Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

16 december 2008

Jonge onderzoekers zetten eerste stap richting overwinning

NWO geeft dertig jonge onderzoekers Rubicon-subsidie voor buitenlandervaring aan topinstituut

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft dertig jonge veelbelovende wetenschappers een Rubicon-subsidie toegekend. Pas gepromoveerde Nederlandse onderzoekers kunnen met de subsidie onderzoekservaring opdoen in het buitenland. Buitenlandse onderzoekers mogen onderzoek in Nederland verrichten.

In totaal dienden 82 jonge onderzoekers een voorstel in. Opvallend is dat de vrouwen dit jaar erg goed presteren. Van de 42 vrouwen die een aanvraag indienden, krijgen er 17 een subsidie. Van de 40 mannelijke aanvragers ontvangen er 13 een Rubicon. Hierdoor ligt het honoreringspercentage voor de vrouwen (40%) duidelijk hoger dan dat voor de mannen (33%).

Het merendeel van de succesvolle kandidaten is in Nederland gepromoveerd. Het grootste gedeelte daarvan vertrekt naar de VS. Andere kandidaten starten in Frankrijk, België, Duitsland, Zwitserland, Finland, Zweden, Canada en Australië. Niet alle laureaten vertrekken met een subsidie naar het buitenland. Acht buitenlandse onderzoekers kunnen dankzij Rubicon ervaring opdoen aan Nederlandse instellingen.

De kandidaten ontvangen de beurs om meerdere redenen. Een belangrijke reden is bewezen talent voor het doen van innoverend en grensverleggend onderzoek. Zowel de kwaliteit van de onderzoeker, als die van het gastinstituut tellen mee in de beoordeling.

Rivier de Rubicon
Rubicon (www.nwo.nl/rubicon) geldt als een goede opstap voor de Veni-subsidie. De naam komt van de rivier de Rubicon. Julius Caesar stak deze rivier over voordat hij aan zijn zegereeks begon die leidde tot de uitspraak 'veni, vidi, vici'. Rubicon is bedoeld voor pasgepromoveerde onderzoekers. Deze groep mist vaak net de onderzoekservaring om een Veni te krijgen.

Nederlandse instituten die een buitenlander een jaar onderdak bieden, ontvangen maximaal 55.000 euro. Nederlanders die een half jaar tot twee jaar naar het buitenland gaan, krijgen een onkostenvergoeding van hooguit 80.000 euro.

Alle onderzoekers op een rij
Hieronder volgt een lijst van gehonoreerde onderzoekers. Steeds staat eerst de instelling waar de onderzoeker nu werkzaam is en daarna de instelling waar de onderzoeker naartoe gaat. Deze lijst staat ook op: http://www.nwo.nl/nwohome.nsf/pages/nwoa_7mddnm Kan ik misschien met iemand meerijden?
Georgia Tech, School of Industrial and Systems Engineering (VS), 12 maanden Het delen van autoritten ('ride-sharing') is een veelbelovende manier om het milieu en het wegennet te ontlasten. De onderzoekers ontwikkelen methoden die het mogelijk moeten maken dat mensen in de toekomst via hun mobiele telefoon gemakkelijk een 'ride-share' kunnen vinden.

Nano-elektronica met DNA
Stanford University, Chemical Engineering (VS), 24 maanden In de nabije toekomst zal nanotechnologie in iedere laag van onze samenleving doordringen. Hiervoor zijn nieuwe fabricagemethoden nodig voor de bijbehorende elektronica. Dit onderzoeksproject heeft als doel om met behulp van DNA en zijn eigenschappen, betrouwbare nano-elektronica te realiseren.

Rotatie van sterren in de vorming van sterren en planeten Massachusetts MIT - Astrophysics and Space Research (VS), 24 maanden Sterren en planeten worden geboren in roterende interstellaire wolken. Dit onderzoek zal licht werpen op de vorming en evolutie van sterren en planeten met behulp van nieuwe en gedetailleerde metingen van de oriëntatie van de rotatieassen van sterren.

Zicht op celmigratie
Stanford University (VS), 24 maanden
De migratie van cellen is een belangrijk biologisch proces dat betrokken is bij groei en ziekten. De onderzoekers ontwikkelen een nieuwe methode om moleculair specifieke veranderingen aan de voorkant en achterkant van een migrerende cel te bestuderen om zo de exacte werking van de betrokken eiwitten te achterhalen.

