Rijksdienst voor archeologie, cultuurlandschap en monumenten
Instandhoudingssymposium
25 april 2008
Het jaarlijkse Instandhoudingssymposium van de Rijksdienst voor
Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten is in 2008 gewijd aan
vloeren. Op woensdag 8 oktober zullen in het Vredespaleis in Den Haag
enthousiaste deskundigen uit binnen- en buitenland uitgebreid ingaan
op zowel de cultuurhistorische als de technische kant van vloeren.
Over de Vloer
Hoewel vloeren een wezenlijk element vormen van het gebouwde erfgoed
en samen met wanden en plafond onlosmakelijk zijn verbonden met het
monument en daarmee het interieur, krijgen zij de minste aandacht. Dat
is onterecht. Het thema `vloeren' is een tot op heden sterk
onderbelicht thema, zowel binnen de architectuurhistorische wereld als
die van de monumentenzorg.
De vloer heeft zowel een belangrijke bouwkundige als
architectuurhistorische waarde. Als bouwkundig element is deze, samen
met een eventuele ondersteuning als een balklaag, de letterlijke
drager van alle activiteiten in een gebouw. Daardoor is hij echter ook
het meest kwetsbaar en in hoge mate aan slijtage onderhevig.
Als cultuurhistorisch element vertelt de vloer een verhaal over de
gebruiksgeschiedenis. Aan de materialisering kan veel worden
afgelezen. Het maakt daarbij niet uit of het om een rijk uitgevoerde
parketvloer gaat in een vrijstaande villa, of om een eenvoudige doch
doelmatige vloer in een fabrieksgebouw. Een kopse-blokjesvloer in een
ruimte kan duiden op het gebruik als werkplaats of stal: hier moest
het gevaar van vonken tussen de vloer en een object vermeden worden.
Een delen vloer met een geschilderde tapijtimitatie duidt op de wens
aan de mode mee te willen doen, terwijl daarvoor de financiële
middelen ontbraken. Maar ook niet-zichtbare zaken als de onderlinge
verbinding van bijvoorbeeld houten vloerdelen vertellen hun verhaal.
Brede en lange, kwastloze vloerdelen die blind - dus zonder
vernageling - werden bevestigd waren kostbaar en dus slechts voor
weinigen weggelegd.
Kortom: ook vloeren vertellen een verhaal en dat tot nu toe
onderbelichte verhaal wordt u op het RACM- Instandhoudingssymposium
verteld.
Schade, herstel en behoud
Hoe kunnen, of moeten, vloeren preventief behandeld worden om slijtage
te beperken? Welke gevaren liggen op de loer en hoe zijn ongelukken te
voorkomen? Afdrukken van naaldhakken op houten vloeren, rode wijn op
travertin, sporen van roterende boen- en schuurmachines, of
beschadigingen door karretjes van de cateraar. Kunnen beschadigde en
gesleten vloeren wel op een verantwoorde wijze worden hersteld?
Hiermee wordt niet alleen bedoeld het behoud van zo veel mogelijk
oorspronkelijk materiaal, maar ook het voorkomen van gevolgschade door
onjuiste ingrepen. Op deze vragen en vele andere aspecten zal tijdens
deze dag nader worden ingegaan.
Symposium
Verschillende deskundige sprekers zullen op 8 oktober uitgebreid de
monumentale vloer behandelen. Allerhande soorten vloeren, zoals houten
vloeren, keramische tegels en natuurstenen vloeren zullen aan bod
komen, evenals de actieve en preventieve conservering. Afsluitend
wordt ingegaan op de rol en de betekenis van de vloer in het monument.
Het boek dat speciaal ter gelegenheid van dit symposium zal
verschijnen bevat niet alleen de bijdragen van de sprekers, maar ook
een vijftiental andere bijdragen, die verschillende andere aspecten
van de vloer zullen behandelen. Rondom de lunch zijn er rondleidingen
gepland in en om het Vredespaleis, met uiteraard speciale aandacht
voor de uitzonderlijke vloeren daar. Tijdens de pauzes is er
ruimschoots gelegenheid bij te praten met andere
monumentenliefhebbers, of om kennis te maken met enkele bedrijven en
instellingen die zich op het beursgedeelte zullen presenteren. Wij
hopen van harte u op 8 oktober in Den Haag te mogen ontvangen!
Mozaïekvloer in het Vredespaleis in Den Haag, uit 1913.
Mozaïekvloer in het Vredespaleis in Den Haag, uit 1913.
Symposium Over de vloer
8 oktober 2008 in het Vredespaleis, Carnegieplein 2 te Den Haag.
Deelname EUR 190,- p.p.; bij deelname van meer dan drie personen uit
één organisatie EUR 180,- p.p. Maximaal 350 deelnemers.
Aanmelden.
Programma:
* `Wat er op de vloer omme-gaet': een vogelvlucht over historische
vloeren door Eloy Koldeweij. Dr. E.F. Koldeweij is specialist
interieurs bij de RACM.
* Als ieder zijn vloer keert, is het in alle huizen schoon door
Veerle Meul. Behoud en preventief onderhoud van historische
vloeren. Drs. V.L.B.M. Meul is adviseur interieur bij de
Monumentenwacht Vlaanderen te Antwerpen.
* Hygiënische vloeren: vloerentaxonomie 1850-1965 door Ronald
Stenvert. Dr. ing. R. Stenvert is onderzoeker en projectleider bij
het Bureau voor Bouwhistorie en Architectuurgeschiedenis (BBA) te
Utrecht.
* Van massief parket naar fotoprint door Pol Bruijs. Het vervangen
van massief houten stroken- en visgraatvloeren door zogenaamd
tapis-parket. Dhr. P.J.M. Bruijs is adviserend restaurator en
mede-eigenaar van Bruijs & Streep Meubel- en Interieurrestauratie
te Haarlem.
* Keramische vloertegels in de twintigste eeuw door Henk Nijenhuis.
Methode van aanpak en conservering in de praktijk. Dhr. H.M.
Nijenhuis is adviserend restaurator en eigenaar van HN-project,
bureau voor advies, projectbegeleiding en uitvoering te Den Haag.
* Rondleiding door het Vredespaleis
* Zoo hard als gehouwen steen door Hendrik Tolboom. Onderhoud en
herstel van natuurstenen vloeren. Drs. H.J. Tolboom is specialist
natuursteen en beeldhouwwerk bij de RACM.
* Over de vloer door Jan van 't Hof. Heeft de vloer een plaats?.
Drs. J.C. van 't Hof is hoofd van de afdeling Onderzoek
Instandhouding van de RACM.