Velzen over VWA-handhaving geïmporteerde onveilige elektronische
huishoudelijke producten
Antwoorden op kamervragen van Van Velzen over VWA-handhaving geïmporteerde
onveilige elektronische huishoudelijke producten
Kamerstuk, 22 augustus 2008
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
VGP 2872036
22 augustus 2008
Antwoorden van minister Klink op de vragen van het Kamerlid Van Velzen
(SP) over VWA-handhaving geïmporteerde onveilige elektronische
huishoudelijke producten (2070825690).
Vraag 1
Vindt u het acceptabel dat bij controle van geïmporteerde
elektronische huishoudelijke producten blijkt dat grote aantallen niet
veilig zijn (soms zelf de meerderheid van de gecontroleerde partijen)?
1)
Vraag 2
Deelt u de mening dat de producenten en de handelsbedrijven de
verantwoordelijkheid hebben dat er slechts veilige elektronische
producten worden verhandeld? Zo ja, wat is uw oordeel over de
uitspraken van Inspecteur-Generaal Kleinmeulman van de Voedsel en
Waren Autoriteit dat consumenten beter op zouden moeten letten, moeten
kijken naar CE-markering en tevens niet te goedkope spullen moet kopen
(`want dit kan nooit veel wezen')? 1)
Antwoord 1 en 2
Nee, alle producten die in de handel worden gebracht dienen veilig te
zijn. Dit is bepaald in de uitgebreide Europese wetgeving inzake
productveiligheid die in Nederland is geïmplementeerd in de Warenwet.
Belangrijk uitgangspunt van deze wetgeving is dat het bedrijfsleven
primair verantwoordelijk is voor het veilig produceren, importeren,
verwerken, distribueren en op de markt brengen van producten.
De Voedsel en Warenautoriteit (VWA) houdt toezicht op de naleving van
de Warenwet.
De VWA voert haar toezicht op de veiligheid van consumentenproducten
uit op een wijze die risicogericht is. Het toezicht geschiedt op basis
van zogenaamde risicoprofielen van producten en handelkanalen. Dit
betekent dat de VWA haar controles daar uitvoert waar zij op basis van
een analyse van risico's aan producten en in de handelsketen mag
verwachten dat de kans het grootst is dat er onveilige producten
worden verhandeld. Dat de VWA bij dit type controles tegen hoge
afwijkingspercentages aanloopt is inherent aan haar werkwijze. De VWA
is daardoor in staat om op een effectieve en efficiënte manier
toezicht te houden, zodat zoveel mogelijk wordt voorkomen dat
onveilige producten de consument bereiken.
In principe moet de consument erop kunnen vertrouwen dat producten die
in de winkel te koop zijn veilig zijn. Hoewel de overheid (VWA)
toezicht houdt op de naleving van de Warenwet, maakt de enorme omvang
van de hoeveelheid in de handel zijnde consumentenproducten dat de VWA
niet álles kan controleren.
Echter de consument heeft ook een eigen verantwoordelijkheid en kan
ook zélf kritisch zijn ten aanzien van het geleverde product en
proberen `bewust' te kopen. Een extreem lage prijs kan hierbij een
aanwijzing zijn. Daarbij kunnen productinformatie van de producent en
informatie van de VWA helpen. De consument heeft ook de mogelijkheid
om klachten bij de VWA te melden via de Warenklachtenlijn: 0800 0488
of via de website van de VWA.
Vraag 3
Wat is uw oordeel over het feit dat de CE-markering - die aangeeft dat
producten voldoen aan EU-eisen voor veiligheid, gezondheid en milieu -
onvoldoende waarborg biedt voor veiligheid, zoals geconstateerd bij
geïmporteerde terrasverwarming en speelgoed? 2)
Antwoord 3
Het CE merkteken, dat deel uitmaakt van de communautaire
harmonisatiewetgeving met betrekking tot producten, heeft in de
afgelopen decennia bijgedragen aan het verbeteren van de veiligheid
van producten binnen de EU. Zo is het aantal van deze productnormen
sinds het tot stand komen van het CE merkteken enorm toegenomen en
vormen een belangrijk houvast voor zowel producenten, handelaren als
toezichthouders binnen de EU.
Helaas biedt het CE merkteken alleen op dit moment inderdaad
onvoldoende waarborg voor een veilig product. Het teken wordt ook
aangetroffen bij producten die bij controles blijken niet te voldoen
aan de Europese veiligheidseisen. Ook de Europese Commissie is die
mening toegedaan. Europa komt daarom met een pakket van maatregelen om
de communautaire harmonisatiewetgeving te verbeteren. Deze maatregelen
hebben zowel betrekking op de versteviging van het markttoezicht als
op de kwaliteit van de conformiteitsbeoordelingsinstanties en het
juist toepassen van de CE-markering.
