INLIA
Griekenland achilleshiel van Europa? 05/08/2008
De rechtbank in Zwolle heeft op 3 juli jl. beslist dat een
asielzoekster uit Somalië niet overgedragen mag worden aan
Griekenland, het land waar zij eerder een asielverzoek had ingediend.
De conclusie van de rechtbank was dat asielzoekers een risico lopen
als zij worden overgedragen aan dat land in het kader van de
Dublinverordening (Nederland is aangesloten bij het Verdrag van
Dublin. Daarin is bepaald dat, binnen de staten in Europa die bij dit
verdrag zijn aangesloten, een asielzoeker slechts in één land zijn
asielverzoek kan indienen; hiermee wil men voorkomen dat asielzoekers
in verschillende lidstaten gaan shoppen).
De advocaat van de vrouw had aan de hand van de overlegde
bewijsstukken een zodanig duidelijk beeld gegeven van het al jarenlang
bestaande probleem m.b.t. de gebrekkige Griekse asielprocedure, dat
het duidelijk zou moeten zijn voor de uitwijzende partij (Nederland)
welke gevolgen dit zou hebben voor asielzoekers die op grond van de
Dublinverordening worden uitgezet naar dat land. Het punt waar het in
deze zaak uiteindelijk om draaide was het interstatelijk
vertrouwensbeginsel: staten moeten erop kunnen vertrouwen dat de
asielzoeker een eerlijke en met afdoende waarborgen omklede
asielprocedure kan doorlopen in ieder land en door overdracht van het
ene Europese land naar het andere de asielzoeker niet het gevaar loopt
uitgezet te worden naar het land van herkomst, zonder dat terdege is
beoordeeld of iemand daar onaanvaardbare risicos loopt. Onder andere
de bevindingen in het UNHCR-rapport van 15 april 2008 en een verslag
van de VAJN (Vereniging Asieladvocaten en Juristen Nederland) van 20
maart 2008, beide met concrete informatie omtrent de problemen
(wantoestanden) die deze asielzoekers m.b.t. de toegang tot de Griekse
asielprocedure en de inhoudelijke behandeling van asielverzoeken
ondervinden, waren voor de rechter doorslaggevend. Ook zal hebben
meegewogen dat de Europese Commissie al dit voorjaar een procedure
tegen Griekenland aanhangig heeft gemaakt bij het Europees Hof van
Justitie, omdat het voor asielzoekers die door andere EU-landen worden
teruggestuurd naar Griekenland in de praktijk onmogelijk blijkt
doeltreffende toegang tot een asielprocedure te verkrijgen.
Intussen heeft staatssecretaris van Justitie mw Albayrak verklaard
toch door te zullen gaan met het terugsturen van Dublinclaimanten naar
Griekenland met als motivatie: Wij kunnen als EU niet de
verantwoordelijkheid van Griekenland op ons nemen (zie
Wereldjournalisten.nl). Vooralsnog weet zij zich gesteund door een
meerderheid van de Tweede Kamer, want die stemde op de laatste dag
vòòr het zomerreces nog tegen een motie van SP en GL om uitzetting
naar Griekenland op te schorten. Toen was echter de uitspraak van de
rechtbank in Zwolle nog niet bekend.
In een commentaar in NRC Handelsblad van 22/7/08 reikt hoogleraar
migratierecht Thomas Spijkerboer de Raad van State alvast een
tegenargument aan, hoewel hij het wel eens is met het vonnis van de
rechtbank in Zwolle. Hij stelt dat de teruggestuurde asielzoeker
vanuit Griekenland een klacht kan indienen bij het Europese Hof voor
de Rechten van de Mens om onrechtmatige verwijdering te voorkomen. Hij
geeft daarbij toe dat het wel moeilijk zal zijn in Griekenland een
Griekse advocaat te vinden die zon klacht kan en wil indienen.
Minister Hirsch Ballin van Justitie heeft in de laatste week van juli
aan de Tweede Kamer geschreven dat hij in beroep gaat tegen het Zwolse
vonnis. Hij wil vasthouden aan de afspraak in de Dublinverordening dat
asielzoekers de procedure doorlopen in het EU-land waar ze zich het
eerst hebben gemeld. De meeste andere Europese landen sturen
asielzoekers ook nog terug naar Griekenland, in weerwil van de
dringende oproep van het UNHCR om dat tot nader order niet te doen.
Ook VluchtelingenWerk Nederland en Amnesty International hebben de
staatssecretaris opgeroepen gebruik te maken van haar bevoegdheid
procedures van asielzoekers die eerder in Griekenland zijn geweest in
Nederland af te handelen, omdat de situatie in Griekenland niet aan de
Europese maatstaven zou voldoen.