Ministerie van Algemene Zaken

Openingswoord bij de Ronde Tafel Conferentie

Toespraak | 15-12-2008

Openingswoord van Balkenende, voorzitter van de Raad van Ministers van het Koninkrijk, op 15 decemer 2008 bij de Toetsings-Ronde Tafel Conferentie van het Koninkrijk der Nederlanden in Willemstad, Curaçao.

Dames en heren,

Met veel genoegen open ik hierbij deze Ronde Tafel Conferentie. Ik heet u allen van harte welkom. Zodadelijk geef ik alle delegatieleiders de gelegenheid hun openingsopmerkingen te maken, waarna we de agenda zullen behandelen. Maar eerst wil ik even met u teruggaan naar gisteravond.

Toen stonden we samen op een feestelijke wijze stil bij de verscheidenheid én de verbondenheid binnen ons Koninkrijk. Samen hebben we ervaren dat ons Koninkrijk niet alleen veelkleurig is, maar ook veel klanken kent. En dat allemaal in de prachtige historische ambiance van het Brionplein: Een plek om even bij stil te staan aan het begin van deze Toetsings-Ronde Tafel Conferentie, want het Brionplein laat ons zien waar het uiteindelijk allemaal om draait: de jeugd.

Natuurlijk was er ook die andere kant. Ik moet u zeggen dat de manier waarop een deel van de demonstranten gebruik heeft gemaakt van de vrijheid van meningsuiting mij heeft geschokt. Geen zinnig mens gebruikt de davidsster om zijn argumenten kracht bij te zetten. Dat overschrijdt alle grenzen.
Bovendien: wie voortdurend achteruit kijkt, ziet niet wat voor hm ligt. Terwijl dat juist is waar het vandaag om gaat. Het gaat juist om een nieuw toekomstperspectief voor de burgers van ons Koninkrijk. Jong of oud, rijk of arm, geboren aan de Noordzee of aan de Caraïbische Zee.

Ruim drie jaar geleden zijn we samen het pad opgegaan dat zou moeten leiden naar nieuwe staatkundige verhoudingen binnen ons Koninkrijk. Sinds die 26e november 2005 is er al een groot deel van het traject afgelegd. Er is veel gebeurd. Er is hard gewerkt en zo nu en dan stevig onderhandeld. Er waren tegenstellingen, maar we zijn nooit tegenstanders geworden. Omdat niet de verscheidenheid, maar het gevoel van verbondenheid overheerst. Omdat niet het verleden, maar de toekomst ons handelen bepaalt. De toekomst van ons Koninkrijk. De toekomst van onze burgers.

De nieuwe staatkundige verhouding is eigenlijk een kwestie van 'meer/meer'. Meer landen, meer gemeenten, meer onderling banden, maar ook: meer zelfstandigheid. Voor Sint Maarten en Curaçao, maar zeker evenzeer ook voor Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Meer zelfstandigheid en hechte samenwerkingsbanden binnen ons Koninkrijk gaan heel goed samen. Vanzelfsprekend is natuurlijk wel dat al degenen die zich uit vrije wil verbinden aan het Koninkrijk, ook gebonden zijn aan de democratische en rechtsstatelijke normen van dat Koninkrijk.

Vandaag markeren we samen een belangrijke stap op de weg naar nieuwe staatkundige verhoudingen. We laten de ontwerpfase achter ons gaan nu de implementatiefase in. We gaan van pen en papier naar handen uit de mouwen en concreet aan het werk. We gaan van denken naar doen. We zijn de vrijblijvendheid voorbij. Een commitment wat betreft de inhoud, maar ook wat betreft het proces. Daar moeten we eerlijk over zijn, in het belang van de transparantie. Een 'commitment', geen 'carte blanche'.

Bij de start-RTC van 2005 hebben we gezamenlijk een aantal criteria afgesproken. Over goed bestuur, over rechtshandhaving, over gezonde overheidsfinanciën. Die criteria vormen de basis. Zonder dit fundament stort ons bouwwerk ineen. Laten we daarom niet morrelen aan dit fundament.

Daar waar er zorgen zijn of bepaalde criteria wel duurzaam kunnen worden nagekomen, moeten we ook eerlijk tegen elkaar zijn. Over een thema als rechtshandhaving moeten we gewoon spreken. De feiten onder ogen zien in plaats van om de hete brij heen blijven draaien. Daar is bestuurlijke en persoonlijke moed voor nodig. Maar ik ken mijzelf en u allen goed genoeg om te weten dat dat mogelijk is. Het is mogelijk om gecommitteerd te blijven aan de inhoudelijke criteria en tegelijkertijd het proces in gang te houden.

Er liggen vandaag veel en veel verschillende soorten ontwerpwetten voor ons. Deze zullen na vandaag allemaal door de volksvertegenwoordigingen in het reguliere wetgevingsproces worden behandeld. De finish is pas bereikt wanneer deze eindstreep is gehaald.

Ik kijk uit naar deze volgende fase; de implementatiefase. We gaan iets moois tot stand brengen. Ik zet vandaag vastberaden en vol overtuiging de volgende stap op de weg naar nieuwe staatkundige verhoudingen. Omdat het welzijn van de burgers van het Koninkrijk mij aan het hart gaat. En omdat ik er van overtuigd ben dat deze weg leidt naar een mooie toekomst voor ons allemaal. Ik vertrouw erop dat u er net zo over denkt.

Ik geef nu graag het woord aan de verschillende delegatieleiders.