Nederlandse mededingingsautoriteit (NMa)

Ook kartelondersteuners kunnen om clementie vragen

08-23 / 29-07-2008

Ook zakelijke dienstverleners die kartels ondersteunen, kunnen om clementie vragen. Ze worden namelijk als deelnemer aan een kartel aangemerkt. Dat blijkt uit een uitspraak van de Europese rechter in eerste aanleg van 8 juli.

De clementieregeling is een belangrijk middel om kartels te ontmaskeren. Op grond van deze regeling kan een karteldeelnemer strafvermindering krijgen als hij het kartel meldt bij de NMa. De karteldeelnemer die zich als eerste meldt, kan zelfs boetevrijstelling krijgen.
In een kartel maken ondernemingen bijvoorbeeld afspraken over prijzen of de onderlinge verdeling van de markt. Dat is verboden. Kartels zorgen voor hogere prijzen, lagere kwaliteit en verminderen de prikkel om te innoveren. Dat is slecht voor de consument.

Op 8 juli jongstleden wees de Europese rechter (het Gerecht van Eerste Aanleg) een arrest in een kartelzaak van de Europese Commissie van eind 2003. De Commissie veroordeelde toen vijf producenten van organische peroxide wegens kartelvorming en legde hen boetes op van in totaal zon 70 miljoen euro. AKZO ontliep als karteldeelnemer een boete van 240 miljoen euro, omdat het bedrijf als eerste een clementieverzoek had ingediend bij de Europese Commissie. AKZO maakte gebruik van de Europese clementieregeling.
Bijzonder in deze zaak is dat de Commissie naast de producenten ook een Zwitserse kartelondersteuner beboette. Deze ondernemer ondersteunde het kartel jarenlang door onder meer belastende documenten van de producenten te bewaren en de vluchten te boeken van de karteldeelnemers wanneer zij heimelijk bijeen kwamen. Zo ontstonden geen sporen bij de producenten. De Europese Commissie vond dat de Zwitserse ondernemer ook een deelnemer aan het kartel was. Maar omdat het de eerste keer was dat een kartelondersteuner werd beboet, legde de Commissie een symbolische boete op van 1000 euro. De boete had overigens aanzienlijk hoger kunnen uitpakken. Ze kan oplopen tot 10% van de wereldwijde omzet van de onderneming. In het arrest van 8 juli jongstleden heeft het Gerecht deze aanpak bekrachtigd.

Het komt overigens vaker voor dat zakelijke dienstverleners kartels ondersteunen. De Commissie doet momenteel bijvoorbeeld onderzoek in een wereldwijde kartelzaak in de markt voor olieslangen voor schepen. Ook daarin leverde een zakelijke dienstverlener organisatorische diensten aan het kartel. Deze ondernemer is in Groot-Brittannië voor zijn diensten aan het kartel veroordeeld tot een celstraf.

De straffen in kartelzaken kunnen hoog zijn. De NMa kan naast de ondernemingen ook de betrokken personen hoge boetes opleggen. De deelnemers aan het kartel kunnen op grond van de clementieregeling strafvermindering krijgen. Alleen de eerste melder kan boetevrijstelling krijgen. Dit kan ook de kartelondersteuner zijn. Zie voor meer informatie over de clementieregeling van de NMa: http://www.nmanet.nl/nederlands/home/Bedrijven/Clementie/Biecht_u w_kartel_op.asp