VU medisch centrum
Goede communicatie essentieel bij palliatieve sedatie
4 december 2008
Op 25 november was er een symposium palliatieve sedatie. De aanleiding
was een onderzoek door Frank Oosterveer waaruit bleek dat er nog veel
onbekendheid is over de richtlijn palliatieve sedatie van de KNMG, die
in december 2005 is gelanceerd.
Piet Postmus vroeg in 2006 aan verpleegkundige Frank Oosterveer om te
onderzoeken hoe op de afdeling longziekten van VUmc de richtlijn
palliatieve sedatie werd nageleefd. Palliatieve sedatie is een heet
hangijzer. Misschien niet zo zeer medisch, maar politiek in ieder
geval, legt Oosterveer uit.
"Het wordt nog wel eens verward met euthanasie, maar dat is het niet.
Palliatieve sedatie is het toedienen van een slaapmiddel waardoor de
patiënt langzamerhand het bewustzijn verliest. In combinatie met het
onthouden van vocht overlijdt de patiënt binnen enkele dagen. Het gaat
altijd om patiënten die sowieso nog maar enkele weken te leven
hebben." Palliatieve sedatie is daarmee normaal medisch handelen en
dus geen euthanasie. Oosterveer verzamelde alle artsenstatussen op de
afdeling over de jaren 2005 en 2006. Dus zowel voor als na lancering
van de richtlijn.
Zorgcontinuïteit
Bij zijn onderzoek had hij twee vragen voor ogen: welke middelen zijn
bij de sedatie voorgeschreven en hoe is de documentatie geweest. Na
lancering van de richtlijn bleken meer middelen van eerste keuze te
zijn voorgeschreven. Oosterveer: "Bij sedatie moet een slaapmiddel
worden voorgeschreven en niet bijvoorbeeld morfine. Althans, niet als
middel om het bewustzijn te doen verlagen." Op dat punt heeft de
richtlijn zin gehad, concludeert Oosterveer.
De artsenstatussen gaven echter geen blijk van betere documentatie na
lancering van de richtlijn. Terwijl dat voor onder meer de
zorgcontinuïteit van wezenlijk belang is, benadrukt Oosterveer. "Als
's morgens een zoon door arts A te woord is gestaan, dan moet de
dochter 's avonds van arts B hetzelfde verhaal te horen krijgen. En
dat geldt ook voor verpleegkundige C en D. In alle gevallen moeten
behandelaars en verzorgenden van elkaars medisch handelen en zorgen op
de hoogte zijn."
Symposium
Oosterveer trekt als belangrijke conclusie uit zijn onderzoek, dat
artsen niet voldoende op de hoogte zijn van de richtlijn. Hij heeft
geen onderzoek gedaan naar de statussen van verpleegkundigen. Het
symposium was een manier om palliatieve sedatie onder de aandacht te
brengen. Wat hem betreft kon de zaal niet vol genoeg zijn. "Want het
is een heel essentieel onderwerp, dat voor patiënten en hun omgeving
veel leed kan voorkomen."
Ellen Kleverlaan
bron: Tracer