Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Advies uit onderzoek: verhandel bezoekrechten Antarctica

25 augustus 2008

Het toerisme op Antarctica neemt toe en dat kan een bedreiging zijn voor het kwetsbare zuidpoolgebied. Uit Maastrichts onderzoek komt een mogelijke oplossing naar voren: verkoop bezoekrechten aan de hoogste bieder.

Het toerisme in Antarctica is sterk gegroeid. Bezochten in 1985 een paar duizend mensen het gebied, in het seizoen 2007/08 waren het er ruim veertigduizend. Deze snelle toename bezorgt een aantal betrokkenen een ongemakkelijk gevoel over veiligheid, milieu-effecten, de schaal van het toerisme, het gebrek aan financiële middelen om te monitoren en te handhaven, en twijfels over de verenigbaarheid van het toerisme met de uitgangspunten van het Antarctische Verdragsysteem ATS.

Antarctica is geen souvereine staat, dus is regelgeving moeilijk. Met strenge richtlijnen en gedragscodes heeft de koepelorganisatie van de Antarctische tour operators IAATO veel van de zorgen weggenomen. Toch is deze zelfregulering geen absolute garantie voor een gezond toerisme op Antarctica.

Bezoekrechten
Een mogelijke oplossing is die van de verhandelbare bezoeksrechten, zoals al wordt toegepast in het klimaatbeleid door handel in CO2-emissierechten. Eerst wordt een maximum gesteld aan het jaarlijkse aantal toeristendagen in Antarctica. Voor een soepele overgang wordt dit maximum hoger gesteld dan het daadwerkelijke aantal gerealiseerde toeristendagen. Zodra de vraag naar vakantiedagen in Antarctica hoger is dan het maximum, vertegenwoordigen de rechten op die dagen een waarde.

Door de rechten toe te wijzen aan de ATS, kunnen de opbrengsten worden gebruikt voor bijvoorbeeld monitoring en handhaving, waarvoor nu maar weinig geld is. De bezoeksrechten worden geveild: verkocht aan de hoogste bieder. Vervolgens kunnen de kopers ze onderling verhandelen. Daarmee wordt bereikt dat de beschikbare 'ruimte' aan toeristendagen wordt ingezet voor de meest winstgevende vormen van toerisme. Dit systeem van verhandelbare bezoeksrechten zou drie doelen kunnen bereiken: beperking van de schaal van het toerisme en daarmee ook de effecten ervan, een dringend gewenste nieuwe bron van financiering komt beschikbaar voor monitoring en handhaving, en de toeristische bedrijfstak in het Antarctische gebied blijft financieel gezond.

Poolonderzoek
Het onderzoek Sustainable Tourism in the Antarctic Peninsula: Future Pathways and Policies is gefinancierd vanuit het Nederlands Polair Programma. De beoordeling van subsidieaanvragen, uitvoering en coördinatie van het Polaire programma is opgedragen aan NWO/ALW. Antarctica
(klik op de afbeelding voor de grote versie)

..............................

Meer informatie:

* dr. Bas Amelung (Universiteit Maastricht)
* b.amelung@icis.unimaas.nl

* http://pooljaar.nl/toeristen/