Weefsel morfogenese in levende fruitvliegjes
Institute Curie (F), 24 maanden
Morfogenese vormt het fundament voor de ontwikkeling van volledig functioneerde organen. Met behulp van geavanceerde microscopen en software zullen wetenschappers voor het eerst het gedrag van individuele cellen op morfogenese gaan bestuderen in groeiende weefsels in levende fruitvliegjes.

Genen die een rol spelen bij prostaatkanker
Harvard Univerity, Genetica (VS), 24 maanden
Doordat er fouten ontstaan in sommige genen kan zich prostaatkanker ontwikkelen. Er zijn ook genen die een beschermende werking hebben tegen kanker. De onderzoekers zullen drie genen bestuderen om te begrijpen hoe ze de kans op prostaatkanker beïnvloeden.

Slimme vogels leren slapend zingen
Harvard University (VS), 24 maanden
Op jonge leeftijd leren vogels een liedje van hun vader, net zoals kinderen leren praten door naar hun ouders te luisteren. De onderzoekers willen begrijpen hoe deze herinnering aan de zang van de vader wordt omgezet in een eigen liedje. In dit onderzoek worden de leerprocessen bestudeerd die plaatsvinden tijdens de slaap.

Cholesterol in de alvleesklier en ouderdomssuikerziekte University of British Columbia (CAN), 24 maanden
Ouderdomssuikerziekte is een veel voorkomende aandoening die vaak samengaat met verstoorde cholesterolspiegels in het bloed. In dit onderzoek zal worden onderzocht hoe processen betrokken bij cholesterolopslag in insuline producerende cellen in de alvleesklier de ontwikkeling en behandeling van ouderdomssuikerziekte beïnvloeden.

Nieuwe behandelmogelijkheden voor metabool syndroom Ecole Polytechnique Fédérale de Lausanne, Interfaculty Institute of Bioengineering (CH), 24 maanden Metabool syndroom, waaronder vetzucht en diabetes type 2, is een veelvoorkomend probleem in de westerse samenleving. Er zijn behalve calorische restrictie en lichaamsbeweging weinig behandelmogelijkheden. De onderzoekers gaan nieuwe targets onderzoeken in diabetische muizen om zo nieuwe medicijnen te kunnen ontwikkelen.

Redeneren met als-dan-zinnen in context
Katholieke Universiteit Leuven, Laboratory of Experimental Psychology (B), 24 maanden Een verandering in context, zoals het toevoegen van extra informatie, beïnvloedt onze bereidheid om conclusies uit als-dan-zinnen te trekkken. Conclusies die eerder plausibel leken, zijn dan plotseling niet meer acceptabel. Dit onderzoek gaat na welke contextuele factoren nu precies verantwoordelijk zijn voor het intrekken van inferenties.

Positieve interacties en de reactie van voedselwebben op toenemende stress Darmstadt University of Technology (D),24 maanden Het effect van menselijk handelen op ecosystemen neemt steeds meer toe. Ecosystemen reageren hierop verschillend. Sommige ecosystemen kunnen onverwacht en op een onomkeerbare manier veranderen door klimaatsverandering of menselijk handelen. Het is echter van groot belang om deze plotselinge veranderingen te begrijpen en te voorspellen, omdat ze gepaard kunnen gaan met groot verlies van ecologische en economische waarden. Modelstudies hebben laten zien dat positieve interacties tussen organismen (bijvoorbeeld vegetatie die de lokale omgeving verbetert door toename van voedingsstoffen en water) belangrijke mechanismen zijn die deze ingrijpende veranderingen in ecosystemen kunnen verklaren. Dit onderzoek gaat over deze positieve interacties in voedselwebben en hoe ze helpen ons te begrijpen hoe ecosystemen reageren op toenemende stress.

Reumatoïde artritis
Harvard Medical School (VS), 24 maanden
Eén procent van de Nederlandse bevolking heeft de chronische auto-immuunziekte reumatoïde artritis. Momenteel zijn er vijf met reuma geassocieerde genen bekend. Ik zal onder andere enkele grote patiënt-controle cohorten genetisch onderzoeken. Dit zal leiden tot een beter begrip van het ziekteproces en dat kan mogelijk helpen bij het ontwikkelen van nieuwe behandelingen voor reuma.

Self-assembly on a colossal scale
RU, Chemistry (NL), 12 maanden
Self-assembly is the spontaneous formation of complex ordered structures by small units such as molecules. The researchers will study the self-assembly of bio-hybrid compounds incorporating viruses that are approximately one hundred times larger than a typical small molecule.

De interactie tussen ecology en evolutie - Ecogenetic feedback and the structure of ecological communities RUG, Community and Conservation Ecology group (NL), 12 maanden Evolutie en ecologie beïnvloeden elkaar. Het ontstaan van nieuwe soorten kan belangrijke gevolgen hebben voor de reeds aanwezige soorten, maar anderzijds kunnen de aanwezige soorten ook voorkomen dat nieuwe soorten zich kunnen ontwikkelen en/of vestigen van elders. In dit onderzoek ontwikkel ik wiskundige en modelmatige methodes om deze wisselwerking beter te leren begrijpen. Deze nieuwe methoden kunnen dan worden toegepast om beter te begrijpen hoe onze huidige soortenrijke levensgemeenschappen en ecosystemen ontstaan zijn en hoe het kan dat zoveel soorten naast elkaar kunnen voortleven.

Single-molecule sensing by plasmonic nanocrystals
University of California, Berkeley, Chemistry (VS), 24 maanden Detecting single molecule has been a challenge for scientists over many decades. This proposal aims to develop multicomponent anisotropic nanocrystals for advanced singlemolecule Surface-Enhanced Raman Spectroscopy (SERS) sensing. The research will focus on the morphological-controlled synthesis and assembly multicomponent anisotropic nanocrystals to improve the SERS sensitivity.

Bequeathing the Self
RUG, Oudere Nederlandse Letterkunde (NL), 12 maanden In 1561 verzamelde de Brugse rederijker Eduard de Dene een groot deel van zijn gedichten in het sterk autobiografisch gekleurde Testament Rhetoricael, Dit onderzoek gaat na door welke factoren het beeld van de dichter in deze tekst werd bepaald.

Minder kilometers met virtuele marktplaatsen
Princeton University (VS), 6 maanden
Leeg rijden hoort bij transport. Immers, de in- en uitstroom van goederen verschilt per regio en niet alle transportopdrachten zijn vooraf bekend. Dit onderzoek bekijkt hoe lege kilometers kunnen worden gereduceerd door gebruik te maken van virtuele marktplaatsen.

The Social Value of Privacy
The University of North Carolina, Department of Philosophy (VS), 11 maanden Violations of individual privacy are usually associated with damage to the interests of particular individuals whose privacy has been invaded. This research explores the idea that violations of individual privacy harm the interests of the society as a whole.

De oudheid als argument vandaag
RU, Instituut Historische, Culturele en Literaire Studies (NL), 12 maanden Bij de uitbouw van een nieuwe wetenschap of theorie spelen opvattingen over de Grieks- Romeinse oudheid vaak een bepalende rol. Dit onderzoek gaat op zoek naar methoden om de functie van deze 'klassieke traditie' in hedendaagse betogen te analyseren.

Hoe gerbera's verschillende soorten bloemen maken
Universiteit van Helsinki, Toegepaste Biologie (SF), 24 maanden Wat doorgaans wordt gezien als de geberabloem is eigenlijk de bloeiwijze, opgebouwd uit vele bloemetjes. Aan de rand van die bloeiwijze zitten andere bloemen dan in het midden. Dit onderzoek gaat na hoe genetisch gereguleerd wordt welke bloemsoort waar gevormd wordt.

Overcoming T-cell dysfunction in tumor microenvironments NKI, Immunology (NL), 12 maanden
For T-cells to reject tumors they must maintain their effector function and overcome mechanisms of immunosuppression within the tumor microenvironment. With the goal to enhance immunotherapy, this research project aims to identify metabolic stress pathways which affect T-cell function.

Criminalized Minorities in the Underbelly of Sri Lanka's Democracy Columbia University, Southern Asian Institute (VS), 24 maanden This project examines the practices and popular representations of the Muslim criminal underworld in Sri Lanka as a vantage point from which to analyze the linkage between minorities, criminalization and state violence in post colonial democracy.

