Overheidsdoelstellingen emissiereductie niet realistisch

21/07/2008 09:31

Roland Berger Strategy Consultants


- Persbericht -

Roland Berger:'doelstellingen emissiereductie op dit moment niet realistisch'

Nederland moet zich voor schonere toekomst richten op energiebesparing

Amsterdam, maandag 21 juli 2008 - De overheidsdoelstelling om in 2020 dertig procent van de CO2-emissie te hebben teruggebracht, is niet realistisch. Dit blijkt uit een rapport van Roland Berger Strategy Consultants over probleemgebieden van de Nederlandse energiesector. Er is momenteel geen duurzame oplossing voor de basislast voorhanden, onze energiebedrijven zijn te klein om grootschalig op duurzaam in te zetten en de overheid slaat de plank mis wat betreft besparingspotentieel.

De Nederlandse energie-industrie staat voor een forse uitdaging: onze infrastructuur verandert en de behoefte aan energie is groeiende. Tegelijkertijd blijven de prijzen van fossiele brandstoffen stijgen en zijn ambitieuze overheidsdoelstellingen geformuleerd met betrekking tot het reduceren van CO2-emissie. "Het is de bedoeling dat de uitstoot van CO2 in 2020 met dertig procent is teruggebracht," vertelt Jochem Moerkerken, lid van het management team van Roland Berger. "Dat is nu niet realistisch. Met alleen vervanging en uitbreiding van het bestaande elektriciteitsproductiepark en besparingen in huis, gaat Nederland deze doelstelling nooit halen. In geen enkel bestaand scenario wordt de geplande emissiereductie gerealiseerd. Zelfs niet als we alleen in zouden zetten op wind- en zonne-energie, hetgeen überhaupt niet mogelijk is."

Probleem 1: geen schoon alternatief voor basislast

Roland Berger ziet veel mogelijkheden voor verbetering, maar deze brengen wel allemaal behoorlijke nieuwe uitdagingen met zich mee. "Zo is het opbouwen van een uitgebalanceerde brandstofmix complex en voldoet geen enkele brandstof aan alle criteria, zoals betaalbaarheid, betrouwbaarheid en de mate waarin het 'schoon' is," vervolgt Moerkerken. "Er is een grote behoefte aan vervanging van de basislast die voorziet in het gros van de dagelijkse energievoorziening. Hiervoor is in de komende 15 jaar echter nog geen betrouwbaar, uitontwikkeld en duurzaam alternatief voorhanden. Hooguit zouden toekomstige generaties kerncentrales en varianten van het zogenaamde clean coal of clean gas hierin kunnen voorzien. Maar deze hebben zich nog niet bewezen of zijn maatschappelijk niet geaccepteerd."

Probleem 2: te klein voor duurzaam

Een bijkomende complicatie is dat bedrijven in Nederland te klein zijn om zelfstandig in te zetten op duurzame productie zoals wind en zon. "Onze energiebedrijven zijn te klein om het verschil te maken in de productie van duurzame elektriciteit. Essent en Nuon leggen het hierin bijvoorbeeld ruimschoots af tegen grote buitenlandse spelers, die grote stappen voorwaarts maken. Het is eigenlijk heel simpel: wind en zonne-energie zijn duur en onzeker. Met een klein productiepark zijn dergelijke risico's gewoonweg te groot. De bedrijven laten empirisch zien dat dit klopt. De duurzaamheidsdoelstellingen dwingen de bedrijven daardoor in feite tot verkoop aan buitenlandse grootmachten," concludeert Moerkerken.

Probleem 3: de overheid focust niet op echte besparingspotentieel

De insteek die volgens Roland Berger het meeste bij kan dragen om te voorzien in zowel een schone als betrouwbare en duurzame energievoorziening, is een focus op energiebesparing. "Grootschalige energiebesparing is de sleutel om succesvol 'groen' te worden," aldus Moerkerken. "In dit proces moeten alleen wel ook 'de grote industriële jongens' worden betrokken. Het is heel goed dat het belang van consumentenbesparing bij huishoudelijke apparaten publiekelijk wordt benadrukt, met name voor de bewustwording van de noodzaak van energiebesparing. De echte slag moet echter worden geslagen in de industrie en bijvoorbeeld de verwarming van bedrijfspanden. Industrie gebruikt circa tweederde van alle energie, apparaten in huishoudens vertegenwoordigen minder dan tien procent van de totale energievraag. Het is dus duidelijk waar je je op moet richten," vertelt Moerkerken.

"De overheid deed dit traditioneel goed," vervolgt Moerkerken. "Ze richt zich nu alleen op de verkeerde gebieden. Bovendien werkt haar aanpak negatief: de gebruiker wordt gedemotiveerd door belastingen en acties zonder zichtbaar resultaat, zoals energielabels voor huizen. Zorg voor alternatieven, stel gebruikers hiertoe verplicht en werk samen met de industrie om efficiënter te worden en nieuwe producten naar de klanten te brengen. Kijk bijvoorbeeld naar de VS - in de staat Californië - waar private energieproducenten tussen 2006 en 2008 met hun energiebesparingsportfolio meer dan 2,5 miljard dollar hebben bespaard, oftewel tweemaal de daarvoor benodigde investering. De VS haalt ons snel in: zij doen, wij praten. Ter vergelijking, Californië - de staat met wereldwijd misschien wel de beste prestaties ooit op het gebied van energiebesparing - heeft voor 2020 een minder ambitieus doel gesteld voor de reductie van CO2-emissies dan Nederland (in 2020 op het niveau van 1990 tegenover de minus 30 procent ten opzichte van 1990 van Nederland)."

Conclusie: geen woorden maar daden

"De essentie van het probleem is dus dat we in Nederland bezig zijn met poldering en beleidvorming, maar de concrete actie ontbreekt. De overheid moet de industrie en de netwerkbedrijven bij de discussie betrekken en afspraken maken die daadwerkelijk tot verbetering leiden. Focus op energiebesparing, met name in de industriesector, moet bovenaan de agenda staan. Daarnaast is realisme in de eisen aan energiebedrijven belangrijk. We moeten goed naar Europa luisteren inzake toekomstige keuzes voor duurzame energiebronnen. Want we zijn zelf te klein om de noodzakelijke doorbraken te forceren," besluit Moerkerken.

Roland Berger Strategy Consultants

Roland Berger Strategy Consultants is een internationaal strategisch adviesbureau met circa 2.000 medewerkers in 36 kantoren verspreid over 25 landen. In Europa behoort de firma tot de top-3 van strategieadviseurs, wereldwijd tot de top-5. In het Nederlandse kantoor werken ruim 60 mensen. Zie ook www.rolandberger.nl.


- Einde bericht -





http://www.rolandberger.nl