Gripen betere keuze voor industrie dan JSF
Noorse werkgevers en vakbonden publiceren rapport
DEN HAAG, 20081020 -- Een keuze voor de Gripen gevechtsvliegtuigen als nieuw toestel voor de Noorse luchtmacht biedt de industrie de beste industriële kansen en geeft de meeste garanties op het behalen van de beloofde omzet. Dit blijkt uit een onderzoeksrapport van de Noorse industrie in samenwerking met de Noorse overkoepelende vakbonden.
De FSI (Verenigde Noorse Defensie Industrie), de NITO (Noorse Ingenieurs en Technologie Organisatie) en de LO (Noorse Werknemers Vakcentrale) hebben in samenwerking een onderzoek verricht en een evaluatie uitgevoerd naar de industriële "business case" inzake de opvolging van de Noorse F-16 toestellen. Vorige week is een rapport gepubliceerd over de effecten voor de industrie van een keuze voor de JSF of de Gripen.
De vergelijking toont aan dat het JSF programma weliswaar aantrekkelijk kan zijn voor een klein aantal specifieke bedrijven in Noorwegen, maar dat de JSF weinig heeft te bieden voor de breedte van de Noorse defensie industrie. Het rapport verwacht daarom dat op termijn een keuze voor de JSF negatief uitpakt voor de breedte en de verdere ontwikkeling van de Noorse defensie industrie en leidt tot beduidend minder kans op verbetering van de industriële capaciteit.
Zweedse Gripen biedt meer
"Aankoop van nieuwe gevechtsvliegtuigen is de grootste investering voor de defensie van Noorwegen in de komende decennia. De investering is een unieke gelegenheid om de toekomstige ontwikkeling van deze sector te versterken, zowel de defensie-industrie en civiele industrie", aldus managing director Torbjørn Svensgard van de FSI (Noorse Defensie Industrie Vereniging). Svensgard voegt hier aan toe: "Selecteren van de Gripen biedt een aantal voordelen. Het zal zorgen voor contracten voor een verscheidenheid aan bedrijven en voor werkgelegenheid in de hightech-industrie en grote positieve spill-over-effecten geven voor de civiele industrie. Een keuze voor de Gripen zal leiden tot meer toegevoegde waarde, werkgelegenheid en onderzoek en ontwikkeling activiteit in het hele land."
Hij voegt hier aan toe: "Een sterke Noorse defensie vergt op termijn een deskundige en concurrerende defensie-industrie. Wanneer de gevechtsvliegtuig acquisitie geen belangrijke industriële spin-offs biedt voor de defensie-industrie, wat het beleid is van de regering, kan dit bijdragen tot een verzwakking van de defensiecapaciteit in de toekomst". Saab heeft nu al voor drie maal meer contractwaarde vastgelegd dan Lockheed Martin. In het rapport valt met name op dat Lockheed Martin vooral spreekt over "potentiële omzet" en "kansen", zonder deze te garanderen.
Regeringsbeslissing
De Noorse regering maakt naar verwachting op 19 december de eindbeslissing bekend. In het voorjaar van 2009 vindt vervolgens de parlementaire behandeling plaats van het voorstel. De regering laat drie elementen tellen in de beslissing: militaire capaciteit gebaseerd op een kandidatenevaluatie door defensie, aanschaf- en levensduurkosten, industriële compensatie. Wat betreft de kandidatenevaluatie is de verwachting dat de mogelijkheden van de JSF als aanvalsbommenwerper beter zijn, met voor de Gripen NG betere prestaties als luchtverdediger. Over de aanschaf en levensduurkosten is bekend dat de Gripen voordeliger uitvalt. Voor de JSF is er een (niet bindend) aanbod van US$3,5 miljard voor 48 JSF's (US$ 73 miljoen per stuk) en een support en onderhoudsvoorstel met een looptijd van 20 jaar voor US$ 2,5 miljard, totaal dus $ 6 miljard. Saab daarentegen heeft een bindende opgave gedaan van US$ 4.8 miljard voor 48 Gripen NG's inclusief een contract voor 20 jaar support en onderhoud. Hiermee is de Gripen minimaal 20% goedkoper dan de JSF.
Het derde element, industriële effecten, lijkt eveneens beter uit te pakken voor Saab. Een van de rapporteurs is de landelijke Noorse Vakcentrale, die nauwe banden heeft met de grootste regeringspartij, de Arbeiderspartiet. Deze zal hun achterban niet gemakkelijk kunnen negeren, mede gelet op de aanstaande verkiezingen in 2009 en het feit dat met een dreigende economische teruggang het industriële argument in belang toeneemt. Het wordt nog een spannende herfst in Noorwegen voor de Joint Strike Fighter.