Gepubliceerd op 7 augustus 2008
Helpt video home training de ouders van een huilbaby?
Onderzoek naar het effect van de `vriendelijke confrontatie'
Gepubliceerd op 7 augustus 2008
Bij video home training staat de positieve bekrachtiging van het
opvoedgedrag centraal
Heeft video home training een gunstig effect op het opvoedgedrag van
ouders met een huilbaby? De Universiteit van Amsterdam en TNO gaan dat
vanaf januari 2009 onderzoeken.
Het antwoord op de vraag hoeveel huilbaby's er in Nederland zijn, is
niet eenvoudig te geven. De schattingen lopen uiteen van 2,5 % tot 14
%, wat neerkomt op een slordige 4500 tot 25.000 kinderen per jaar,
afhankelijk van de gekozen definitie. `We hebben het in elk geval over
baby's die zonder aanwijsbare (medische) oorzaak overvloedig huilen.',
zegt dr. Ruben Fukkink, onderzoeker bij het SCO-Kohnstamm Instituut
van de Universiteit van Amsterdam. `Als we de zogeheten "3-regel"
toepassen - minimaal 3 uur per dag huilen, gedurende minimaal 3 dagen
per week in een periode van minimaal 3 weken - dan komen we uit op 2,5
procent. Als je aan de ouders zelf vraagt of ze een huilbaby hebben,
antwoordt 14 procent bevestigend.'
Stijf van de stress
Hoe het ook zij, de absolute aantallen liegen er niet om. En dan
hebben we het nog niet gehad over de implicaties van het hebben van
een huilbaby. `De ouders staan vaak stijf van de stress, slapen slecht
en hebben het gevoel dat ze falen. Kortom: ze zijn totaal uit balans.'
Het grootste probleem bij ouders met een huilbaby, weet hij, is de
gebrekkige band die ouders met hun kind opbouwen. `Ouders hebben vaak
de neiging om zich emotioneel af te sluiten voor hun kind. De signalen
die de baby afgeeft, pikken ze niet meer op. Uiteindelijk leidt het
tot een enorme afstand tussen ouder en kind.'
Huilen kan zelfs een aanleiding zijn voor mishandeling. `Mensen die
een baby het shaken baby syndrom hebben toegebracht, geven vaak als
"reden" op dat het kind huilde. Let wel: daarmee is absoluut niet
gezegd dat ouders van een huilbaby hun kind gaan mishandelen. De kans
op mishandeling is wel groter.'
Vriendelijke confrontatie
Mogelijk kan video home training (VHT) de negatieve spiraal
doorbreken. Bij deze methode, die al een kwarteeuw bestaat, worden
opvoedingssituaties tussen ouder en kind gefilmd door een
gekwalificeerde trainer. Vervolgens kijkt de trainer de videobeelden
samen met de ouders terug. Hierbij gaat het nadrukkelijk om positieve
bekrachtiging; de trainer laat de ouders vooral zien in welke
situaties ze het goed doen. De negatieve kanten worden ook belicht,
maar minder nadrukkelijk. Daardoor neemt het zelfvertrouwen van de
ouders toe. Het is, kortom, een vriendelijke confrontatie met het
eigen opvoedgedrag. Ouders worden vaardiger, hebben minder stress en
meer plezier in het opvoeden. En ook het kind ontwikkelt zich
positiever en vertoont minder probleemgedrag. Althans, dat is het
geval bij kinderen met gedragsproblemen. `Bij huilbaby's wordt de
methode al wel eens toegepast, maar is het effect nog nooit
onderzocht. VHT wordt vaak aangeprezen als een soort haarlemmerolie
voor alle opvoedproblemen, maar zonder wetenschappelijk bewijs hebben
we niets aan die bewering.'
288 gezinnen
In het onderzoek van TNO en de UvA, dat wordt gefinancierd door ZonMw,
worden 288 gezinnen geworven. De helft daarvan krijgt VHT aangeboden,
de overige 144 gezinnen fungeren als controlegroep en krijgen de
gebruikelijke adviezen van het consultatiebureau aangereikt (`rust en
regelmaat'). Het is de bedoeling dat instellingen voor
jeugdgezondheidszorg (JGZ) in verschillende delen van het land de
gezinnen werven. In 2012 is het onderzoek afgerond; een jaar eerder
worden de eerste resultaten verwacht. `Op basis van ons onderzoek
kunnen we concluderen of VHT een effectieve methode is bij huilbaby's
of niet. Zo niet, dan moeten we op zoek naar andere methoden. Heeft
VHT wel het gewenste effect, dan kunnen de JGZ-instellingen deze
training standaard in hun pakket opnemen.'
Auteur: Esther van Bochove, afdeling Communicatie FMG
Bron: FMG Communicatie
Universiteit van Amsterdam