INLIA


Griekenland achilleshiel van Europa? 05/08/2008

De rechtbank in Zwolle heeft op 3 juli jl. beslist dat een asielzoekster uit Somalië niet overgedragen mag worden aan Griekenland, het land waar zij eerder een asielverzoek had ingediend. De conclusie van de rechtbank was dat asielzoekers een risico lopen als zij worden overgedragen aan dat land in het kader van de Dublinverordening (Nederland is aangesloten bij het Verdrag van Dublin. Daarin is bepaald dat, binnen de staten in Europa die bij dit verdrag zijn aangesloten, een asielzoeker slechts in één land zijn asielverzoek kan indienen; hiermee wil men voorkomen dat asielzoekers in verschillende lidstaten gaan shoppen).

De advocaat van de vrouw had aan de hand van de overlegde bewijsstukken een zodanig duidelijk beeld gegeven van het al jarenlang bestaande probleem m.b.t. de gebrekkige Griekse asielprocedure, dat het duidelijk zou moeten zijn voor de uitwijzende partij (Nederland) welke gevolgen dit zou hebben voor asielzoekers die op grond van de Dublinverordening worden uitgezet naar dat land. Het punt waar het in deze zaak uiteindelijk om draaide was het interstatelijk vertrouwensbeginsel: staten moeten erop kunnen vertrouwen dat de asielzoeker een eerlijke en met afdoende waarborgen omklede asielprocedure kan doorlopen in ieder land en door overdracht van het ene Europese land naar het andere de asielzoeker niet het gevaar loopt uitgezet te worden naar het land van herkomst, zonder dat terdege is beoordeeld of iemand daar onaanvaardbare risicos loopt. Onder andere de bevindingen in het UNHCR-rapport van 15 april 2008 en een verslag van de VAJN (Vereniging Asieladvocaten en Juristen Nederland) van 20 maart 2008, beide met concrete informatie omtrent de problemen (wantoestanden) die deze asielzoekers m.b.t. de toegang tot de Griekse asielprocedure en de inhoudelijke behandeling van asielverzoeken ondervinden, waren voor de rechter doorslaggevend. Ook zal hebben meegewogen dat de Europese Commissie al dit voorjaar een procedure tegen Griekenland aanhangig heeft gemaakt bij het Europees Hof van Justitie, omdat het voor asielzoekers die door andere EU-landen worden teruggestuurd naar Griekenland in de praktijk onmogelijk blijkt doeltreffende toegang tot een asielprocedure te verkrijgen.

Intussen heeft staatssecretaris van Justitie mw Albayrak verklaard toch door te zullen gaan met het terugsturen van Dublinclaimanten naar Griekenland met als motivatie: Wij kunnen als EU niet de verantwoordelijkheid van Griekenland op ons nemen (zie Wereldjournalisten.nl). Vooralsnog weet zij zich gesteund door een meerderheid van de Tweede Kamer, want die stemde op de laatste dag vòòr het zomerreces nog tegen een motie van SP en GL om uitzetting naar Griekenland op te schorten. Toen was echter de uitspraak van de rechtbank in Zwolle nog niet bekend.

In een commentaar in NRC Handelsblad van 22/7/08 reikt hoogleraar migratierecht Thomas Spijkerboer de Raad van State alvast een tegenargument aan, hoewel hij het wel eens is met het vonnis van de rechtbank in Zwolle. Hij stelt dat de teruggestuurde asielzoeker vanuit Griekenland een klacht kan indienen bij het Europese Hof voor de Rechten van de Mens om onrechtmatige verwijdering te voorkomen. Hij geeft daarbij toe dat het wel moeilijk zal zijn in Griekenland een Griekse advocaat te vinden die zon klacht kan en wil indienen.

Minister Hirsch Ballin van Justitie heeft in de laatste week van juli aan de Tweede Kamer geschreven dat hij in beroep gaat tegen het Zwolse vonnis. Hij wil vasthouden aan de afspraak in de Dublinverordening dat asielzoekers de procedure doorlopen in het EU-land waar ze zich het eerst hebben gemeld. De meeste andere Europese landen sturen asielzoekers ook nog terug naar Griekenland, in weerwil van de dringende oproep van het UNHCR om dat tot nader order niet te doen. Ook VluchtelingenWerk Nederland en Amnesty International hebben de staatssecretaris opgeroepen gebruik te maken van haar bevoegdheid procedures van asielzoekers die eerder in Griekenland zijn geweest in Nederland af te handelen, omdat de situatie in Griekenland niet aan de Europese maatstaven zou voldoen.