De Bilt, 21 augustus 2008 Persbericht
Grontmij eerste half jaar 2008: winst stijgt met 20%
· Resultaat na belastingen in eerste halfjaar 2008 met 20% toegenomen tot
18,5 miljoen (2007: 15,4 miljoen). Winst per aandeel stijgt ook met 20%,
van 0,87 tot 1,04.
· Bedrijfsopbrengsten in eerste halfjaar: 418,4 miljoen (2007: 383,6
miljoen).
· Netto bedrijfsopbrengsten (eigen productie) gestegen tot 332,6 miljoen
(2007: 294,6 miljoen). Autonome groei eerste half jaar: 10% (2007: 8%).
Zonder valuta-effecten zou de autonome groei 12,3% hebben bedragen.
· Resultaat voor rente en belastingen (EBIT) steeg in eerste halfjaar met 23,6%
tot 27,2 miljoen (2007: 22,0 miljoen).
· EBITA steeg met 15% tot 29,7 miljoen, ofwel 7,1% van de bedrijfs-
opbrengsten (2007: 25,8 miljoen, ofwel 6,7% van bedrijfsopbrengsten).
· Sterk tweede kwartaal met 18% stijging van bedrijfsopbrengsten en een
toename van EBIT met 24,6%. Geacquireerde ondernemingen droegen 3,5%
bij aan de omzetgroei.
· Alle landen in Europa presteerden in lijn met verwachtingen.
· Vooruitzichten 2008 ongewijzigd: EBITA voor geheel 2008 benadert 8%,
exclusief onvoorziene omstandigheden
Commentaar Sylvo Thijsen, CEO Grontmij N.V.:
"In het eerste halfjaar van 2008 zijn we succesvol geweest in het behalen van onze
doelstellingen met betrekking tot groei en winst. Vrijwel onze gehele omzet en winst
worden gerealiseerd in Europa. Alle landen hebben hun prestaties ten opzichte van het
eerste halfjaar 2007 verbeterd. We zijn in staat geweest onze marktpositie te verbeteren,
vooral in het Verenigd Koninkrijk, Denemarken, Duitsland en Centraal Europa. Duitsland,
België en Zweden hebben hun marges wezenlijk verbeterd door hun businessmix te
verbeteren. In Nederland groeide de omzet autonoom met 12%. Grontmij's
orderportefeuille blijft goed en is groeiend. De huidige wereldwijde focus op klimaat-
oplossingen en het behoud van voedsel- en natuurlijke hulpbronnen stuwt de vraag naar
onze dienstverlening in zowel de publieke als de private sector. Ondanks het huidige
onstabiele economische klimaat zien wij nog steeds een aanhoudende vraag naar
publieke investeringen in al onze landen. Ik ben verheugd met de uitstekende order
intake en de bijdrage van de nieuw geacquireerde bedrijven in het tweede kwartaal.
Grontmij's solide positie in Europa biedt uitzicht op voortgaande groei met duurzame
winstgevendheid. De vooruitzichten voor het tweede halfjaar van 2008 zijn ongewijzigd
positief: groei van omzet en winstgevendheid. We verwachten een operationele marge
van 8% (EBITA uitgedrukt in bedrijfsopbrengsten) over geheel 2008 te benaderen."
Pagina
2 van 18
Bedrijfsopbrengsten en resultaat eerste halfjaar 2008
In miljoen of % HJ 2008 HJ 2007 Verschil Verschil
(bedrag) (%)
Bedrijfsopbrengsten 418,4 383,6 34,8 9,1%
Projectkosten van derden -85,8 -89,0 -3,2
Netto bedrijfsopbrengsten 332,6 294,6 38,0 12,9%
Resultaat voor interest, belastingen en amortisering (EBITA) 29,7 25,8 3,9 15,1%
Opbrengst voor interest en belastingen (EBIT) 27,2 22,0 5,2 23,6%
EBIT (% Bedrijfsopbrengsten) 6,5% 5,7%
EBIT (% Netto bedrijfsopbrengsten) 8,2% 7,5%
EBITA (% Bedrijfsopbrengsten) 7,1% 6,7%
EBITA (% Netto bedrijfsopbrengsten) 8,9% 8,8%
Resultaat na belastingen 18,5 15,4 3,1 20,1%
Resultaat na belasting (% Bedrijfsopbrengsten) 4,4% 4,0%
De netto bedrijfsopbrengsten stegen tot 332,6 miljoen, een stijging van 12,9% (na
eliminatie van koerseffecten 15,2%) in vergelijking met het eerste halfjaar van 2007. De
autonome groei bedroeg 10%.
Het resultaat voor rente en belastingen (EBIT) in het eerste half jaar in 2008 bedroeg
27,2 miljoen, een stijging van 23,6% in vergelijking met de 22,0 miljoen over het
eerste halfjaar van 2007. Uitgedrukt in verhouding tot de totale bedrijfsopbrengsten steeg
EBIT naar 6,5% (2007: 5,7%). Uitgedrukt in verhouding tot de netto bedrijfsopbrengsten
steeg EBIT naar 8,2% (2007: 7,5%).
Ook dit jaar dragen de resultaten van joint ventures en deelnemingen bij aan het resultaat
voor belasting. Genoemde resultaten zijn behaald in België en Nederland. Deze
resultaten vloeien voort uit het feit dat Grontmij samen met externe partners projecten
uitvoert; om operationele- en financiële risico's te beperken kiest Grontmij er regelmatig
voor, deze activiteiten onder te brengen in aparte juridische eenheden waarin de groep
een belang heeft van 50% of minder. Het gebruik van dergelijke joint ventures heeft een
structureel karakter en draagt al vele jaren bij aan het resultaat van Grontmij. De
betrokkenheid van Grontmij in joint ventures verschilt van jaar tot jaar. De resultaten uit
dergelijke samenwerkingsverbanden kunnen dus ook van jaar tot jaar verschillen en
moeten worden bezien in samenhang met de overige resultaten uit projecten. De opbouw
van onze projecten portfolio geeft voor de komende jaren voldoende vertrouwen in de
gecombineerde resultaten van adviesdiensten en daaraan gerelateerde joint ventures.
Het resultaat na belastingen uitgedrukt in de totale bedrijfsopbrengsten (netto marge)
verbeterde in 2008 tot 4,4% (2007: 4,0%).
Acquisities en desinvesteringen in het eerste halfjaar van 2008
In het eerste halfjaar van 2008 zijn geen belangrijke desinvesteringen afgerond, waar dat
wel het geval was ten aanzien van een aantal acquisities. De acquisitie van alle aandelen
in Roger Preston & Partners, Trett Consulting en Whitelaw Turkington in het Verenigd
Koninkrijk, Stoel & Partners in Nederland, KPI System in Polen, Teldako in Zweden
alsmede 75% van de aandelen in Canor International in Hongarije heeft geleid tot een
toename van de bedrijfsopbrengsten met 3,5% in het eerste halfjaar van 2008.
Bij de publicatie van haar jaarcijfers over 2007 kondigde Grontmij aan dat er niet langer
onderscheid zou worden gemaakt tussen voortgezette activiteiten en activiteiten
aangehouden voor verkoop. Op grond hiervan zijn de vergelijkende cijfers aangepast. In
de boekwaarde van de resterende desinvesteringen hebben in het eerste halfjaar geen
belangrijke wijzigingen plaatsgevonden.
Pagina
3 van 18
Zoals toegelicht bij de presentatie van de cijfers over heel 2007 presenteert Grontmij haar
groepsresultaten inclusief geografische en marktsegmenten in haar halfjaar- en
jaarbericht. In het eerste en derde kwartaalbericht worden de groepsresultaten
gepresenteerd tezamen met een update over de landen en de marktsegmenten.
Vergelijking per land, eerste halfjaar 2008
Alle landen in Europa presteerden in lijn met verwachtingen en toonden een sterke
prestatie. De stijging van de bedrijfsopbrengsten was in alle landen autonoom; in het
Verenigd Koninkrijk daalden de bedrijfsopbrengsten gerapporteerd in Euro door de
verzwakking van het Britse pond, hetgeen meer dan werd gecompenseerd door de
positieve effecten van de acquisities.
In miljoen of % B DK D/PL NL Z VK/IRL
2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007
Bedrijfsopbrengsten 30,3 26,4 81,2 74,1 29,6 25,2 170,7 149,7 46,9 51,3 53,5 42,4
Netto
bedrijfsopbrengsten 28,6 24,8 62,7 55,5 24,8 21,3 128,6 114,9 39,6 43,2 45,8 36,2
EBIT 3,5 2,3 3,1 2,1 2,6 1,1 14,7 16,1 4,2 4,2 3,8 2,7
EBIT (% van
Bedrijfsopbrengsten) 11,7 8,8 3,8 2,8 8,8 4,4 8,6 10,8 8,9 8,1 7,2 6,4
EBIT (% van Netto
bedrijfsopbrengsten) 12,4 9,3 5,0 3,8 10,5 5,2 11,4 14,1 10,5 9,7 8,4 7,5
België
De bedrijfsopbrengsten stegen in het eerste halfjaar van 2008 met bijna 15% tot 30,3
miljoen (2007: 26,4 miljoen). EBIT als percentage van de bedrijfsopbrengsten steeg
aanzienlijk tot 11,7% (2007: 8,8%).
Grontmij´s goede positie in België stelde ons in staat een aantal grote projecten in
stadsgebieden zoals Brussel en Antwerpen binnen te halen, evenals een aantal projecten
voor grote industriële opdrachtgevers. België profiteerde ook van goede resultaten,
gerealiseerd door middel van een aantal projecten en joint ventures gericht op milieu en
infrastructuur. Met de overname van Libost (af te ronden in het tweede halfjaar van 2008)
versterkt Grontmij zijn geografische dekking en positie in de sector Infrastructuur in
Vlaanderen.
Grontmij heeft de volgende opdrachten ontvangen in België:
· Bouw en renovatie van facilitaire voorzieningen van de Audi-vestiging bij Brussel. Bij
de nieuwbouw- en renovatiewerkzaamheden zullen duurzame materialen worden
gebruikt en worden aspecten van `green building' in het project toegepast.
· In de vestiging van Stora Enso in Gent is begonnen met de bouw van een nieuwe
multi-fuel WKK energiecentrale die stoom en elektriciteit voor intern gebruik zal
opwekken uit afvalstoffen en biomassa.
Denemarken
De bedrijfsopbrengsten in Denemarken namen autonoom toe met bijna 10% tot 81,2
miljoen (2007: 74,1 miljoen). Het EBIT-percentage nam toe van 2,8% (2007) tot 3,8%.
De lage werkloosheid heeft geleid tot salarisstijgingen welke een grotere impact op de
marge hebben gehad dan in andere thuismarkten. Hoewel de groei van het Deense BNP
zal afzwakken heeft Grontmij een sterke positie in de sectoren Milieu, Water, Bouw en
Infrastructuur. Met het tekort aan professionals op de arbeidsmarkt neemt de toename
van de productiviteit in Denemarken af van sterk naar gemiddeld.
Pagina
4 van 18
Grontmij heeft de volgende opdrachten ontvangen in Denemarken:
· Verbetering van het ecosysteem van de rivier de Mølle. Een grotere waterstroom zal
niet alleen positieve effecten hebben op de natuurlijke flora en fauna en op de
algemene milieucondities van het gebied, maar voor bewoners en recreanten een
verademing zijn.
· Ontwikkeling van het fysieke raamwerk van Faelledparken, het populairste park van
Kopenhagen waar veel activiteiten plaatsvinden en dat jaarlijks meer dan 11 miljoen
bezoekers trekt. Het park krijgt nieuwe wandelpaden, kunstgrasvelden voor
uiteenlopende sportactiviteiten, een skatepark voor jongeren, een actiepark en andere
multifunctionele terreinen. Ook vindt een duurzame vernieuwing en aanvulling van de
planten en bomen in het park plaats.
Duitsland / Polen
De bedrijfsopbrengsten in Duitsland en Polen namen met 17,4% toe tot een bedrag van
29,6 miljoen (2007: 25,2 miljoen). Het EBIT-percentage verdubbelde van 4,4% tot
8,8%. De goede marktpositie van Grontmij in met name de sectoren Milieu, Bouw en
Infrastructuur stuwden de resultaten van het eerste halfjaar van 2008. Een verdere
toename van groei wordt verwacht in de sectoren Energie, Bouw en Infrastructuur.
Grontmij heeft de volgende opdrachten ontvangen in Duitsland:
· Met betrekking tot duurzaamheid en tot voordeel van de transportsector heeft een
consortium van bouwmaatschappijen Grontmij opdracht gegeven grondaankopen te
doen (over circa 25 km lengte) en de implementatieplanning te verzorgen voor
verbreding van de snelweg A1 tussen Bremen en Hamburg over een stuk van 74 km.
· Renovatie van "Haus Cumberland", een gebouw uit 1911 (60 x 180 m) aan de
Kurfürstendamm in Berlijn, waarin een eersteklas hotel en exclusieve winkels,
kantoren en appartementen komen.
Nederland
De netto bedrijfsopbrengsten namen in Nederland toe met ca. 12% tot 128,6 miljoen
(2007: 114,9 miljoen). Ondanks de daling van het resultaat van joint ventures wist
Nederland de winstgevendheid, exclusief de resultaten van joint ventures, aanzienlijk te
verbeteren door een herpositionering van de business mix. Hierdoor is de daling van de
marge beperkt. Nederland zette de succesvolle marketing van innovatieve diensten in de
sector Water voort. Grontmij won verder een aantal grote infrastructuurprojecten.
Grontmij in Nederland verwacht een verdere toename van opbrengsten en
winstgevendheid door verdere innovatie en verbeteringen in de business mix.
Grontmij heeft de volgende opdrachten ontvangen in Nederland:
· In Nederland is Grontmij betrokken bij een groot aantal projecten met betrekking tot
het project Ruimte voor de Rivier. De nieuwste opdracht betreft de ontwerpstudie voor
de aanleg van een omleiding voor de rivier de IJssel in de gemeente Heerde.
· Voor het project Zandmotor stellen wij een milieueffectrapportage (MER) op. De
Zandmotor is een nog nader vorm te geven duin of zandbank tussen Hoek van
Holland en Scheveningen. Maar liefst 20 miljoen kubieke meter zand wordt voor de
kust opgespoten waardoor zowel de veiligheid van het achterliggende gebied
toeneemt als ruimtewinst wordt geboekt.
· Een belangrijke opdracht is de ontwikkeling van Spoorzone Delft (omzet ca. 13,5
miljoen over meerdere jaren). Grontmij verzorgt het ontwerp voor de verdubbeling van
het huidige spoor, een 2,3 km lange treintunnel, het ondergrondse station, de
parkeerfaciliteiten en de inrichting van de openbare ruimte. Ook de
contractvoorbereiding met uitvoerende partijen behoort tot de opdracht. Het project is
opgezet volgens het innovatieve Systems Engineering proces waarbij stap voor stap
wordt gekeken naar de juiste balans tussen de te behalen economische resultaten, de
maatschappelijke belangen en het milieu.
Pagina
5 van 18
Zweden
Het EBIT-percentage, uitgedrukt in de bedrijfsopbrengsten, nam in 2008 toe tot 8,9%
(2007: 8,1%). Het management in Zweden heeft de productmix en marktpositionering
aangepakt waarbij lager renderende activiteiten zijn verruild voor activiteiten met hogere
tarieven en marges. De marge op de bedrijfsopbrengsten is hierdoor gestegen met
verlies van omzet van laagrenderende activiteiten waardoor de omzet in zijn geheel
daalde tot 46,9 miljoen (2007: 51,3 miljoen). De gemiddelde opbrengsten en winst per
medewerker namen aanzienlijk toe.
Grontmij heeft de volgende opdrachten ontvangen in Zweden:
· Voor eind 2008 moet het merendeel van de gebouwen in Zweden zijn voorzien van
een energiecertificaat. Grontmij in Zweden was een van de eerste adviesbureaus die
eigenaren van (woon)gebouwen een eenvoudig en kosteneffectief middel voor het
behalen en behouden van energiecertificaten aan kon bieden. Het resultaat hiervan is
zichtbaar in de groeiende stroom van opdrachten in het hele land.
· Om het aandeel in bio-energie op te voeren, heeft de Noorse overheid een
maatregelenpakket opgesteld (en worden subsidies verstrekt) voor bedrijven,
staatsondernemingen en gemeenten. In dat kader is Grontmij nu belast met het
projectmanagement, de haalbaarheidsstudies en vervaardiging van de
aanbestedingsdocumenten voor een tweetal afvalverbrandingsinstallaties en
biomassacentrales in Hamar en Gjøvik. De installaties voorzien in de levering van
stadsverwarming in beide gemeenten en energie voor de bedrijven ter plekke.
Verenigd Koninkrijk / Ierland
De bedrijfsopbrengsten in het Verenigd Koninkrijk en Ierland namen met 26% toe tot een
bedrag van 53,5 miljoen (2007: 42,4 miljoen). Het EBIT-percentage nam toe van
6,4% (2007) tot 7,2%. Alle drie de geacquireerde bedrijven droegen beter bij dan
verwacht en droegen in belangrijke mate bij aan de groei
Het aantal medewerkers nam toe van circa 1.000 tot circa 1.300. Afgezien van het effect
van de koersontwikkeling van het Britse pond, bedroeg de autonome groei 16,7%.
In de sector Water wist Grontmij belangrijke raamcontracten te verwerven ter zake asset
management voor verschillende waterbedrijven. Grontmij heeft een sterke positie in de
sector Water in het Verenigd Koninkrijk. De acquisities stelden Grontmij in staat haar
positie te versterken in de sectoren Bouw, Energie en Infrastructuur. Na de acquisities is
Grontmij in staat, haar regionale klanten diensten in verschillende sectoren te leveren,
waarbij tegelijkertijd de afhankelijkheid van één sector afneemt.
Grontmij heeft de volgende opdrachten ontvangen in Verenigd Koninkrijk:
· Grontmij is een belangrijke partner in de @one Alliance, dat recentelijk Geostatistical
Vegetation Mapping (GVM) heeft toegepast op een aantal watergevoelige locaties.
GVM is een techniek die op basis van verder ontwikkelde geostatistiek de mogelijke
effecten van onttrekkingsactiviteiten door waterbedrijven doeltreffend kan meten.
Anglian Water heeft de @one Alliance opdracht gegeven een aantal beschermde
locaties te onderzoeken die zijn aangemerkt als landsecosystemen en die sterk
afhankelijk zijn van de aanwezigheid van voldoende grondwater.
· De al lang bestaande relatie met de East Riding of Yorkshire Council is verder
versterkt door het aangaan van een nieuw, vierjarig raamcontract voor algemene en
civieltechnische dienstverlening. Het nieuwe raamcontract met een waarde van ca.
£ 12 miljoen zal zeer uiteenlopende activiteiten omvatten: van herstel van bestaande
wegen, de aanleg van nieuwe (snel)wegen, inspectie en onderhoud van bruggen en
tunnels tot onderzoek naar het verbeteren van de veiligheid rond scholen en andere
risicogebieden.
Pagina
6 van 18
Focuslanden
In onze focuslanden Ierland, Hongarije, Polen, de Tsjechische Republiek, de Baltische
staten en Turkije zien we een groeiende vraag naar onze diensten. De acquisitie van KPI
System in Polen versterkte onze positie in de belangrijke sector Infrastructuur en de
acquisitie in Hongarije evenals de acquisitie van de Poolse vestiging van Roger Preston
& Partners versterkten onze positie in deze twee landen verder. Deze acquisities
betekende de toevoeging van meer dan 100 medewerkers.
Markten in het eerste halfjaar 2008
Zowel in het eerste als in het tweede kwartaal was er sprake van een sterke vraag naar
onze diensten, zowel in de thuismarkten als in de focuslanden. De Raad van Bestuur is
van mening dat alle activiteitengebieden in het tweede halfjaar zullen profiteren van de
marktvraag.
Milieu, Water & Energie
De vraag naar duurzaam ontwerp en engineering stuwt een belangrijk deel van de
dagelijkse operaties in alle landen. De vraag in deze sectoren neemt toe en wij zien geen
indicaties van groeivertraging.
Bouw en Industrie
De markt voor adviesdiensten in deze sectoren laat toenemende investeringen zien in
productiefaciliteiten en installaties voor procesoptimalisatie, energie- en waterbesparing.
In woning- en utiliteitsbouw, hoewel slechts een klein deel van onze activiteiten, zien we
indicaties van groeivertraging in de markt.
Infrastructuur
De Europese markt voor infrastructuur is aanhoudend sterk. De volumes aan studies,
planning en ontwerpen blijven sterk en zullen naar verwachting op een hoog niveau
blijven. We verwachten dan ook dat de vraag in de komende periode hoog blijft.
De tabel hieronder laat zien, dat met een EBIT-percentage van ongeveer 8% het
segment Milieu, Water & Energie verantwoordelijk voor een aandeel in de
bedrijfsopbrengsten van circa 40%. De segmenten Infrastructuur (29%) en Bouw &
Industrie (31%) laten een EBIT-percentage zien van respectievelijk 8% en 7%. De
diensten in de sector Bouw zijn met inbegrip van project management, asset
management en het ontwerp van duurzame processen voor installaties, energie, water
en grondstoffen.
Marktsector Bedrijfsopbrengsten Bedrijfsopbrengsten EBIT
( miljoen) (%)
Bouw & Industrie 130 31% 7%
Infrastructuur 120 29% 8%
Milieu, Water & Energie 165 40% 8%
N.B.: de bedrijfsopbrengsten zijn gecorrigeerd voor eliminaties en holdings, de genoemde bedragen en
percentages zijn gebaseerd op diverse aannames.
De verdeling tussen publiek en private sector is circa 50 / 50.
Balans per 30 juni 2008
Het balanstotaal is in het eerste halfjaar van 2008 toegenomen van 529 miljoen tot
587 miljoen. In de vergelijking van de balans van 30 juni 2008 met die per 31 december
2007 dient rekening te worden gehouden met het effect van de acquisities die gedurende
het eerste halfjaar 2008 zijn afgerond.
Als gevolg van de acquisities van 2008 en van de afgelopen jaren is per 30 juni 2008 een
bedrag van in totaal 207 miljoen geactiveerd onder de post Immateriële activa en
goodwill.
Pagina
7 van 18
Het totale eigen vermogen bedraagt per 30 juni 2008 155 miljoen (per 31 december
2007 157 miljoen). Het afgelopen juni betaalde dividend ad 19,5 miljoen is iets hoger
geweest dan het nettoresultaat over het eerste halfjaar.
De totale schulden aan kredietinstellingen en leningen namen mede als gevolg van de
acquisities in het eerste half jaar van 2008 (lening £ 25 miljoen) per saldo toe met 49
miljoen.
Cash flow eerste halfjaar 2008
De netto uitgaande kasstroom uit bedrijfsactiviteiten over het eerste halfjaar 2008 was
0,7 miljoen waar deze over de eerste helft van 2007 2,8 miljoen bedroeg. De netto
uitgaande kasstroom uit investeringsactiviteiten bedroeg 34 miljoen.
De netto uitgaande kasstroom uit financieringsactiviteiten bedroeg 1 miljoen en had
betrekking op het betaalde dividend en de per saldo toename van langlopende
financiering van circa 19 miljoen.
De totale uitgaande kasstroom bedroeg 36 miljoen. De post geldmiddelen bedraagt per
30 juni 2008 20 miljoen (2007: 34 miljoen), wat een gebruikelijke hoogte is in relatie
tot het normale seizoenspatroon.
Opbrengsten en resultaat tweede kwartaal 2008
De belangrijkste financiële cijfers voor de groep zijn als volgt samen te vatten:
In miljoen of % 2008 2007 Verschil Verschil
Q2 Q2 (bedrag) (%)
Bedrijfsopbrengsten 222,5 188,5 34,0 18,0%
Netto bedrijfsopbrengsten 175,0 143,5 31,5 21,9%
EBIT 14,1 11,3 2,8 24,7%
EBIT (% van Bedrijfsopbrengsten) 6,3% 6,0%
EBIT (% van Netto bedrijfsopbrengsten) 8,1% 7,9%
EBITA 15,7 13,3
EBITA (% van Bedrijfsopbrengsten) 7,1% 7,1%
EBITA (% van Netto bedrijfsopbrengsten) 9,0% 9,3%
Resultaat na belastingen 9,2 7,1 2,1 29,6%
Resultaat na belastingen (% van
Bedrijfsopbrengsten) 4,1% 3,8%
Grontmij neemt het resultaat uit joint ventures en deelnemingen mee in de berekening
van EBIT en EBITA.
Als gevolg van de sterke marktontwikkeling, effect van acquisities en een goede
opdrachtenstroom in het tweede kwartaal 2008 namen de bedrijfsopbrengsten met 18%
toe, en EBIT met bijna 25%.
Vooruitzichten 2008
Grontmij focust op toename van haar resultaten en het creëren van waarde op de lange
termijn. Met dit in gedachten stelt de onderneming geen doelen ten aanzien van winst per
aandeel per kwartaal of per jaar. Het doel voor 2010 is de realisatie van een 8-9%
operationele marge (EBITA uitgedrukt in de totale bedrijfsopbrengsten). Met
inachtneming van de ontwikkeling van opbrengsten en resultaat in het eerste halfjaar van
2008 en de ontwikkeling van het orderboek, blijven de verwachtingen voor heel 2008
onverminderd positief: afgezien van onvoorziene omstandigheden verwachten wij een
verdere groei van opbrengsten en winstgevendheid in vergelijking tot 2007. Wij
verwachten een operationele marge (EBITA uitgedrukt in de totale bedrijfsopbrengsten)
van 8% voor geheel 2008 te benaderen.
Pagina
8 van 18
Uitnodiging audio webcast analistenbijeenkomst
Wij nodigen u hierbij uit voor de audio webcast van de analistenbijeenkomst van
Grontmij, vandaag 21 augustus om 09:00 uur CET (www.grontmij.com of via
www.companywebcast.nl). De sheets van deze bijeenkomst worden bij de publicatie van
dit bericht op de website van Grontmij geplaatst.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:
Grontmij NV, Douwe van der Werf, Chief Financial Officer, T + 31 30 220 7202 of
Suzan van Nieuwkuyk, Company Secretary, T +31 6 5333 9598.
Grontmij wil de beste lokale dienstverlener zijn voor ontwerp, advisering, management,
engineering en contracting van projecten in milieu, water, energie, bouw, industrie en
infrastructuur. Zo creëren onze medewerkers waarde voor onze klanten en
aandeelhouders en dragen zij bij aan een duurzame woon-, werk- en leefomgeving.
CM08-024
Pagina
9 van 18
GRONTMIJ NV
VERKORT TUSSENTIJDS BERICHT PER 30 JUNI 2008
Inhoudsopgave
Geconsolideerde tussentijdse balans...............................................................
10
Geconsolideerde tussentijdse winst- en verliesrekening.......................................11
Winst per aandeel.........................................................................................11
Geconsolideerd tussentijds overzicht van het totaalresultaat.................................12
Geconsolideerd tussentijds kasstroomoverzicht................................................. 13
Landensegmentatie...................................................................................... 14
Toelichtingen behorende tot het verkorte geconsolideerde tussentijdse bericht.........15
1. Algemeen........................................................................................15
2. Overeenstemmingsverklaring...............................................................15
3. Belangrijke grondslagen voor financiële verslaggeving.............................. 15
4. Schattingen......................................................................................15
5. Financieel risicobeheer.......................................................................15
6. Vaste activa aangehouden voor verkoop en beëindigde bedrijfsactiviteiten...
15
7. Bedrijfscombinaties............................................................................16
8. Eigen vermogen................................................................................16
9. Leningen en andere financieringsverplichtingen.......................................16
10. Gesegmenteerde gegevens.................................................................16
11. Winstbelastingen...............................................................................17
12. Gebeurtenissen na balansdatum..........................................................
17
Beoordelingsverklaring..................................................................................18
Pagina
10 van 18
Geconsolideerde tussentijdse balans
In duizenden euro's
Per:
30 juni 2008 31 december 2007
Vaste activa
Immateriële activa en goodwill 207.150 168.776
Materiële vaste activa 49.317 43.348
Investeringen verwerkt volgens de 'equity'-methode 14.106 12.848
Uitgestelde belastingvorderingen 14.762 13.502
Andere financiële activa 11.599 11.100
296.934 249.574
Vlottende activa
Voorraad gronden 4 4
Vorderingen op opdrachtgevers uit onderhanden projecten 60.958 68.907
Vorderingen op opdrachtgevers uit hoofde van het verrichten van diensten 30.546 5.539
Handels- en overige vorderingen 179.269 171.558
Geldmiddelen 19.655 33.654
290.432 279.662
Totaal activa 587.366 529.236
Eigen vermogen 135.846 123.947
Onverdeeld resultaat verslagperiode 18.376 32.688
Eigen vermogen, toe te rekenen aan aandeelhouders van Grontmij 154.222 156.635
Minderheidsbelang 780 568
Totaal eigen vermogen 155.002 157.203
Langlopende verplichtingen
Leningen en overige financieringsverplichtingen 78.595 64.690
Uitgestelde belastingverplichtingen 34.884 28.068
Personeelsbeloningen 26.467 29.769
Voorzieningen 26.495 25.425
166.441 147.952
Kortlopende verplichtingen
Verplichtingen aan opdrachtgevers uit hoofde van onderhanden projecten 19.718 23.407
Verplichtingen aan opdrachtgevers uit hoofde van het verrichten van diensten 4.172 -
Schulden aan kredietinstellingen 37.805 16.023
Handelsschulden en overige te betalen posten 168.515 161.649
Kortlopend gedeelte van de leningen en overige financieringsverplichtingen 34.335 21.498
Kortlopend deel van de voorzieningen 1.378 1.504
265.923 224.081
Totaal passiva 587.366 529.236
Pagina
11 van 18
Geconsolideerde tussentijdse winst- en verliesrekening
In duizenden euro's
Over het eerste halfjaar:
2008 2007
Opbrengsten 416.945 380.197
Overige bedrijfsopbrengsten 1.472 3.366
Som der bedrijfsopbrengsten 418.417 383.563
Projectkosten van derden 85.852 88.972
Som der netto bedrijfsopbrengsten 332.565 294.591
Personeelskosten 252.376 232.322
Afschrijvingen en amortisatie 8.305 9.678
Overige bedrijfslasten 47.476 43.406
Som der bedrijfslasten 308.157 285.406
Bedrijfsresultaat 24.408 9.185
Financieringsbaten 2.374 2.263
Financieringslasten -5.283 -5.125
Aandeel in het resultaat van investeringen verwerkt volgens de 'equity'-methode 2.460 11.871
Resultaat voor belastingen 23.959 18.194
Belastingen -5.821 -3.735
Resultaat na belastingen, maar voor resultaat
op verkoop van beëindigde bedrijfsactiviteiten 18.138 14.459
Resultaat op verkoop van beëindigde bedrijfsactiviteiten (na belastingen) 368 955
Resultaat na belastingen 18.506 15.414
Toe te rekenen aan
Aandeelhouders Grontmij 18.376 15.284
Minderheidsbelang 130 130
Resultaat na belastingen 18.506 15.414
Winst per aandeel
Over het eerste halfjaar:
2008 2007
Gewone winst per aandeel 1,04 0,87
Verwaterde winst per aandeel 1,04 0,87
Gemiddeld aantal aandelen 17.764.920 17.764.920
Pagina
12 van 18
Geconsolideerd tussentijds overzicht van het totaalresultaat
In duizenden euro's
Over het eerste halfjaar:
2008 2007
Resultaat over de verslagperiode 18.506 15.414
Valuta-omrekeningsverschillen -904 83
Netto veranderingen in de reële waarde van kasstroomafdekkingen -344 975
Baten en lasten, rechtstreeks verwerkt in het eigen vermogen -1.248 1.058
Totaalresultaat over de periode tot en met 30 juni 17.258 16.472
Toe te rekenen aan:
Aandeelhouders Grontmij 17.128 15.863
Minderheidsbelang 130 609
Totaalresultaat over de periode tot en met 30 juni 17.258 16.472
Pagina
13 van 18
Geconsolideerd tussentijds kasstroomoverzicht
In duizenden euro's
Over het eerste halfjaar:
2008 2007
Nettowinst over de periode 18.506 15.414
Aanpassingen:
Afschrijvingen van materiële vaste activa 5.806 6.029
Amortisatie van immateriële activa 2.499 3.649
Aandeel in het resultaat van investeringen verwerkt volgens de 'equity'-methode -2.460 -11.871
Dividenden ontvangen van investeringen verwerkt volgens de 'equity'-methode 2.054 14.988
Boekwinst op verkoop van materiële vaste activa -11 -262
Netto financieringslasten 2.909 2.862
Winstbelastingen 5.821 3.735
16.618 19.130
Mutatie vorderingen op en schulden aan opdrachtgevers -19.710 -24.761
Mutatie overige vorderingen -2.772 -1.408
Mutatie voorzieningen en personeelsbeloningen -3.331 -955
Mutatie handelsschulden en overige te betalen posten 1.300 -494
-7.895 -8.488
Netto kasstroom uit operationele activiteiten 10.611 6.926
Betaalde rente -4.402 -5.352
Betaalde winstbelastingen -6.564 -3.396
Boekwinst op beëindigde bedrijfsactiviteiten (na belasting) -368 -955
-11.334 -9.703
Netto kasstroom uit bedrijfsactiviteiten -723 -2.777
Ontvangen rente 1.975 2.945
Ontvangsten uit verkoop van materiële vaste activa 332 326
Verwerving van immateriële activa -18 -245
Verwerving van materiële vaste activa -5.452 -7.725
Verwerving van ondernemingen (na aftrek verworven netto kaspositie) -29.669 -3.543
Verwerving van joint ventures en deelnemingen -1.193 -510
Vervreemding van activiteiten en ondernemingen, aangehouden voor verkoop
(na aftrek afgestoten netto kaspositie) 709 6.903
Verwerving van en ontvangen betalingen uit andere financiële activa -621 1.497
Netto kasstroom uit investeringsactiviteiten -33.937 -352
Betaald dividend -19.541 -13.323
Ontvangsten uit leningen en overige financieringsverplichtingen 32.397 1.030
Aflossing van leningen en overige financieringsverplichtingen -13.924 -637
Netto kasstroom uit financieringsactiviteiten -1.068 -12.930
Mutatie netto kaspositie in de periode -35.728 -16.059
Geldmiddelen 33.654 47.257
Schulden aan kredietinstellingen (in rekening-courant) -16.023 -21.257
Netto kaspositie per 1 januari 17.631 26.000
Valutakoers- en omrekeningsverschillen -53 -11
Geldmiddelen 19.655 38.401
Schulden aan kredietinstellingen (kortlopend) -37.805 -28.471
Netto kaspositie per 30 juni -18.150 9.930
Pagina
14 van 18
Landensegmentatie
In duizenden euro's
Over het eerste halfjaar:
Verenigd
Duitsland / Koninkrijk / Holdings en
2008 België Denemarken Polen Nederland Zweden Ierland Eliminaties Totaal
Som der bedrijfsopbrengsten 30.262 81.201 29.573 170.698 46.921 53.549 6.213 418.417
Projectkosten van derden 1.667 18.526 4.818 42.123 7.355 7.788 3.575 85.852
Som der netto bedrijfsopbrengsten 28.595 62.675 24.755 128.575 39.566 45.761 2.638 332.565
EBIT 3.544 3.125 2.598 14.678 4.153 3.835 -4.697 27.236
EBIT (%) 11,7% 3,8% 8,8% 8,6% 8,9% 7,2% - 6,5%
Totaal activa per segment 19.333 62.091 45.067 249.647 32.595 78.671 99.962 587.366
Investeringen in immateriële activa en goodwill - 253 22 1.598 1.103 33.500 711 37.187
Investeringen in materiële vaste activa 259 1.784 263 1.833 47 1.067 199 5.452
Gemiddeld aantal fte 601,5 1.252,2 693,3 2.599,1 755,2 1.145,6 104,3 7.151,2
Verenigd
Duitsland / Koninkrijk / Holdings en
2007 België Denemarken Polen Nederland Zweden Ierland Eliminaties Totaal
Som der bedrijfsopbrengsten 26.368 74.120 25.182 148.619 51.279 42.394 15.601 383.563
Projectkosten van derden 1.570 18.610 3.858 39.276 8.109 6.203 11.346 88.972
Som der netto bedrijfsopbrengsten 24.798 55.510 21.324 109.343 43.170 36.191 4.255 294.591
EBIT 2.318 2.088 1.115 15.775 4.166 2.722 -6.173 22.011
EBIT (%) 8,8% 2,8% 4,4% 10,6% 8,1% 6,4% - 5,7%
Totaal activa per segment 18.084 57.076 30.237 364.013 40.656 30.641 9.928 550.635
Investeringen in immateriële activa en goodwill - - 1.198 - - - 117 1.315
Investeringen in materiële vaste activa 604 1.451 737 4.218 249 466 - 7.725
Gemiddeld aantal fte 532,4 1.147,4 594,7 2.597,5 773,0 909,6 99,8 6.654,4
Pagina
15 van 18
Toelichtingen behorende tot het verkorte geconsolideerde tussentijdse bericht
1. Algemeen
Grontmij NV (de "Vennootschap") is statutair gevestigd te De Bilt, Nederland. Het
verkorte geconsolideerde tussentijdse bericht van de Vennootschap over het eerste
halfjaar van 2008 omvat de Vennootschap en haar dochterondernemingen (tezamen te
noemen de "Groep").
Tenzij anders vermeld, zijn de genoemde bedragen in duizenden euro's.
2. Overeenstemmingsverklaring
Dit verkorte geconsolideerde tussentijdse bericht is opgesteld in overeenstemming met
International Financial Reporting Standards (IFRS) die door de Europese Unie zijn
aanvaard (hierna: `EU-IFRS'). Bij de opstelling van dit verkorte geconsolideerde
tussentijds bericht is IAS 34 Tussentijdse financiële verslaggeving toegepast. Het
verkorte tussentijdse bericht bevat niet alle informatie die is vereist in een volledige
jaarrekening en dient in combinatie met de geconsolideerde jaarrekening 2007 van de
Groep te worden gelezen. De geconsolideerde jaarrekening van de Groep over het
boekjaar 2007 is op aanvraag beschikbaar op het adres van de Vennootschap of via
www.grontmij.com.
Dit verkorte geconsolideerde tussentijdse bericht is op 20 augustus 2008 ondertekend
door de Raad van Bestuur.
3. Belangrijke grondslagen voor financiële verslaggeving
Tenzij hierna anders wordt vermeld, zijn de grondslagen voor financiële verslaggeving die
de Groep in dit verkorte geconsolideerde tussentijdse bericht heeft toegepast gelijk aan
de door de Groep toegepaste grondslagen in de geconsolideerde jaarrekening over het
boekjaar 2007.
4. Schattingen
De opstelling van verkorte tussentijdse berichten vereist oordeelsvorming door de leiding,
die schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van
grondslagen voor financiële verslaggeving en de gerapporteerde waarde van activa en
verplichtingen en de omvang van baten en lasten. De werkelijke uitkomsten kunnen van
deze schattingen afwijken.
Bij het opstellen van dit verkorte geconsolideerde tussentijdse bericht zijn de gebruikte,
belangrijke, door het management gevormde oordelen bij de toepassing van de
grondslagen voor financiële verslaggeving van de Groep en de gebruikte belangrijkste
schattingsbronnen gelijk aan de oordelen en bronnen die zijn toegepast bij het opstellen
van de geconsolideerde jaarrekening over het boekjaar 2007.
5. Financieel risicobeheer
De doelstellingen en het beleid van de Groep op het gebied van het financieel
risicobeheer komen in belangrijke mate overeen met de doelstellingen en het beleid die
in de geconsolideerde jaarrekening 2007 zijn uiteengezet.
6. Vaste activa aangehouden voor verkoop en beëindigde bedrijfsactiviteiten
Bij de opstelling van de geconsolideerde jaarrekening over 2007 heeft Grontmij
aangekondigd niet langer een onderscheid te maken tussen voortgezette activiteiten en
activiteiten aangehouden voor verkoop. Bij de opstelling van de geconsolideerde
tussentijdse balans per 30 juni 2008 zijn waar noodzakelijk de vergelijkende cijfers
aangepast.
Pagina
16 van 18
7. Bedrijfscombinaties
De groep heeft in de loop van het eerste halfjaar 2008 een aantal overnames gedaan.
Het betreft de volgende 100% belangen:
· Whitelaw Turkington Ltd., Kensington, Verenigd Koninkrijk
· Trett Consulting Ltd., London, Verenigd Koninkrijk
· Roger Preston & Partners, Maidenhead, Verenigd Koninkrijk
· Stoel & Partners, Zwolle, Nederland
· KPI System Sp. Z.o.o., Katowicze, Polen
· Teldako AB, Sundsvall, Zweden
Ook verwierf de groep 75% van de aandelen van Canor International Kft., Budapest,
Hongarije.
De geschatte aankoopprijs voor de acquisities in het Verenigd Koninkrijk bedroeg in
totaal 39,6 miljoen, de geschatte aankoopprijs voor de overige acquisities bedroeg
4,7 miljoen. Voornoemde acquisities hebben in het eerste halfjaar geleid tot een
uitgaande kasstroom van circa 29,7 miljoen.
Gezien de recente acquisitiedata is de eerste verwerking van deze acquisities zoals
bedoeld in IFRS 3 op basis van voorlopige inschattingen bepaald. Na afronding van de
purchase price allocations zal definitieve verwerking plaatsvinden. Vanwege het
voorgaande is in dit tussentijds bericht nog geen gedetailleerde informatie weergegeven
over de activa en verplichtingen van de overgenomen partijen.
Voorlopig is terzake deze acquisities een bedrag van 37,2 miljoen geactiveerd onder
goodwill & immateriële activa.
8. Eigen vermogen
In juni 2008 is voor een bedrag van 19.541.000 aan contant dividend uitbetaald.
9. Leningen en andere financieringsverplichtingen
De bestaande kredietfaciliteit bij Fortis Bank NV is in april 2008 uitgebreid in verband met
de acquisities in het Verenigd Koninkrijk, zoals vermeld onder punt 7 van de toelichting,
met een bedrag van 25 miljoen. Deze lening zal lineair worden afgelost over de periode
2008-2014. De aflossingsverplichting met betrekking tot deze lening voor de komende
twaalf maanden bedraagt 4,166 miljoen.
10. Gesegmenteerde gegevens
De bedrijfssegmenten zijn met ingang van opstelling van de geconsolideerde
jaarrekening over 2007 bepaald op basis van de bestuurlijke structuur en interne
rapportagestructuur van de Groep.
De resultaten van een segment omvatten posten die rechtstreeks, dan wel op basis van
redelijkheid aan het segment kunnen worden toegerekend. De prijzen voor transacties
tussen segmenten worden op een zakelijke, objectieve grondslag bepaald.
Pagina
17 van 18
11. Winstbelastingen
De belastinglast gepresenteerd in dit verkorte tussentijdse bericht is gebaseerd op het
verwachte gemiddelde geschatte effectieve belastingpercentage voor het gehele
boekjaar, berekent over het resultaat voor de periode. Het geconsolideerde effectieve
belastingpercentage bedroeg 23,9% (eerste halfjaar 2007: 20,5%). De toename van het
effectieve belastingpercentage ten opzichte van 2007 houdt met name verband met het
behalen van relatief hogere resultaten in landen met een hoger dan gemiddeld
belastingpercentage (Duitsland, Engeland en Zweden).
12. Gebeurtenissen na balansdatum
Per 1 juli 2008 is door de groep 55% van de aandelen in het kapitaal van de te Hasselt,
België voor een bedrag van 4,84 miljoen gevestigde Libost groep overgenomen. De
overige 45% van de aandelen zullen worden verworven in 2011 en 2013.
Pagina
18 van 18
Beoordelingsverklaring
Aan: de Executive Board van Grontmij N.V.
Opdracht
Wij hebben het in dit halfjaarbericht, op pagina 9 tot en met 17 opgenomen verkort
tussentijds bericht over de periode 1 januari 2008 tot en met 30 juni 2008 van Grontmij
N.V. te De Bilt bestaande uit de balans, de winst- en verliesrekening, het overzicht van
het totaalresultaat, het kasstroomoverzicht en de toelichting beoordeeld. Het bestuur van
de entiteit is verantwoordelijk voor het opmaken en het weergeven van de tussentijdse
financiële informatie in overeenstemming met IAS 34 `Tussentijdse Financiële
Verslaggeving' zoals aanvaard binnen de Europese Unie. Het is onze
verantwoordelijkheid een conclusie te formuleren bij de tussentijdse financiële informatie
op basis van onze beoordeling.
Werkzaamheden
Wij hebben onze beoordeling van de tussentijdse financiële informatie verricht in
overeenstemming met Nederlands recht, waaronder Standaard 2410, "Het beoordelen
van tussentijdse financiële informatie door de openbaar accountant van de entiteit". Een
beoordeling van tussentijdse financiële informatie bestaat uit het inwinnen van
inlichtingen, met name bij personen die verantwoordelijk zijn voor financiën en
verslaggeving, en het uitvoeren van cijferanalyses en andere
beoordelingswerkzaamheden. De reikwijdte van een beoordeling is aanzienlijk geringer
dan die van een controle die is uitgevoerd in overeenstemming met Controlestandaarden
en stelt ons niet in staat zekerheid te verkrijgen dat wij kennis hebben genomen van alle
aangelegenheden van materieel belang die bij een controle onderkend zouden worden.
Om die reden geven wij geen accountantsverklaring af.
Conclusie
Op grond van onze beoordeling is ons niets gebleken op basis waarvan wij zouden
moeten concluderen dat het verkort tussentijds bericht over de periode 1 januari 2008 tot
en met 30 juni 2008 niet, in alle van materieel belang zijnde aspecten, is opgesteld in
overeenstemming met IAS 34 "Tussentijdse Financiële Verslaggeving", zoals aanvaard
binnen de Europese Unie.
Rotterdam, 20 augustus 2008
KPMG ACCOUNTANTS N.V.
W.L. van de Vrie RA
---- --