Nationale Bank van Belgie


Een nieuw IMF-kader voor kredietverlening

2008-12-08

Artikel gepubliceerd in het Economisch Tijdschrift van december 2008

Teneinde in te spelen op de veranderingen in zijn omgeving, heeft het IMF zijn kredietkader in de loop der jaren aangepast. Naarmate de mondiale omstandigheden veranderden, werden kredietfaciliteiten en regels ontworpen, afgeschaft of gewijzigd. Deze aanpassingen gebeurden echter vaak op een ad- hoc basis.

De reactie van het IMF naar aanleiding van de huidige mondiale financiële crisis is hiervan een goed voorbeeld. De omvang en aard van de problemen in de landen die getroffen werden door de crisis zetten het IMF ertoe aan om bedragen van buitengewone omvang op korte termijn uit te lenen. Tegelijkertijd heeft het IMF wijzigingen aangebracht in een van zijn concessionele kredietfaciliteiten en een nieuwe niet-concessionele faciliteit toegevoegd aan zijn reeds uitgebreid arsenaal van leninginstrumenten.

Dit artikel bekijkt de huidige kredietfaciliteiten van het Fonds alsook het beleid waaraan die faciliteiten zijn onderworpen. Er wordt meer bepaald aangetoond dat sommige kredietfaciliteiten van het Fonds hun relevantie verloren hebben, dat in het huidige kredietkader lacunes kunnen worden vastgesteld en dat het kader versnipperd en te ingewikkeld lijkt. Deze factoren kunnen de geloofwaardigheid van het kredietbeleid van het IMF en, derhalve, de gepercipieerde legitimiteit van de instelling in het gedrang brengen.

Om deze problemen te kunnen aanpakken, is een volledige herziening van het kredietkader van het Fonds noodzakelijk. Tegen de achtergrond van zijn algemene strategieherziening, is het Fonds momenteel bezig met de herziening van zijn kredietinstrumenten en toegangsbeleid. Deze paper wil een bijdrage leveren aan dit proces en stelt daartoe drie opties voor om de kredietstructuur van het Fonds te moderniseren.

Volgens de eerste optie zou de geest van het bestaande kredietkader gehandhaafd blijven, met een verschillende faciliteit voor elk type van financieringsbehoefte. Om dit nieuwe kredietkader consistenter en minder complex te maken dan het bestaande, worden een aantal wijzigingen voorgesteld aan het beleid dat erop van toepassing is. Volgens een tweede optie zou het kredietkader van het Fonds het meest ingrijpend worden gewijzigd, waarbij het volledige arsenaal van IMF-faciliteiten zou worden vervangen door één enkele flexibele faciliteit. Wat een dergelijk systeem aantrekkelijk maakt, is dat het eenvoudig en transparant is en dat het type en de verwachte duur van de betalingsbalansbehoefte niet ex ante moeten worden geanalyseerd. Voorts zou elke kredietbeslissing, om het systeem werkbaar te maken en met het oog op een uniforme behandeling van de IMF-leden, op duidelijke regels moeten berusten, met inachtneming van de precedenten en de verdiensten en vereisten van elk geval. Een derde optie zou een tussenoplossing zijn, waarbij het bestaande kredietkader zou worden vervangen door een tweevoudig kader. Een dergelijke structuur zou twee faciliteiten omvatten; één voor korte- termijnfinanciering en één voor de middellange- tot lange- termijnfinanciering, of, alternatief, één faciliteit voor normale en één voor buitengewone toegang tot de middelen van het Fonds.