Ministerie van Buitenlandse Zaken
Kamerbrief inzake het verslag van de Roma-conferentie d.d. 5-7 november 2008 te Den Haag
16-12-2008
Mede naar aanleiding van de motie Blom c.s. over de positie van de
Roma-gemeenschappen (Kamerstuk 31202, nr.15) en in vervolg op de
kamerberaadslaging van 10 september 2008 informeer ik U over de uitkomsten van
de door Nederland georganiseerde Roma-conferentie van 5-7 november 2008 te Den
Haag.
Deze informatie is weergegeven in bijgevoegd verslag, naar welke inhoud ik
kortheidshalve verwijs.
De minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen
Verslag Romaconferentie 5-7 november 2008 te Den Haag
Nederland trad met deze conferentie op als gastland voor de Raad van Europa
expertgroep (MG-S-ROM). Ter gelegenheid van de vergadering van deze expertgroep
organiseerde het Ministerie van Buitenlandse Zaken nog drie andere evenementen
die hieronder chronologisch worden vermeld.
1. Publieke hoorzitting (5 november 2008)
Zoals gebruikelijk bij de bijeenkomsten van de MG-S-ROM vond een publieke
hoorzitting plaats. De zitting werd georganiseerd door de NGO Forum, Instituut
voor multiculturele ontwikkeling te Utrecht, in samenwerking met de ministeries
van Buitenlandse Zaken en Wonen, Wijken en Integratie. Het doel van deze
hoorzittingen is om de deelnemers aan de MG-S-ROM een beeld te geven over de
situatie van de Roma, Sinti en Travellers in het gastland.
Voormalig Nederlands Tweede Kamerlid Josephine Verspaget fungeerde samen met
Zoni Weisz (Nederlands Auschwitz Comité) als dagvoorzitter.
Bij de openbare zitting waren ongeveer 40 leden van de MG-S-ROM en ruim 70
Nederlandse deelnemers aanwezig.
Het thema van de hoorzitting was 'onderwijs en scholing voor Roma en Sinti in
Nederland', maar ook andere probleemvelden als huisvesting, werkgelegenheid,
gezondheidszorg en politieke inspraak kwamen aan de orde. Na inleidingen van
enkele deskundigen over de onderwijsproblemen in de Romagemeenschap in Nederland
volgde een discussie met de zaal, waaronder de aanwezige Roma en Sinti. Deze
discussie was kort en spitste zich toe op het gedecentraliseerde Nederlandse
overheidsbeleid. De hoorzitting werd door de voorzitter afgesloten door middel
van enkele aanbevelingen aan de Nederlandse overheid, waarbij naast een verzoek
om richtlijnen voor lokale bestuurders werd gewezen op het belang van goed
regulier onderwijs en het belang van de Roma en Sinti zelforganisaties.
2. Coordination Meeting International Organisations (5 november 2008)
Op eigen initiatief en mede ter uitvoering van de motie Blom c.s. over
de positie van de Roma-gemeenschappen (Kamerstuk 31202, nr.15) organiseerde het
ministerie van Buitenlandse Zaken een vergadering ter bevordering van de
coördinatie tussen internationale organisaties (CIO). De bijeenkomst, waarvoor
naast de Raad van Europa ook de EU, OVSE, UNDP, UNHCR en Wereldbank waren
uitgenodigd, werd voorgezeten door voormalig ambassadeur Jacobovits de Szeged.
Onderwerp van de discussie bij de coördinatievergadering was de onderlinge
samenwerking tussen de Raad van Europa, EU, OVSE, UNDP, UNHCR en de Wereldbank.
Ook enkele leden van de MG-S-ROM waren voor deze ad hoc werkgroep uitgenodigd.
De discussie resulteerde in aanbevelingen die door alle deelnemers volledig
werden onderschreven. Deze aanbevelingen dienen voornamelijk tot een vergroting
van de slagvaardigheid en een betere structurering van de Informele Contact
Groep (ICG, vergadering van diverse RvE-lidstaten, NGO's en internationale
organisaties onder voorzitterschap van EUVZ). Andere aanbevelingen richten zich
op een beter gebruik van de Roma-activiteitenkalender van de Raad van Europa en
een versterkte onderlinge coördinatie van de betrokken organisaties op het
gebied van hun Romaprojecten.
Hoewel het hier niet gaat om bindende aanbevelingen, werd het door alle
deelnemers belangrijk gevonden dat men om één tafel had gezeten en de discussie
structureel wordt voortgezet in de ICG. De ICG zal 5 december 2008 te Brussel
onder het Franse voorzitterschap bijeenkomen. In de conclusies van de Europese
Raad van december 2008 wordt een passage over de Romaproblematiek opgenomen.
3. MG-S-ROM (6 en 7 november 2008)
De reguliere halfjaarlijkse bijeenkomst van de MG-S-ROM werd door mij met een
toespraak geopend waarin ik mijn politieke wil benadrukte om de positie van de
Roma op de internationale agenda te houden. Verder sprak ik de hoop uit dat de
aanwezige internationale organisaties de aanbevelingen van de
coördinatiebijeenkomst op zullen volgen. Verder gaf ik aan dat er geen nationaal
beleid bestaat dat specifiek op Roma is gericht. Dit is niet alleen door het
geringe aantal Roma in Nederland, maar ook omdat Nederland in plaats van een
doelgroepen- een mainstreamingbeleid nastreeft.
Vervolgens gaven de aanwezige regeringsvertegenwoordigers van de
verschillende lidstaten een overzicht van de nationale stand van zaken op de
gebieden van onderwijs, huisvesting, gezondheidszorg en arbeidsparticipatie van
de Roma in hun land. Het Secretariaat van de MG-S-ROM stelde dat 'anti-Gypsyism'
een belangrijk probleem is in Europa. Het Secretariaat pleitte voor meer
coördinatie vanuit Europa en voor intensivering van het overleg, terwijl de OVSE
een meer lokale benadering bepleitte.
De vertegenwoordiger van de Europese Commissie pleitte eveneens voor een
lokale benadering, aangezien de rol van de EU inzake volkshuisvesting,
onderwijs, gezondheidszorg en werkgelegenheid beperkt is, gezien het
subsidiariteitsbeginsel. Er bestaan afdoende EU-richtlijnen, die echter
gebrekkig worden uitgevoerd. Uiteindelijk zijn staten echter zelf
verantwoordelijk voor die uitvoering. Meer regelgeving op hoger niveau werkt
volgens de Europese Commissie slechts contraproductief.
Er werd een aantal aanbevelingen aangenomen ter verbetering van de
sociaal-economische omstandigheden van Roma in Europa, onder andere op het
gebied van onderwijs aan Romakinderen, huisvesting, werkgelegenheid en
gezondheidszorg.
4. Veldbezoek (7 november 2008)
Afsluitend werd een bezoek gebracht aan een woonwagenlocatie in Den
Haag-Ypenburg, waar de bewoners in aanwezigheid van leden van de MG-S-ROM,
vertegenwoordigers van Buitenlandse Zaken en de gemeente Den Haag vertelden over
hun situatie. Op verzoek van de bewoners was ook de gemeente Den Haag aanwezig.
Het gesprek ging in op enkele standpunten van het Nederlandse Romabeleid op
het gebied van huisvesting, zoals de vraag in hoeverre het wonen in
familieverband en op een woonwagenlocatie een uiting van cultuur is die door de
overheid moet worden beschermd.
Slotopmerkingen
Het was voor de Raad van Europa aanvankelijk lastig om een gastland te vinden
(in 2006 Roemenie; in 2007 geen gastland). Nu Nederland dit jaar deze rol heeft
vervuld, hebben meer landen aangeboden gastheer te zijn voor de MG-S-ROM (Spanje
in 2009, Polen in 2010).
Verder voldeed Nederland met het organiseren van een publieke hoorzitting en
het veldbezoek aan de wens van de Raad van Europa om de Nederlandse situatie van
de Roma en Sinti aan een internationaal gezelschap te tonen.
De vergadering tussen de internationale organisaties heeft tot concrete
aanbevelingen geleid en gehoopt mag worden dat opeenvolgende
EU-voorzitterschappen hieraan een vervolg geven.
Ministerie van Buitenlandse Zaken