Kamervragen over grote overlast door laagvliegoefeningen boven de Veluwe
20 augustus 2008 - kamerstuk
Kamerbrief met vragen over grote overlast voor omwonenden, flora en
fauna door laagvliegoefeningen van de luchtmacht boven de Veluwe.
Oefeningen worden van tevoren aangekondigd bij de betrokken
autoriteiten.
Meer informatie
* Kamervragen over grote overlast door laagvliegoefeningen boven de
Veluwe
Kamerstuk | 20-08-2008 | PDF-Document, 63 kB
Voor downloaden van PDF-bestanden:
Zie het origineel
Geachte Voorzitter,
Hierbij stuur ik u, mede namens de staatssecretaris van Defensie, de antwoorden op
vragen van het lid Van Gent (GroenLinks) over grote overlast voor omwonenden, flora en
fauna door laagvliegoefeningen van de luchtmacht boven de Veluwe.
1
Kent u het bericht "Luchtmacht oefent rond Ede/'t Harde"? 1)
Ja.
2
Is het waar dat op 20 mei en 2 juni jl. oefenvluchten van de luchtmacht boven de Veluwe
zijn gehouden?
Ja. Van 19 tot 23 mei 2008 is de oefening Redskin Challenge uitgevoerd. Op 2 juni hebben
dagelijkse vliegactiviteiten plaatsgevonden.
3, 4 en 5
Is het waar dat omwonenden bewust niet in kennis zijn gesteld van de oefening om
zogenaamde spotters en andere belangstellenden niet in de gelegenheid te stellen de
oefening te aanschouwen?
Wat is de normale procedure als het gaat om het in kennis stellen van de bewoners bij
(oefen)vluchten van de luchtmacht?
Is het waar dat (oefen)vluchten van de luchtmacht bewust niet worden aangekondigd om
eventuele protesten van bewoners te voorkomen? Zo ja, vindt u dit een juiste gang van
zaken?
Ministerie van Landbouw,
Natuur en Voedselkwaliteit
Directie Regionale Zaken
Vestiging Oost
Verzetslaan 30
Postadres: Postbus 554
7400 AN Deventer
Telefoon: 070 - 8883160
Fax: 070 - 8883170
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA 's-GRAVENHAGE
15 juli 2008 2070825250 DRZZ. 2008/3051 20 augustus 2008
Kamervragen over grote overlast voor
omwonenden, flora en fauna door
laagvliegoefeningen van de luchtmacht
boven de Veluwe
Datum Kenmerk Paraaf: Vervolgblad
20 augustus 2008 DRZZ. 2008/3051 2
De Koninklijke Luchtmacht opereert vrijwel dagelijks met jachtvliegtuigen en helikopters
in de daartoe op grond van de luchtvaartwetgeving aangewezen en algemeen bekend
gestelde gebieden. Deze dagelijkse vliegbewegingen worden niet expliciet vooraf
aangekondigd, maar worden zeker niet 'bewust verzwegen' om protesten te voorkomen.
Oefeningen, zoals Redskin Challenge, worden van tevoren door de Koninklijke Luchtmacht
aangekondigd bij de betrokken lokale autoriteiten, worden bekendgesteld met een
regionaal of landelijk persbericht en worden ook gemeld op de internetsite van het
ministerie van Defensie. De pers wordt in de gelegenheid gesteld verslag te doen van
dergelijke oefeningen. Oefeningen waarbij wordt afgeweken van de gangbare indeling
van de luchtverkeersruimten, worden ook aangekondigd in de Staatscourant.
6
Is het waar dat bij de oefening van 20 mei jl. (volgens omwonenden) recht over de dorpen
Renkum en Ede gevlogen is?
Voor deze oefening heeft het ministerie van Defensie, in overeenstemming met het
ministerie van Verkeer en Waterstaat, drie bijzondere luchtverkeersgebieden aangewezen
met daarbij behorende minimum vlieghoogten (Staatscourant 15 mei 2008, nr. 91). Een
van die gebieden omvat ook de gemeenten Ede en Renkum. Op 20 mei heeft de
Koninklijke Luchtmacht een aantal klachten ontvangen uit Ede over geluidhinder van
jachtvliegtuigen en enkele klachten uit de gemeente Renkum over geluidhinder door
helikopters. Vastgesteld is dat de jachtvliegtuigen inderdaad in de omgeving van Ede
hebben gevlogen, maar zich hebben gehouden aan de minimum vlieghoogte. Ook werd
door helikopters in de omgeving van Renkum gevlogen. Daarbij is de aaneengesloten
bebouwing vermeden, maar kan incidenteel een meer afgelegen woning zijn gepasseerd.
7
Wat is het nut van een dergelijke oefening? Hoe verhoudt dit zich tot het woongenot van
de bewoners?
De helikopterpiloten oefenden onder meer de samenwerking met grondtroepen als
onderdeel van hun voorbereiding op een operationele inzet, zoals de missie in
Afghanistan. De oefening dient daarmee een nationaal belang.
8
Is het bericht waar dat er tijdens de oefening van 20 mei jl. boven het stiltegebied van de
Veluwe laagvliegoefeningen zijn gehouden? Zo ja, hoe is deze verstoring van de flora en
fauna te rechtvaardigen?
Van 19 tot 23 mei is gevlogen in de bijzondere luchtverkeersgebieden en het bestaande
laagvlieggebied VII. Deze gebieden vallen voor een deel samen met het door de provincie
Gelderland in haar milieuverordening aangewezen Stiltegebied Noord Oost Veluwe. De
uitgevoerde vliegactiviteiten boven dit stiltegebied vormen echter geen overtreding van
de provinciale milieuverordening en leveren ook niet per definitie een verstoring op van
flora of fauna. Zie ook mijn antwoord op vraag 11.
Datum Kenmerk Paraaf: Vervolgblad
20 augustus 2008 DRZZ. 2008/3051 3
9 en 10
Heeft de luchtmacht een vrijbrief voor zijn doen en laten in natuurgebieden, zolang ze er
maar boven vliegen?
Is het waar dat de Natuurwet uit 1995 twee-dimensionaal is en dat derhalve het luchtruim
boven natuurgebieden niet onder deze wet zou vallen (wat door de luchtmacht aan
bewoners is gemeld)?
De Natuurbeschermingswet 1998, waar vraag 10 waarschijnlijk op doelt, heeft betrekking
op alle activiteiten die een verstorend of verslechterend effect kunnen hebben op de
habitats of soorten waarvoor Natura 2000-gebieden zijn aangewezen. Militaire vliegactiviteiten
in het luchtruim boven Natura 2000-gebieden, zoals de Veluwe, vallen dus
binnen het bereik van deze wet voor zover ze een dergelijk effect kunnen hebben.
11
Welk effect hebben de oefeningen gehad op de flora en fauna op de Veluwe?
Het optreden van effecten van militaire vliegoefeningen op de flora van de Veluwe acht ik
uitermate onwaarschijnlijk. Militaire vliegoefeningen kunnen wel een verstorend effect op
de fauna hebben. Het ministerie van Defensie werkt aan de aanvraag voor een natuurbeschermingswetvergunning
voor landelijke militaire vliegactiviteiten boven of nabij
Natura 2000-gebieden, waaronder laagvliegen met helikopters. Zie ook de antwoorden op
de vragen van het lid Ouwehand (Aanhangsel van de handelingen TK 2007-2008, 1622).
In de vergunningsprocedure wordt getoetst wat de effecten zijn van deze militaire vliegactiviteiten,
gelet op de geldende instandhoudingdoelstellingen.
12
Is het waar dat de oefening van 2 juni jl. niet was aangemeld binnen de luchtmachtorganisatie?
Zo ja, hoe heeft dit kunnen gebeuren?
De vliegbewegingen op 2 juni betroffen geen oefening, maar behoren tot het dagelijks
gebruik van het Nederlandse luchtruim en de laagvlieggebieden. Dergelijke activiteiten
worden niet expliciet gemeld binnen of buiten de defensieorganisatie.
13
Bent u bereid in de toekomst laagvliegoefeningen met een dergelijke grote vorm van
overlast voor omwonenden, flora en fauna tegen te houden?
In het Tweede Structuurschema Militaire Terreinen is het belang van laagvliegoefeningen
beargumenteerd. Kabinet en parlement hebben het nut en de noodzaak van laagvliegoefeningen
met helikopters onderkend. Van de ongeveer 12.000 helikoptervlieguren per
jaar worden circa 1.500 uren besteed aan laagvliegoefeningen in Nederland zelf.
Datum Kenmerk Paraaf: Vervolgblad
20 augustus 2008 DRZZ. 2008/3051 4
Defensie zal daarbij de overlast zoveel mogelijk beperken. Laagvliegoefeningen als
Redskin Challenge zullen in de toekomst onderdeel uitmaken van de Natuurbeschermingswetvergunning
als genoemd in mijn antwoord op vraag 11 en daarmee getoetst worden
aan de instandhoudingdoelstellingen voor Natura 2000-gebieden.
DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN
VOEDSELKWALITEIT,
G. Verburg
1) http://www.tvgelderland.nl/pagina.php?id=27&bericht=48721
2) Zie ook TK 2007-2008, 1569.
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit