Het Geheugen van Nederland presenteert:
Kamptekeningen uit bezet Nederlands-Indië (1942-1945)
Den Haag, 14 augustus 2008 Op 15 augustus is het precies 63 jaar geleden dat er na Europa ook voor Azië een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog. Japan, op de knieën gedwongen door de atoombommen op Nagasaki en Hiroshima, staakte de strijd en gaf zich over. De Japanse capitulatie betekende eindelijk bevrijding voor de meer dan 100.000 mensen die op dat moment in de kolonie Nederlands-Indië in Japanse interneringskampen gevangen zaten. Vanaf vandaag is op http://www.geheugenvannederland.nl/ een bijzondere collectie tekeningen te zien die het leven van Nederlanders én Indiërs in de Japanse kampen verbeelden. Ze zijn in de periode 1942-1945 gemaakt door de geïnterneerden zelf. Tegenwoordig zijn ze opgenomen in de fraaie collecties van het Museon en het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD).
De in totaal bijna 5000 tekeningen zijn van grote nationale waarde. Van de Japanse aanwezigheid in Nederlands-Indië zijn nauwelijks foto s beschikbaar. De foto´s die er zijn, dateren meestal van na de Japanse capitulatie en geven daarom geen echt goed beeld van de leefomstandigheden in de kampen tijdens de bezetting. De getekende impressies van de geïnterneerden doen dat wél. Talloze onderwerpen komen in de tekeningen aan bod. Vanzelfsprekend zijn er veel kampgezichten en interieurs van barakken te zien. Voedsel of beter, het gebrek daaraan is een veel voorkomend thema, net als arbeid, van corvee in het kamp tot en met loodzware dwangarbeid aan de beruchte Birma spoorlijn. Ziekte en dood zijn ook belangrijke onderwerpen, maar de activiteiten die mensen ondernamen om de tijd door te komen (musiceren, spelletjes spelen, lezen, cabaret) zijn aanmerkelijk vaker verbeeld.
De tekenaars en schilders in de kampen maakten hun werk meestal met behulp van houtskool, potlood, waterverf en kleurstoffen die ze in hun omgeving aantroffen. Papier was schaars; vaak werden er op één vel verschillende tekeningen gemaakt, soms tekende men op de bedrukte bladzijden van een boek. De collectie bevat werk van bekende kunstenaars als Johan Gabriëlse, Charles Burki, Jan Kickhefer, Theo Goevriend en Frida Holleman. Maar er zijn ook tekeningen te zien van mensen die voor het eerst sinds hun kinderjaren het tekenpotlood weer ter hand namen. Bekijk de intrigerende kamptekeningencollectie nu op: http://www.geheugenvannederland.nl/?/nl/collecties/kamptekeningen/.
Informatie over de instellingen en programma s
Voor meer informatie over de digitale collectie kunt u contact opnemen met Reinier Deinum, projectcoördinator van het Geheugen van Nederland (reinier.deinum@kb.nl | 070 - 314 05 98) of Sara Handstede, webredacteur van het Geheugen van Nederland (sara.handstede@kb.nl | 070 - 314 09 65).