Gemeente Alkmaar
---
Alkmaar, 20 augustus 2008
Eerste bijdrage voor restauratie unieke portrettencollectie
Het college van burgemeester en wethouders heeft besloten om ruim een ton
beschikbaar te stellen voor de restauratie van een unieke collectie van 51 portretten
en een wapenbord van de Stichting Van Foreest en van Egmond van de Nijenburgh.
Deze verzameling is kunst- en cultuurhistorisch van nationaal belang en vormt tevens
een belangrijk onderdeel van de vaste opstelling van het Stedelijk Museum Alkmaar.
Uit onderzoek blijkt dat de toestand van de portretten erg achteruitgaat als zij niet worden
gerestaureerd. Hiervoor is een totaalbedrag van ca. 350.000 nodig. Dit moet worden bekostigd door
het werven van sponsorgelden en subsidies. De bijdrage van de gemeente Alkmaar moet andere
mogelijke sponsors en subsidieverstrekkers ook over de streep trekken.
In 1966 nam de gemeente Alkmaar de zorg voor 51 portretten en een beschilderd wapenbord van de
families Van Foreest en van Egmond van de Nijenburgh op zich. Deze portretten zijn het eigendom
van de Stichting Van Foreest en van Egmond van de Nijenburgh. Het merendeel van de portretten
bleef op huis Nijenburg in Heiloo, dat samen met het landgoed in 1742 door erfenis in bezit kwam van
de familie Van Foreest. Een deel werd in bruikleen afgestaan aan het Stedelijk Museum Alkmaar, dat
ook verantwoordelijk werd voor het daadwerkelijke beheer en behoud van de collectie.
De collectie is cultuurhistorisch van grote waarde en kan zonder overdrijving "van nationaal belang"
worden genoemd. De portretten beslaan een periode van vijf eeuwen (v.a. de tweede helft van de 15de
eeuw tot de tweede helft van de 20ste eeuw). Zij vormen tezamen een van de meest complete
"Ahnengallerieën" in Nederland. Samen met de familiearchieven die bewaard worden in het Regionaal
Archief te Alkmaar, geven zij een uniek beeld van een bijzonder begaafde familie die krachtig zijn
stempel drukte op de geschiedenis van Nederland. Zo was de medicus Pieter van Foreest (1521-
1597) niet alleen de behandelend geneesheer van Willem van Oranje maar maakte hij ook school als
analytisch medisch wetenschapper.
Het Stedelijk Museum Alkmaar heeft enkele portretten van leden van de familie Van Foreest in de
vaste opstelling hangen. Het wijdde tijdelijke presentaties aan de familiegeschiedenis, inventariseerde
de collectie, liet haar fotograferen en controleerde de staat waarin de portretten zich bevonden. Zo
nodig liet het werken conserveren of restaureren.
Het Stedelijk Museum Alkmaar gaf aan drie gerenommeerde restauratoren de opdracht om de
conditie van alle schilderijen en de wapenborden die zich op Nijenburg bevinden in kaart te brengen.
Uit deze inventarisatie bleek duidelijk dat de schilderijen en hun lijsten op zijn minst moeten worden
geconsolideerd en in een aantal gevallen ook ingrijpend moeten worden gerestaureerd. De regie van
het restauratieproject komt te liggen bij het museum.
Door de Stichting Van Foreest en van Egmond van de Nijenburgh wordt een voorstel ontwikkeld voor
permanente presentatie van een deel van de schilderijen op huis Nijenburg in Heiloo. In samenhang
daarmee wordt ook bepaald welke schilderijen in langdurig bruikleen aan het Stedelijk Museum
Alkmaar worden gegeven.