Vraag 4
Vindt u het acceptabel dat niet alle apparatuur die in de winkel
verkocht wordt voldoet, aan Europese regelgeving, wat kan leiden tot
zeer onveilige situaties bij de consument?
Zo neen, welke maatregelen gaat u nemen om dit te voorkomen?
Vraag 7
Deelt u de mening dat de overheid er - met het bedrijfsleven - zo snel
mogelijk voor moet zorgen dat er slechts veilige producten in de
winkels verkocht worden? Zo neen, waarom niet? Zo ja, is de huidige
handhavingscapaciteit van de VWA dan voldoende?
Antwoord 4 en 7
Ik vind het niet acceptabel dat consumenten aan zeer onveilige
situaties door producten kunnen worden blootgesteld. De inzet van de
VWA is erop gericht om te voorkomen dat producten die ernstige
risico's opleveren niet op de markt komen. Het is echter niet te
voorkomen dat er producten in omloop zijn die niet aan de regelgeving
voldoen. Zie ook mijn antwoord op vraag 1 en 2.
VWA initieert intensievere samenwerking met andere (Europese)
toezichthouders door middel van gezamenlijke handhavingsacties,
uitwisseling van informatie over onveilige producten (RAPEX) en via
deelname aan Europese en internationale overleggremia, om daarmee
gezamenlijk een vuist te maken tegen import van onveilige producten.
Daarnaast heeft VWA een samenwerkingsconvenant met de douane voor het
toezicht aan de buitengrens.
Bij de voorgenomen taakstelling en bezuiniging bij de VWA zal het
VWA-onderdeel dat zich bezig houdt met import worden ontzien.
Daarnaast is er recentelijk door mijn ministerie en de VWA een project
gestart gericht op het verbeteren van de veiligheid van
consumentenproducten die worden geïmporteerd uit zuidoost Azië (m.n.
China). Hierin wordt samengewerkt met het ministerie van EZ in het
kader van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). Een belangrijk
doel is namelijk om importeurs bewuster te maken van hun
verantwoordelijkheid voor de veiligheid van de door hen geïmporteerde
producten en om hen te stimuleren in hun bedrijfsvoering hiervoor de
nodige maatregelen te treffen. Hiervoor heb ik voor de komende jaren
een budget beschikbaar gesteld. Ik zal de Kamer in het voorjaar van
2009 informeren over de voortgang en eerste resultaten van dit
project.
Vraag 5
Welke strafmaat / sanctie kunnen producenten, importeurs en
detailhandelsbedrijven die ondeugdelijke elektronische producten
verkopen tegemoet zien bij de eerste overtreding en bij
vervolgovertredingen?
Antwoord 5
Bij het aantreffen van consumentenproducten met een ernstig
veiligheidsrisico wordt een boeterapport opgemaakt, dient de verkoop
direct gestaakt te worden en dient ten minste het handelskanaal te
worden leeggehaald. De VWA kan een bestuurlijke boete opleggen. Deze
bedraagt EUR 450 voor bedrijven met 50 werknemers of minder en EUR 900
voor grotere bedrijven.
Afhankelijk van de omvang en aard van de reeds afgezette producten met
een hoog veiligheidsrisico kan de verantwoordelijke onderneming worden
gesommeerd een publiekswaarschuwing en/of terugroepactie af te
kondigen. Deze worden tevens gepubliceerd op de website van de VWA.
Bij weigering van ondernemers tot afgeven van publiekswaarschuwing kan
tot bestuursdwang of last onder dwangsom worden overgegaan.
Bij het aantreffen van consumentenproducten die onveilig zijn maar
niet tot een ernstig risico leiden wordt eerst waarschuwend opgetreden
waarbij eveneens het handelskanaal dient te worden leeggehaald.
In alle genoemde gevallen vindt hercontrole plaats. Bij in gebreke
blijven van de onderneming wordt in alle gevallen een boeterapport
opgemaakt. De op te leggen boetes worden hoger bij recidive.
Vraag 6
Bent u bereid te pleiten voor een Europees importverbod op onveilige
elektronische huishoudelijke producten? Zo neen, waarom niet?
Antwoord 6
Een dergelijk verbod bestaat reeds. Het is immers slechts toegestaan
uitsluiten veilige producten op de markt te brengen. Zie ook mijn
antwoord op vraag 1. In Europa zijn specifieke eisen voor
elektrotechnische huishoudelijke producten vastgelegd in de
Laagspanningsrichtlijn. In Nederland is dit geregeld in het
Warenwetbesluit elektrotechnische producten.
1) `Koffiezetapparaat van 8 euro kan niet veel zijn', de Volkskrant,
16 juli 2008
2) `Terrasverwarmers op gas blijken onveilig', Trouw, 16 juli 2008
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport