Brede steun voor plannen DenkTank voor gezonde jongeren

"Versterken en beperken van jongeren nodig"

Vandaag presenteerde de Nationale DenkTank 2008 zijn eindrapport met negen concrete plannen om de jeugd in Nederland gezonder te laten leven. Hoofdconclusie: Jongeren moeten zelf voor een gezonde leefstijl kiezen, maar zij hebben daar hun directe omgeving hard voor nodig. Ouders, werkgevers, scholen, jongereninstanties en overheden moeten daarom hun verantwoordelijkheid meer nemen en beter en gestructureerd samenwerken.

Het rapport met als titel 'Gezond voor elkaar' werd vanmorgen aangeboden aan minister Rouvoet en werd in een einddebat in Amsterdam breed gesteund door belanghebbers uit het hele land.

André Rouvoet, de minister voor Jeugd en Gezin, over 'Gezond voor elkaar': "De DenkTank werkt het thema 'gezonde leefstijl van jongeren' uit in twee lijnen: het versterken van de weerbaarheid van jongeren en het beïnvloeden van de omgeving. Die twee kanten van dezelfde medaille onderschrijf ik van harte. De notitie Onze jeugd van tegenwoordig, die ik begin 2009 naar de Tweede Kamer zal sturen, gaat ook uit van die lijnen. Ik zal de adviezen van de DenkTank goed bestuderen en waar mogelijk meenemen in de uitwerking van die notitie."

"Een gezonde geest in een gezond lijf leert het best", vindt staatssecretaris van Bijsterveldt, van het ministerie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap "Ook voor scholen is het dus van belang dat hun leerlingen gezond leven. Maar de school kan hier niet alleen voor staan. Het is juist van deze tijd dat de DenkTank komt met onder meer een advies BAAS dat een uitwerking kan zijn van de Brede School gedachte in het voortgezet onderwijs. Een veilige uitdagende plek van en voor jongeren waar ze samen hun (sportieve) talenten ontdekken. Ik kan me niet voorstellen dat scholen hier niet aan mee willen werken".

Bij Jump, het jeugdfonds van de Nederlandse Hartstichting, staan jongeren uiteraard centraal. Directeur Hans Stam: 'Het is belangrijk dat er niet over en voor, maar mét jongeren wordt gepraat. Daarom zijn we ook zo enthousiast dat de deelnemers van de Nationale DenkTank 2009 in gesprek zijn gegaan met jongeren. Wij zijn ervan overtuigd dat dit mede heeft geleid tot de creatieve oplossingen die de deelnemers nu aandragen. Jump wil jongeren graag ondersteunen bij het maken van een hartgezonde keuze. We gaan daarom samen met andere partijen kijken of het idee ditismijnplan.nl verder uitgewerkt kan worden.'

De gemeente Den Haag geeft aan de plannen heel serieus te nemen. Wethouder Jeugd Sander Dekker: "Het is heel verfrissend om met studenten te werken die op hun eigen manier tegen een onderwerp als gezonde leefstijl bij jongeren aankijken. Wij pakken de handschoen op en zullen in Den Haag verder gaan met het plan BAAS gericht op het activeren van vooral meiden. Veel aandacht gaat nu vaak uit naar jongens, maar meiden zijn nog teveel onderbedeeld."

Voorzitter van de Stuurgoep Convenant overgewicht Paul Rosemöller: "In de afgelopen jaren is er tal van initiatieven ontplooid om de gezonde keuze gemakkelijker te maken. De beste initiatieven hebben wat wij de X-factor noemen: ze zijn integraal, structureel, duurzaam, aantrekkelijk, laagdrempelig en kunnen op landelijke schaal worden ingevoerd. Veel van de adviezen uit dit rapport voldoen aan deze criteria. Ze zouden wat mij betreft zo ingepast kunnen worden in een nationale aanpak tegen overgewicht. Een dergelijk samenhangende, nationale aanpak is er nu nog niet."

Ook politiek Den Haag reageerde snel op de plannen van de DenkTank. Tweede Kamerlid Mirjam Sterk van het CDA: "Wat ik een heel interessant idee vind is de 'epode', het Franse model waarbij een gemeente een lokale integrale benadering kiest om het probleem van het overgewicht van kinderen aan te pakken. Dat gaat veel verder dan alleen lessen op school of gezonde schoolkantines. Dat gaat ook over bereikbaarheid en toegankelijkheid van bijvoorbeeld sportvoorzieningen. Het zou goed zijn als de minister het aandurft om op dit thema een pilot te laten plaatsvinden."

Ten aanzien van de aanbeveling om de alcoholregels aan te scherpen was veel weerklank, onder andere van Wouter Langendoen, Tweede Kamerlid van Christen Unie: "Bij het tegengaan van de cultuur van 'bingedrinken' hoort goede voorlichting, maar je bereikt niets zonder heldere regels. Illegale drankketen moeten daarom zo snel mogelijk sluiten en met de niet-commerciële keten moeten heldere afspraken worden gemaakt over veiligheid, aanvaardbaar alcoholgebruik en het niet drinken onder de leeftijdsgrens."

ZonMW, de Nederlandse organisatie voor gezondheidszorgonderzoek en zorginnovatie zal op 11 februari een zogenaamde matchmakersdag organiseren om de ideeën te koppelen aan organisaties die deze verder willen oppakken.

De feiten
Er zijn veel maatschappelijke zorgen over ongezond gedrag bij jongeren. Jongeren zijn zich hiervan echter veel minder bewust, zo blijkt uit de analyse van de DenkTank. Bijna de helft van de jongeren tussen 10 en 20 gedraagt zich ongezond terwijl 83% vindt dat ze gezond leeft. Bij de jongeren die ernstig ongezond gedrag vertonen is de situatie nog ernstiger gesteld: 62% van hen denkt dat ze niet ongezond leeft. Jongeren zien drugsgebruik (33%) en roken (24%) als de grootste probleemgebieden onder jongeren, terwijl overgewicht en overmatig alcoholgebruik als minder groot probleem gezien worden. Eén op de tien (10,0%) jongeren leidt aan zwaar overgewicht. Eén op de drie (33,1%) 16+'ers doet aan 'binge-drinken' (regelmatig meer dan 5 glazen alcohol per dag) en eén op de vijf (22,8%) jongeren vindt dat je bij 6 glazen nog niet teveel hebt gedronken. Van de 16+ers is dat zelfs 44,7%. De DenkTank becijferde dat de maatschappelijke kosten ten gevolge van de drie belangrijkste gezondheidsproblemen in onze samenleving (obesitas, alcohol en roken) 7.8 miljard euro bedragen in 2008.

De oorzaken
De DenkTank heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar de onderliggende oorzaken en vond deze bij jongeren zelf en bij hun omgeving. Bij jongeren worden als oorzaken genoemd: het snel aannemen van een slachtofferrol, het gebrek aan toekomstperspectief, gebrek aan weerbaarheid en een gebrek aan daadkracht. Maar de omgeving van jongeren helpt zeker niet mee in het aannemen van een gezonde levensstijl doordat ouders vaak niet het juiste voorbeeld geven, er een gebrek is aan sociale cohesie in veel woonomgevingen, er veel verkeerd aanbod van ongezonde producten is en veel regelgeving onduidelijk is. De negen plannen die de DenkTank, lanceert grijpen steeds in op één of meer van deze oorzaken. Zo ontstaat een meer effectieve en geïntegreerde aanpak.

De plannen van de Nationale DenkTank 2008

Plannen die jongeren bewegen:

Gewoon Bewegen - Hoeveel energie gebruik ik op een dag? Helpt het echt om de trap te nemen? Lukt het om vandaag meer te bewegen dan gisteren? Het Gewoon Bewegen programma daagt jongeren uit meer bewust te laten zijn van hun eigen (on)gezonde leefstijl en bevordert de daadkracht van jongeren om individueel of met de klas gewoon meer te bewegen.

BAAS - Jongerencentrum nieuwe stijl, waar jongeren een eigen ruimte onder het toeziend oog van een jongerenwerker beheren en zelf activiteiten organiseren. Ze kunnen bij BAAS hun eigen talent ontdekken en excelleren op gebieden die op school of thuis onderbelicht blijven. BAAS biedt waar ter plekke behoefte aan is.

Lifestyle Check - Vroegtijdige opsporing van beginnend overgewicht kan gezondheidsproblemen minimaliseren. Met de Lifestyle Check worden schoolgaande jongeren zich bewust van hun gezondheid en de invloed die ze hierop kunnen uitoefenen.

www.dtismijnplan.nl - Deze online ideeënportal geeft jongeren de mogelijkheid om subsidie aan te vragen voor zelf bedachte projecten in hun buurt en stimuleert ondernemerschap bij jongeren. Overheidsinstanties en gemeenten kunnen hier ook draagvlak voor jongerenplannen toetsen.

Find it, do it - Deze overzichtelijke kaart, geplaatst op plaatsen waar hangjongeren zich bevinden, geeft jongeren informatie over alle sportactiviteiten en evenementen om de hoek.

Plannen voor een structureel gezonde omgeving:
Omgeving versterken
De Gemeentelijke GezondheidsGarantie (GGG) - Een gemeente geeft de Gemeentelijke GezondheidsGarantie af aan haar inwoners wanneer zij, volgens vastgestelde criteria, een gezonde omgeving weten te creëren. De GGG bundelt initiatieven die een gezonde leefstijl stimuleren op gemeentelijk niveau.

T-party - De T-party is een laagdrempelige, interactieve en vooral gezellige workshop over kinderen en opvoeding. T-party's vinden plaats in een huiselijke setting met zes tot tien ouders en worden geleid door een speciaal hiervoor getrainde pedagogisch medewerker. T-party's doorbreken het taboe op het vragen van hulp bij de opvoeding.

Run 2gether - Met Run 2gether bieden werkgevers hun personeel en kinderen een compleet pakket van maandelijkse hardlooptrainingen aan. Door het goedkope en laagdrempelige aspect van hardlopen kunnen deelnemers deze sport eenvoudig en structureel inbouwen in hun leven.

De Sterke Sportvereniging - De Sterke Sportvereniging centraliseert kennis van verenigingen, verenigingsondersteuners en marketingspecialisten via een landelijk orgaan voor verenigingsondersteuners en een online database.

Naast stimuleringsacties stelt de DenkTank ook enkele beperkende maatregelen voor: aanscherping van de regelgeving en handhaving ten aanzien van alcoholgebruik en een dwingende oproep aan de voedingsindustrie om reclames over ongezonde voeding te beperken.

De opdracht aan de DenkTank 2008
Naar aanleiding van vele gesprekken in het veld en op uitnodiging van minister Rouvoet is de DenkTank 2008 op zoek gegaan naar de rode draad die van invloed is op de (on)gezonde levensstijl van veel jongeren. De DenkTank heeft in zijn onderzoek vooral ook de stem van de jongeren zelf gehoord door veel gesprekken met hen te voeren en door een grote internetenqu(ee)te te houden. Meer dan 5000 jongeren hebben hun mening over hun gezondheid gegeven via de online jongerencommunities PartyPeeps en Habbo Hotel. Deelnemers van 2008

Ieder jaar wordt een Nationale DenkTank samengesteld van ongeveer twintig masterstudenten, pas-afgestudeerden en promovendi. Zij worden geselecteerd op basis van intellectuele capaciteiten, interpersoonlijke vaardigheden, creativiteit en maatschappelijke interesse. Net als vorig jaar is een zeer multidisciplinair team samengesteld; de achtergrond van de leden loopt uiteen van Natuurkunde tot Geneeskunde, en van Sociale psychologie tot Staats- en Bestuursrecht. Ook zijn vrijwel alle universiteiten vertegenwoordigd.

Wat is Stichting de Nationale DenkTank?
Het doel van Stichting de Nationale DenkTank is innovatie te stimuleren door het creëren van een multidisciplinair netwerk van ondernemende en creatieve mensen. De stichting brengt talent bij elkaar met een brede blik en maatschappelijke interesse en stimuleert ze om buiten de bestaande kaders te denken. Het netwerk vormt een brug tussen overheid, wetenschap en bedrijfsleven, en bevordert kruisbestuiving tussen verschillende disciplines. De DenkTank kan ook dit jaar rekenen op brede maatschappelijke steun. Hoofdsponsors voor de editie 2008 zijn het ministerie van Jeugd en Gezin, Jump -het jeugdfonds van de Nederlandse Hartsichting-, het ministerie van OCW, de Gemeente Den Haag en het ministerie van LNV.

Structureel wordt de DenkTank ondersteund door onder andere de Universiteit van Amsterdam, Universiteit Leiden en Wageningen Universiteit, McKinsey & Company, De Baak, YER, ING, De Brauw Blackstone Westbroek, Menzis, Sp!ts en de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen.

Een foto van dit onderwerp is (rechtenvrij) beschikbaar op ANP Fotonet (www.anp-photo.com) en zichtbaar op www.perssupport.nl. Links: http://www.nationale-denktank.nl