07-07-2008
Massa-experiment rond 'de wave' in de Kuip
Jubilerend Feyenoord podium voor onderzoek KNAW
Op 19 juli a.s. treffen wetenschap en voetbal elkaar in de Rotterdamse
Kuip waar Feyenoord met een jubileumdag voor circa 50.000 fans zijn
honderdjarig bestaan viert. In het kader van het tweehonderdjarig
bestaan van de KNAW krijgt Akademielid GertJan van Heijst, hoogleraar
transportfysica aan de Technische Universiteit Eindhoven, daar de
gelegenheid te onderzoeken of een menselijke wave in een stadion zich
net zo gedraagt als de uit de natuurkunde bekende soliton. Het is
uitzonderlijk dat bij een wetenschappelijk experiment zoveel
deelnemers tegelijkertijd betrokken zijn.
De jubilea van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen
(KNAW 200 jaar) en voetbalclub Feyenoord (100 jaar) vormen de
aanleiding voor een vriendschappelijk treffen tussen wetenschap en
voetbal op zaterdag 19 juli 2008. Tijdens de jubileumdag van Feyenoord
is de Rotterdamse Kuip namelijk het toneel van een massa-experiment
rond de wave.
Doel van het massa-experiment is te onderzoeken of een menselijke wave
in een stadion zich hetzelfde gedraagt als een soliton. 'Soliton' is
de natuurkundige naam van een enkelvoudige golf die zich voortplant
zonder van vorm te veranderen. Bij een frontale botsing met een andere
soliton bewegen deze golven door elkaar heen en vervolgen ieder hun
weg. De eerste wiskundige beschrijving van solitonen kwam van de
Amsterdamse wiskundige en Akademielid Diederik Korteweg (1848-1941) en
zijn leerling Gustav de Vries.
Hoogleraar transportfysica Van Heijst zal de wave - in samenwerking
met voetbalcommentator Koert Westerman - drie keer laten uitvoeren, op
basis van telkens andere instructies voor het publiek. De bewegingen
worden door camera's uit verschillende gezichtspunten voor
onderzoeksanalyse vastgelegd. Van Heijst zal de resultaten van het
massa-experiment op 3 oktober 2008 toelichten tijdens een seminar van
de Virtual Knowledge Studio (VKS-KNAW) in Rotterdam. Los van de
uitkomsten is in elk geval de opzet uniek: er is nog nooit een
experiment gedaan waarbij zoveel mensen tegelijk betrokken waren.
De Feyenoord-jubileumdag start om 10.30 uur, het KNAW-massa-experiment
begint rond 13.15 uur. De toegang is gratis; bezoekers hoeven zich
niet vooraf te melden.
Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen