VNG: Aanpakken overlast door inzet burgemeester te vereenvoudigen
26.09.2008
De positie van de burgemeester bij het aanpakken van overlast moet
vereenvoudigd en versterkt worden. De VNG wil een structurele
oplossing door in de Gemeentewet een algemene taak voor de
burgemeester vast te leggen. Hierbij moet het voor de burgemeester
eenvoudiger gemaakt worden om zijn bevoegdheden in te zetten. Ook moet
de burgemeester op basis hiervan in acute situaties zijn wil kunnen
opleggen aan andere instanties. VNG-voorzitter Jorritsma roept de
ministers van BZK en Justitie op deze structurele oplossing met
prioriteit op te pakken. Hierdoor wordt verder ad hoc beleid en
wetgeving overbodig. Jorritsma deed haar oproep tijdens de
buitengewone algemene ledenvergadering van de VNG, vandaag in
Apeldoorn.
Fragment van de speech:
Toen ik in januari aantrad als uw voorzitter was er een rumoerige
jaarwisseling met een enorme schade als gevolg. Gedurende het
afgelopen half jaar waren er problemen op tal van plaatsen. Iedereen
weet waar ik op doel: criminaliteit en overlast. En het laatste
voorbeeld is Gouda.
En telkens zien we dan het patroon dat politici in Den Haag te hoop
lopen om er wat aan te willen doen. Met woorden dan. En ad hoc
oplossingen. Gelukkig hebben we nu een minister die zelf uit een
gemeente komt en die de goede woorden spreekt en het weer teruglegt
naar de gemeenten. En wij kunnen er wat aan doen! Gemeenten zijn de
plaats waar het moet gebeuren! En gemeenten
zijn de plaats waar het kán gebeuren! En als er een calamiteit is in
een gemeente, en in andere gemeenten is deskundigheid dan gaan wij er
zelf voor zorgen dat die deskundigheid gebruikt gaat worden. Daar
hebben we het Rijk niet bij nodig. De spil in de bestrijding van
overlast en criminaliteit is de gemeente. We moeten ophouden met
versnippering en het tegen elkaar inwerken van verschillende
organisaties.
De veiligheid is een verantwoordelijkheid van burgemeester én
wethouders. Maar het komt in acute situaties aan op de burgemeester.
Hij moet over adequate en makkelijk toepasbare bevoegdheden
beschikken. Dat betekent niet per definitie nieuwe bevoegdheden, maar
wel beter geregelde bevoegdheden. Daarom vind ik dat we moeten
nadenken over een aanvulling in de gemeentewet, op basis waarvan de
burgemeester in acute situaties kan optreden en zijn wil opleggen aan
andere instanties. Zonder dat hij voortdurend bij de rechter staat om
zich te verantwoorden. De gemeenteraad is de plek waar hij zich moet
verantwoorden. En zo voorkom je dat iedereen naar elkaar blijft
kijken. Want dat gebeurt nu nog te veel.
Als het te laat is, maar ook in de fase die daaraan voorafgaat.
Bijvoorbeeld in de jeugdzorg. Ik begin me zo langzamerhand te schamen
voor wat daar gebeurt. Terwijl daar de mogelijkheden
liggen om problemen te voorkomen of in de kiem te smoren. Zo dicht
mogelijk bij de burger, dus bij de gemeenten. De praktijk bestaat
helaas uit pure stroperigheid. Mensen worden van het kastje naar de
muur gestuurd, met alle tijdverlies tot gevolg. En dat terwijl er
juist daar vaak geen tijd te verliezen is. Gemeenten staan te
trappelen om aan de slag te gaan, met alle neuzen dezelfde kant op.
Daarom hoort ook de jeugdzorg bij de gemeenten thuis, en niet bij de
provincie zoals nu.
Wij hebben geen evaluatie nodig om dat te constateren. En nog
belangrijker, we hebben er ook geen tijd voor. Ik roep het kabinet dan
ook op om de jeugdzorg zo snel mogelijk bij de gemeenten onder te
brengen. En dus niet te vertragen met een evaluatie. Dan kunnen we
tenminste aan het werk!
En als we het even bij de jeugd houden: wat dacht u van een aanpak om
16-, 17-jarigen die dreigen van school te gaan zonder diploma, erbij
te houden? Ook hier kunnen de gemeenten veel meer betekenen dan nu. Nu
mogen we namelijk daarvoor geen geld gebruiken uit de pot voor
arbeidsmarktbeleid. Opnieuw: bureaucratie die ons beperkt in het
oplossen van problemen. Vandaar mijn oproep op dit punt: draag het
participatiebudget zonder schotten over aan de gemeenten. Het kan
helaas wel eens heel hard nodig zijn dat we op het terrein van de
economie en arbeidsmarkt flink aan de slag moeten de komende tijd.
Dit zijn voorbeelden in de sfeer van het voorkomen van problemen. Maar
ook op het gebied van het bestrijden van geweld kunnen gemeenten
maatregelen nemen. Zo moeten we het geweld tegen hulpverleners
registreren. En ik pleit voor het meer gebruik maken van cameras om
mensen die over de schreef gaan uit de anonimiteit te halen. Dan
kunnen we ook beter onmiddellijk tot vervolging overgaan. Want helaas
is dat hard nodig om de hulpverleners, ónze mensen, te beschermen.
Den Haag, 26 september 2008
Meer informatie
* Toespraak BALV voorzitter VNG mevrouw Jorritsma-Lebbink (26
september 2008)
Vereniging Nederlandse Gemeenten