Gemeente Hilversum

Herdenking op 15 augustus op Noorderbegraafplaats

publicatiedatum: woensdag 30 juli 2008

Voor hen stopte de Tweede Wereldoorlog niet in 1945. Voor hen duurde ellende nog vier jaar langer. Pas in 1949 was de strijd voorbij in Nederlands-Indië, het huidige Indonesië. 15 augustus aanstaande herdenken wij de strijd in onze voormalige kolonie.

Een vergeten verhaal wordt het genoemd, de geschiedenis van Nederlands-Indië.
Daarom, in een notendop, even terug naar het verleden: Iedereen weet dat Nederland op 5 mei 1945 geheel bevrijd werd door de geallieerden. Op dat moment was Japan nog heerser in Nederlands-Indië. Pas op 15 augustus 1945 kwam er een einde aan de oorlog in dit gebied door de capitulatie van Japan.
Dit betekende echter nog niet dat er sprake kon zijn van een echte bevrijding. Toen Japan zich overgaf, waren er nog geen geallieerde troepen Indië binnengetrokken.
De Japanse militairen kregen de opdracht de orde en rust te bewaren totdat de geallieerde troepen de macht konden overnemen. Maar twee dagen na de capitulatie van Japan op 17 augustus 1945 besloot een invloedrijke groep Indonesiërs onder druk van hun jonge achterban Indonesië onafhankelijk te verklaren zowel van Nederland als van Japan. Als gevolg daarvan begonnen Indonesische strijdgroepen alles in het werk te stellen om wapens van het Japanse leger te bemachtigen om te voorkomen dat de Nederlanders hun voormalige machtspositie zouden terugkrijgen. Het begin van de onafhankelijkheidsoorlog was een feit en ging met veel geweld gepaard.
Velen, ex-kampers en buitenkampers, waaronder Indo-Europeanen en Chinezen, belandden in een concentratiekamp nu onder het regime van Indonesische "vrijheidsstrijders". Deze oorlog leidt uiteindelijk tot de onafhankelijkheid van Indonesië op 27 december 1949. Als gevolg daarvan worden velen gedwongen te kiezen tussen Nederland en Indonesië. Keuze tussen blijven en vertrekken. Honderdduizenden worden daarom in de jaren na 1945 (nood)gedwongen naar Nederland verscheept. Dit betekent dat tot in de jaren zestig zo'n 300.000 personen vanuit Indonesië naar Nederland komen. Velen zijn nog nooit in Nederland geweest.

De 15e augustus is elk jaar de dag waarop al die ingrijpende gebeurtenissen kunnen worden herdacht in gezelschap van personen met een gedeelde "Indische" achtergrond. De eerste herdenking op 15 augustus komt op initiatief van ir. G.S. Vrijburg in 1970 in Den Haag tot stand. Hierbij zijn koningin Juliana, Prinses Beatrix en Prins Claus aanwezig.

Tegenwoordig wordt ook in Hilversum deze strijd herdacht. Deze herdenking vindt plaats op de Noorderbegraafplaats Laan 40-45 om 16.00 uur. Ook zal de hele maand augustus in het Raadhuis van Hilversum Dudokpark 1 een expositie gehouden worden met als thema Indische Herdenking en Herkenning. Deze expositie is gemaakt door kinderen van de slachtoffers van de jappenkampen en de Bersiap-periode in het voormalig Nederlands-Indië. Deze expositie wordt op 1 augustus 13.00 uur geopend, iedereen is daarbij van harte welkom in het Raadhuis.