Nieuwe Wet ruimtelijke ordening: een voorzichtige start
De nieuwe Wet ruimtelijke ordening (Wro) kent een voorzichtige start. Dit blijkt uit onderzoek van Advies- en ingenieursbureau Oranjewoud. De nieuwe wet die 1 juli is ingevoerd, beschrijft hoe ruimtelijke plannen in Nederland gemaakt moeten worden. Voor de ambtenaar betekent de wet extra werkzaamheden zoals het actualiseren en digitaliseren van bestemmingsplannen en het opstellen van structuurvisies. Een groot deel van de Nederlandse gemeenten kampt nu echter al met een structureel tekort aan mankracht.
Uit het onderzoek blijkt dat de bestemmingsplannen van meer dan de helft van de ondervraagde gemeenten niet voldoen aan de nieuwe Wro. Daarnaast beschikt zo'n tachtig procent niet over een structuurvisie die aan de nieuwe eisen voldoet. Een groot deel van de gemeenten wil hier, ondanks een gebrek aan mankracht, wel mee aan de slag. Het inhuren van extra personeel is de meest gebruikte oplossing om dit te realiseren.
Daarnaast besteedt negentig procent van de gemeenten het opstellen van bestemmingsplannen al uit. Als de uitbestedingstrend zich doorzet, bestaat het gevaar dat expertise op het gebied van de Wro uit de gemeentelijke organisaties wegvloeit. De vraag is of dit risico's met zich meebrengt voor een goede invulling van de taak die gemeenten hebben als bevoegd gezag op het gebied van ruimtelijke ordening.
Een tweede belangrijke conclusie van het onderzoek is dat de ondervraagden nauwelijks de meerwaarde zien van de bijbehorende nieuwe beleidsinstrumenten. Het projectbesluit lijkt nog niet de opvolger te worden van de voormalige artikel 19-procedure, waarmee gemeenten onder de oude wet met grote regelmaat ontwikkelingen mogelijk maakten. Voor het gebruik van de beheersverordening schrikken veel gemeenten vooralsnog terug, vanwege de onduidelijkheden omtrent vorm en rechtszekerheid van dit instrument.
Onderzoek
Het onderzoek is gehouden onder de beleidsmedewerkers van de afdelingen Ruimtelijke Ordening van gemeenten in Nederland. Honderd gemeenten hebben aan dit onderzoek meegewerkt. Tijdens het onderzoek is onderscheid gemaakt in kleine (tot 15.000 inwoners), middelgrote (15.000 - 40.000 inwoners), grote (40.000 - 100.000 inwoners) en grootste gemeenten (meer dan 100.000 inwoners). Het onderzoek heeft Oranjewoud mede uitgevoerd voor het congres RO 2050 op 6 november 2008 van ROMagazine over de toekomst van ruimtelijke ontwikkeling in Nederland.