Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
2070826060
Vragen van het lid Jasper van Dijk (SP) aan de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en
Wetenschap, mevr. Van Bijsterveldt-Vliegenthart, over de mislukte aanbesteding van
schoolboeken. (Ingezonden 22 juli 2008)
1
Wat is uw oordeel over het bericht dat drie scholen in Venlo een nieuwe Europese
aanbestedingsprocedure voor schoolboeken moeten starten na een uitspraak van de
rechtbank? 1)
Antwoord: Ik betreur het dat deze aanbestedingsprocedure niet succesvol afgerond is. Het
illustreert dat aanbesteden een serieuze zaak is en dat de spelregels strikt moeten worden
nageleefd. Om scholen te helpen bij de aanbesteding, heb ik de Taskforce Gratis
Schoolboeken opgericht. In de antwoorden op de volgende vragen ga ik hier verder op in.
2
Is het waar dat er tot dusver twee aanbestedingsprocedures voor schoolboeken zijn gestart en
dat beide procedures vooralsnog zijn mislukt?
Antwoord: De Onderwijsgemeenschap Venlo & Omstreken (OGVO) zal volgend jaar
opnieuw een aanbestedingsprocedure moeten starten, maar kan daarbij gebruik maken van de
kennis en ervaring die zij de afgelopen periode opgedaan heeft. Mij is een andere school
bekend die zelfstandig heeft besloten de aanbesteding in te trekken. Daarnaast is voor zover
mij op dit moment bekend een beperkt aantal andere scholen gestart met een
aanbestedingsprocedure.
3
In hoeverre is de kans op `procedurele fouten' bij de aanbestedingen van schoolboeken
vermijdbaar?
Antwoord: Door zorgvuldig te werk te gaan zijn procedurele fouten bij de aanbesteding van
schoolboeken vermijdbaar. Zie ook mijn antwoord op vraag 4.
4
Deelt u de mening dat er gezien de huidige aanbestedingsperikelen een gerede kans op
rechtszaken bestaat, als in de loop van het nieuwe schooljaar veel scholen tegelijkertijd
aanbestedingsprocedures beginnen? Zo ja, wat gaat u doen om dat te voorkomen? Zo neen, op
welke feiten baseert u uw antwoord?
Antwoord: Het is niet uitgesloten dat er komend jaar rechtzaken gevoerd zullen worden over
de Europese aanbesteding van schoolboeken. Ik heb de Taskforce Gratis Schoolboeken
opgericht om scholen te helpen bij de aanbesteding van schoolboeken. Als onderdeel van de
ondersteuning die de Taskforce biedt, zijn alle scholen uitgenodigd om na de zomervakantie
deel te nemen aan regionale bijeenkomsten, is er dan ook een website waar advies en
praktische hulpmiddelen voor de scholen te vinden zijn en is er een
helpdesk/expertisecentrum dat contact zal onderhouden met de scholen.
5
Hoe heeft deze aanbesteding kunnen mislukken, ondanks de intensieve begeleiding van het
ministerie en een private partij? Bent u in staat om straks tientallen schoolbesturen tegelijk te
begeleiden, zonder dat dit consequenties heeft voor de kwaliteit van de begeleiding? Zo ja,
waar baseert u dat op?
Antwoord: Het is niet juist dat mijn ministerie deze aanbesteding begeleid heeft. De OGVO
heeft zelfstandig besloten de Europese aanbesteding van schoolboeken voor komend jaar
voort te zetten. Zij heeft zich daarbij laten ondersteunen door een private partij. Mijn
ministerie heeft zich met enige regelmaat laten informeren over de gang van zaken, maar was
niet inhoudelijk betrokken bij de begeleiding van de aanbesteding. De Taskforce Gratis
Schoolboeken van mijn ministerie zal scholen ondersteunen bij de aanbestedingen van
schoolboeken voor het schooljaar 2009-2010. Hiertoe is een website en een helpdesk actief en
zullen regionale bijeenkomsten worden georganiseerd.
6
Kunt u garanderen dat aan het begin van het schooljaar 2009-2010 alle scholen de boeken op
tijd geleverd krijgen? Zo neen, wat gaat u doen om dit te voorkomen?
Antwoord: Nee, dit kan ik niet garanderen. Ook in de situatie van de afgelopen jaren is er
altijd sprake van een klein percentage van de boeken dat nageleverd moet worden. Dit is niet
te voorkomen. Dit is echter een zaak die tussen scholen en distributeurs/boekhandels speelt,
waarmee ik geen bemoeienis heb.
Als u vreest dat de boeken niet op tijd geleverd kunnen worden als gevolg van mogelijke
rechtzaken, weet dan ook dat een rechter altijd een afweging zal maken tussen de belangen
van de in de rechtzaak betrokken partijen. Ook het vonnis van de rechtbank Roermond in de
zaak naar aanleiding waarvan u deze vragen stelt, geeft blijk van deze belangenafweging en
het bleek mogelijk voor de OGVO om op tijd de boeken geleverd te krijgen.
Bovendien zijn de werkzaamheden van de Taskforce Gratis Schoolboeken erop gericht om de
aanbestedingsprocedures tot een succes te maken. Onderdeel daarvan is uiteraard het
voorkomen van rechtzaken hierover.
7
Bent u bereid onderzoek te doen naar een alternatieve manier waarop de gratis schoolboeken
verstrekt kunnen worden, zonder verplichte aanbesteding? Zo neen, hoeveel rechtszaken
moeten er nog volgen voordat u afziet van deze regeling?
Antwoord: Nee, ik ben niet bereid dit onderzoek te doen. Het parlement heeft ingestemd met
de voorgestelde wetswijziging waarin de gratis schoolboeken mogelijk gemaakt worden. Bij
de debatten hierover was bekend dat rechtzaken niet uit te sluiten zijn. Uit alle discussies die
gevoerd zijn rondom het wetsvoorstel gratis lesmateriaal, is vast komen te staan dat het
inkopen van schoolboeken aanbestedingsplichtig is. Nieuw onderzoek verandert daar niets
aan. De Taskforce Gratis Schoolboeken zal de scholen ondersteunen bij de aanbestedingen
van schoolboeken voor het schooljaar 2009-2010.
1) Algemeen Dagblad, 17 juli 2008