amsterdam werden binnen veertien dagen twee sloepen gebouwd. De eerste werd al snel onbruikbaar, de tweede heeft nog tientallen jaren dienstgedaan. Desondanks werd de in 1813 herkregen Nederlandse onafhankelijkheid aangegrepen om een nieuwe koninklijke sloep te bouwen. Dat gebeurde in de jaren 1816-1818 op de marinewerf te Rotterdam, naar een ontwerp van de gerenommeerde constructeur C.J. Glavimans. Koning Willem I liet zich er nooit in vervoeren. Waarschijnlijk vond hij een roeisloep te ouderwets. Zijn voorkeur ging uit naar het in 1826 in zijn opdracht gebouwde moderne stoomjacht Leeuw. De Leeuw werd in 1882 vervangen door het raderstoomschip 1e klasse Valk. Met de Valk maakte de koninklijke familie verscheidene reizen naar Engeland, maar in 1898 werd het stoomjacht van de sterkte afgevoerd en een jaar later werd het gesloopt. Na de Valk is er nooit meer een officieel koninklijk jacht in dienst gesteld of gebouwd. Indien nodig maakten de leden van het koninklijk huis gebruik van een marinevaartuig. Het in de twintigste eeuw gebouwde motorjacht Piet Hein en het Lemsteraakjacht Groene Draeck zijn formeel geen koninklijke jachten, maar zijn privé-eigendom van de koninklijke familie. Het ontbreken van een officieel koninklijk jacht is waarschijnlijk de reden dat de Koningssloep tijdens de regeerperiode van koningin Wilhelmina en koningin Juliana veel vaker gebruikt is dan ooit daarvoor. Wilhelmina gebruikte het vaartuig acht keer en ook koningin Juliana greep verscheidene officiële gelegenheden aan om zich per sloep te laten verplaatsen. Dat gebeurde voor het laatst in 1962 bij het zilveren huwelijksfeest van het koninklijk paar. Het varen vergde nogal wat oefening. De roeiers moesten goed getraind zijn om het lichte en windgevoelige schip zo rustig mogelijk voort te bewegen. Uiteraard moesten zij zich houden aan het protocol, dat voorschreef dat tussen iedere slag drie seconden rust werd gehouden. Bovendien moesten ze hun blikken op het einde van de riemen richten, om ongewenst gegluur naar de vorstelijke personen te voorkomen. In de jaren zeventig van de vorige eeuw besloot het koninklijk huis dat de sloep niet meer gebruikt zou worden en kreeg hij een ligplaats in een zaal in het Scheepvaartmuseum in Amsterdam.

1962: Juliana en Bernhard varen in de Koningssloep over de Amstel

Koningin Juliana en prins Bernhard vieren hun zilveren huwelijksfeest in Amsterdam. Met adelborsten aan de zestien riemen van de koninklijke sloep maken zij een vaartocht over de Amstel. De gebeurtenis past in de traditie dat het staatshoofd zich bij feestelijke gelegenheden aan boord van een jacht aan het volk presenteert.


---- --