Tickling plastics with light
RUG - Zernike Institute for Advanced Materials (NL), 12 maanden Plastics hold great potential as electronic and optical materials, for instance for making solar cells. To help to improve their design, the researchers will investigate what happens in and between molecules of these materials after shining light on them.

Van substraat tot biomarker
Stanford University, Department of Pathology (VS), 24 maanden De diagnose van kanker is belangrijk in de bestrijding ervan. Enzymen die actiever zijn in kanker dan in gezond weefsel kunnen dienen als zogenaamde biomarkers. Het onderzoek richt zich op het vinden en het aantonen van dergelijke enzymen als biomarkers.

Diversiteit als een spel
Macquarie University, Comparative Ecology Group, Department of Biological Sciences (AUS), 24 maanden Concurrentie tussen planten kan gezien worden als een spel: zolang de prestatie van anderen laag gehouden kan worden, hoeft de winnaar geen hoge score te behalen. Dit onderzoek gaat na hoe in zo'n situatie meer dan één soort kan winnen.

Liever een hard of zacht eitje?
Université Fribourg, AM Institute(CH), 24 maanden Eiwitmengsels vervullen een centrale rol in ons leven, in onze lichaamscellen en in ons voedsel. Structuur en stabiliteit zijn van essentieel belang. Dit onderzoek gaat na onder welke omstandigheden eiwitmengsels stabiel of instabiel, zacht of hard, geordend of ongeordend zijn.

Impliciet leren van een kunstmatige recursieve taal Max Planck Institute for Psycholinguistics (NL), 12 maanden Woorden kun je combineren tot oneindig lange zinnen. Deze eigenschap (recursie) is typisch voor het menselijk taalvermogen en wordt impliciet aangeleerd. Taal- en cognitiewetenschappers laten proefpersonen een kunstmatige grammatica in de MRI-scanner leren om dit impliciete leerproces te onderzoeken.

Samenwerking tussen hersengebieden
University of California, Helen Wills Neuroscience Institute, Department of Psychology (VS), 24 maanden Wat verschillende hersengebieden doen, is redelijk goed bekend. Echter, om informatie in de wereld te kunnen begrijpen, moeten verschillende regio's in het brein hun 'expertise' bundelen. Hoe deze samenwerking tot stand komt is nog onduidelijk. Dit onderzoek gaat over hoe twee van de systemen in de hersenen samenwerken.

Hollanders als 'de Ander'. Kijken naar identiteit door een Hanzeatische bril in de late middeleeuwen.
Universiteit Leiden (NL), 12 maanden
Het denken in 'wij' en 'zij' is van alle tijden. Dit project analyseert de beeldvorming over Hollanders vanuit het gezichtspunt van de Hanzeaten in de late middeleeuwen. Aan de hand van Hanzeatische bronnen wordt de rol van identiteit en imago in de betrekkingen tussen deze handelspartners en rivalen onderzocht.

Ontwikkeling van medicijnen tegen malaria
ETH Swiss Federal Institute of Technolgy (CH), 24 maanden De ontwikkeling van nieuwe medicijnen tegen malaria is een belangrijk doel in de medicinale scheikunde. Het rationeel ontwerp van biologisch actieve stoffen met behulp van 'molecular modelling' van deze stoffen in relevante enzymen kan een grote bijdrage leveren in deze ontwikkeling. IspE is een cruciaal enzym voor de malariaparasiet en 'molecular modelling' maakt het ontwerp van remmers van dit enzym mogelijk. De meest veelbelovende verbindingen zullen worden gesynthetiseerd en biologisch getest. Dit leidt hopelijk tot belangrijke nieuwe 'lead structures' voor malariatherapie en zal daarnaast de validiteit van het rationeel ontwerp van medicijnen vaststellen en leiden tot meer kennis over de interacties van moleculen in enzymen in het algemeen IspE in het bijzonder.


---

Voor meer informatie over Rubicon kunt u contact opnemen met: Afdeling Voorlichting en Communicatie NWO
t.: +31 (0)70 3440 713, voorlichting@nwo.nl
http://www.nwo.nl/rubicon (procedures, documenten, eerdere toekenningen)

08-46