Gepubliceerd op 6 augustus 2008
Veni-subsidies voor negentien jonge onderzoekers van UvA en AMC
Gepubliceerd op 6 augustus 2008
De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft
negentien jonge, recent gepromoveerde onderzoekers een Veni-subsidie
toegekend voor onderzoek aan de Universiteit van Amsterdam (UvA) of
het AMC. De subsidie bedraagt maximaal 208.000 euro. De wetenschapper
kan hiermee drie jaar onderzoek doen en ideeën ontwikkelen.
In totaal ontvangen 116 onderzoekers 24 miljoen euro aan
Veni-subsidies. Voor het eerst krijgen meer dan honderd onderzoekers
tegelijk subsidie. NWO besloot tot het recordaantal toekenningen na de
grote hoeveelheid aanvragen; in totaal schreven 644 onderzoekers een
voorstel. De 116 winnaars, onder wie 46 vrouwen, zijn geselecteerd
vanwege hun opvallend en origineel talent voor het doen van
vernieuwend wetenschappelijk onderzoek.
De Veni-subsidie is een van de drie subsidievormen van de
Vernieuwingsimpuls, die is opgezet in samenwerking met het Ministerie
van OCW, de KNAW en de universiteiten. NWO betaalt voor het eerste het
hele bedrag zelf zodat universiteiten en instituten geen eigen
bijdragen meer leveren. De andere twee subsidies zijn de Vidi-subsidie
(voor ervaren postdocs) en de Vici-subsidie (voor zeer ervaren
onderzoekers).
De toekenningen
De herschaling van hypotheekmarkten - dr. Manuel Aalbers (Sociale
Geografie)
Hypotheekmarkten zijn van grote invloed op de economie. Door de tijd
heen zijn hypotheekmarkten steeds minder lokaal en meer nationaal en
mondiaal geworden. Dit onderzoek gaat na wie dit proces stuurt en wat
de gevolgen zijn van deze herschaling voor hypotheeknemers en -gevers.
Gezonde landen, gezonde mensen - dr. Onyebuchi Arah (Sociale
Geneeskunde)
Zowel persoonlijke als collectieve omstandigheden bepalen de
gezondheid van individuen. Aan de hand van gegevens van een kwart
miljoen mensen in zeventig landen analyseert Arah welke persoonlijke
risicofactoren en welke collectieve determinanten gelden voor
chronische ziekten. Ook de collectieve determinanten van de chronische
ziektebehandeling worden onderzocht.
Communicating agents, errors and efficiency - dr. Tamás Biró
(Linguistics)
Hoe kunnen we goed communiceren als onze spraak fouten bevat? Zijn die
fouten van invloed op het aanleren van taal door kinderen en
veranderingen in taal? Met computers simuleert Biró een gemeenschap
van communicating agents, waarvan de taalcapaciteit ook een nieuwe
speech error model bezit.
Oude bomen moet je niet verplaatsen? - dr. Birte Forstmann
(Psychologie)
Naarmate mensen ouder worden passen ze zich minder makkelijk aan hun
veranderlijke omgeving aan. Dergelijk verlies aan mentale
flexibiliteit treft echter niet iedereen even hard. Forstmann
onderzoekt welke neurocognitieve mechanismen bijdragen aan individuele
verschillen in adaptieve controle tussen ouderen.
Nieuw Nederland of New York? - dr. Michiel van Groesen (Geschiedenis)
Zowel Engeland als de Nederlandse Republiek maakte aan het eind van de
zeventiende eeuw aanspraak op Nieuw Nederland/New York. Van Groesen
analyseert de beeldvorming van deze kolonie in Nederlandse en Engelse
prenten, pamfletten, kaarten en andere propaganda. Hij vergelijkt deze
Europese beelden met de ervaringen van Amerikaanse kolonisten in dit
gebied.
The mathematics of norm enforcement - dr. Davide Grossi (Informatica)
Iedere samenleving is gevormd door normen die voorschrijven wat
verplicht, toegestaan en verboden is. Normen hebben adequate
handhaving nodig om te voorkomen dat ze geen betekenis hebben. Grossi
ontwikkelt wiskundige modellen om vast te stellen wat de beste manier
is om bepaalde normen te handhaven.
Waar relativiteitstheorie marsmannetjes tegenkomt - dr. Atakan Gürkan
(Astronomie)
Twee recente ontdekkingen in de astronomie zijn de aanwezigheid van
zeer jonge sterren rond een groot zwart gat in het centrum van de
Melkweg en planeten buiten ons eigen zonnestelsel. Deze systemen
vertonen opvallende fysische overeenkomsten. Gürkan wil met zijn
onderzoek de oorsprong en mogelijk ook het lot van deze systemen
ontdekken.
Een zoektocht naar nieuwe pulsars met LOFAR - dr. Jason Hessels
(Astronomie)
Pulsars hebben de hoogste dichtheden, de sterkste magnetische velden,
en de snelste rotatieperioden van alle waargenomen sterren. Een pulsar
is een snel ronddraaiende neutronenster die elektromagnetische
straling uitzendt in de vorm van snelle pulsen. Met de LOFAR
radiotelescoop kan Hessels honderden nieuwe pulsars ontdekken die hij
gebruikt om de pulsarbevolking van het melkwegstelsel en de extreme
fysica van pulsars te bestuderen.
Effects of 'internal border control' for immigrant crime and detention
- dr. Arjan Leerkes (Amsterdamse School voor Sociaal-Wetenschappelijk
Onderzoek)
Maatregelen om illegalen uit te sluiten van sociale voorzieningen en
de arbeidsmarkt vormen een steeds belangrijker instrument van
restrictieve immigratiepolitiek, zowel in de Europese Unie als de
Verenigde Staten. Over de vraag of zulke 'binnenlandse grenscontroles'
illegaal verblijf tegengaan is weinig bekend. Wel lijken ze onder de
resterende Nederlandse illegalen te hebben geleid tot meer
criminaliteit en detentie. Leerkes maakt een vergelijking tussen
(lid)staten in de Verenigde Staten en de Europese Unie - waarin
gebieden met meer en minder sterk ontwikkelde binnenlandse
grenscontroles met elkaar worden vergeleken.
Immune system and cancer - dr. Karene Mahtouk (Pathologie)
Cellen van het immuunsysteem beschermen organismen tegen ziekte. De
functie van immuuncellen wordt sterk bepaald door eiwitten. Als de
activiteit van eiwitten niet goed geregeld is, kan dit leiden tot
kanker. Mahtouk onderzoekt de rol van een van die eiwitten door die op
te wekken of te onderdrukken.
Fingerprinting the cosmic fireball - dr. Paul McFadden (Institute for
Theoretical Physics)
De huidige melkwegstelsels zijn gegroeid van kleine deiningen in de
vuurbal die het vroege universum vulde. McFadden onderzoekt hoe die
golven zijn gevormd: ontstonden ze tijdens een periode van
uitzonderlijk snelle expansie of door de ineenstorting van een vorig
universum?
Kalende haarvaten als oorzaak voor diabetes - dr. Max Nieuwdorp
(Inwendige Geneeskunde)
Verlies van suikerketens op de vaatwand (glycocalyx) gaat gepaard met
vaatproblemen bij patiënten met diabetes. Nieuwdorp kijkt of
(erfelijk) verlies van deze suikerketens ook betrokken is bij het
ontstaan van diabetes. Ook onderzoekt hij of huidige diabetesmedicatie
verlies van suikerketens tegengaat.
Niet één pot nat - dr. Katja Peijnenburg (Evolutiebiologie)
Het is lang verondersteld dat kleine zeebeestjes niet snel evolueren,
maar het tegendeel lijkt waar. De onderzoekers testen dit aan de hand
van het DNA van twee soorten zeebeestjes die duizenden jaren geleden
geïsoleerd zijn geraakt in mariene meren.
Understanding jets from black holes - dr. David Russell (Astronomie)
Zwarte gaten zijn de meest fysiek extreme objecten in het universum.
Jets - `straalstromen' en de snelste objecten in het universum -
worden voortgestuwd in de buurt van zwarte gaten. Russell onderzoekt
hoe deze jets ontstaan en de wijze waarop ze het universum opwarmen.
Zoekmachine met schoonmaakwoede - dr. Cees Snoek (Informatica)
Mensen benoemen afbeeldingen op internet massaal, maar rommelig. Snoek
bestudeert hoe multimedia-analyse de beeld- en tekstinhoud kan
opschonen. De opgeschoonde data dient als invoer voor een intelligente
zoekmachine die mensen helpt om ook onbenoemde beelden, zoals
videofragmenten, terug te vinden.
De dynamiek van ultrakoude atomen - dr. Michiel Snoek (Institute for
Theoretical Physics)
Ultrakoude atomen kunnen in kunstmatige roosters van laserlicht
gevangen worden. Hiermee kan de kwantummechanische beschrijving van
materie zowel in rust als in beweging heel precies getest worden. Dit
onderzoek richt zich op het gedrag van ultrakoude atomen uit
evenwicht, om dynamische kwantumprocessen, zoals het meetproces, te
beschrijven.
Reuma ontwricht - dr. Sander Tas (Klinische Immunologie en
Reumatologie)
Reuma is een chronische ontstekingsziekte van de gewrichten. De
onderzoeker bestudeert welke boodschapper-eiwitten betrokken zijn bij
de ontstekingsreactie. Vervolgens worden deze eiwitten selectief
geremd met gentherapie om de ziekte langdurig te onderdrukken.
Brengen beschadigde bloedvaten het brein op hol? - dr. Erwin van Vliet
(Center for Neuroscience)
Bij epilepsiepatiënten kunnen de eigenschappen van bloedvaten in het
brein veranderen, waardoor stoffen en bloedcellen het brein
binnendringen die de epilepsie kunnen verergeren. Van Vliet bestudeert
hoe dit mogelijk is en of dit is te herstellen.
Hoe praten eiwitten met elkaar? - dr. Jocelyne Vreede (Computational
Chemistry and Physics)
Vluchtige contacten tussen eiwitten sturen processen aan in een cel.
Dergelijke contacten zorgen er ook voor dat een cel kan reageren op
zijn omgeving. Met behulp van computermodellen bekijkt de onderzoeker
dit soort contacten in eenvoudige eiwitsystemen.
Verwijzingen
NWO Vernieuwingsimpuls
Bron: UvA Persvoorlichting
Universiteit van Amsterdam