5 s ep 2008

Onderdeel: Wageningen Universiteit

Spinnen en andere vijanden van plaaginsecten gedijen goed op biologische grond. Akkers waar langere tijd geen kunstmest en bestrijdingsmiddelen aan is toegevoegd, hebben een rijker bodemleven, en het leven bovengronds lijkt daarvan te profiteren.

Dat schrijft een groep Europese wetenschappers deze week in het blad Soil Biology and Biochemistry. De groep, waaronder drie Wageningse onderzoekers, onderzocht het leven boven en onder de grond op vier Zwitserse akkers.

Het bodemleven bleek veel rijker in akkers die bemest werden met dierlijke mest. Kunstmest en bestrijdingsmiddelen zorgen onder de grond voor een armer ecosysteem. Dat lijkt effect te hebben boven de grond. Zo wonen er op biologische akkers twee maal zoveel spinnen als op gewone akkers.

De onderzoekers denken dat dat onder andere komt omdat de spinnen meer te eten hebben. Een divers bodemleven is goed voor de spinnen, omdat er in rijke bodems meer insectenlarven wonen. Als die volwassen worden zijn ze voer voor de spinnen. De grote populatie spinnen en andere rovers, zoals loopkevers, zorgen er bijvoorbeeld voor dat de bladluizen onder controle worden gehouden.Â

Dr. Martijn Bezemer, onderzoeker bij Wageningen Universiteit en het ecologisch onderzoeksinstituut NIOO in Heteren, is een van de auteurs van het artikel. Hij onderzoekt de verbanden tussen het leven onder en boven de grond. 'Planten vormen een belangrijke schakel. Als er meer goede schimmels in de bodem zitten, hebben planten meer voedingsstoffen ter beschikking, en dat is goed nieuws voor insecten boven de grond. Als planten meer stikstof bevatten zijn ze voedzamer voor insecten.

Het samenspel tussen ondergronds en bovengronds leven is de laatste tien jaar steeds populairder geworden onder wetenschappers. Bezemer denkt dat een beter begrip ervan kan leiden tot concrete teeltadviezen. 'Ik heb zelf onderzoek gedaan aan katoen. Het blijkt dat katoenplanten best een beetje schade aan hun wortels kunnen hebben. Katoenplanten waarvan de wortels beschadigd worden door vraat blijken zich ook bovengronds te beschermen door het aanmaken van stoffen die de planten minder aantrekkelijk maken voor insecten. De balans zou wel eens positief uit kunnen pakken. Misschien is het in sommige teeltsystemen wel voordelig om de wortels een beetje te beschadigen.'

Overigens, constateren de onderzoekers ook dat ondanks alle voordelen, de biologische teelt een groot nadeel houdt. De opbrengst was 23 procent lager dan op reguliere akkers. Bepaald niet te verwaarlozen. 'Het blijft een balans zoeken tussen productiviteit en een bewuste omgang met het milieu', aldus de onderzoekers.