Ingezonden persbericht
PERSBERICHT
Tilburg/Woudrichem, 30 December 2008
Burgers willen meer betrokkenheid bij toekomst kerkgebouwen
De Task Force Toekomst Kerkgebouwen - een landelijk burgerinitiatief - sluit het 2008 Jaar van het Religieus Erfgoed af met de nadrukkelijke oproep om burgers en het publiek meer te betrekken bij discussies over behoud en toekomst van het religieus erfgoed, in het bijzonder kerkgebouwen.
De Task Force heeft aanbevelingen geformuleerd voor het verbeteren van de situatie van kerkgebouwen. Ze doet dit mede als spreekbuis voor het publieke belang van het behoud van deze gebouwen en hun kansen voor de toekomst. De aanbevelingen zijn samengevat in een 10 puntenplan (zie bijlage bij dit persbericht).
Het burgerinitiatief wijst erop dat lokaal draagvlak voor kerkgebouwen van groot belang is voor duurzame instandhouding van deze gebouwen. Burgers voelen zich vaak zeer betrokken bij deze beeldbepalende gebouwen in hun leefomgeving. Ze zijn essentieel voor de identiteit van wijk of dorp en een "visite-kaartje" voor bezoekers. Burgers zien kerkgebouwen dan vaak ook als kans voor de lokale samenleving, terwijl kerkeigenaren of gemeenten deze gebouwen nog te veel als probleem zien. Waar burgers actief bij de gebouwen betrokken worden blijken nieuwe mogelijkheden en nieuw elan te ontstaan om deze gebouwen in stand te houden. Er is een toenemend aantal voorbeelden van kerkgebouwen die door burgerinitiatieven een nieuwe toekomst kregen.
Helaas worden burgers nog vaak door de kerkleiding en gemeentebesturen buiten de besluitvorming over de toekomst van kerkgebouwen gehouden. Hierdoor worden besluiten tot sloop genomen terwijl er voldoende lokaal draagvlak is voor het zoeken naar gezamenlijke oplossingen. De Task Force pleit dan ook voor een zeer actieve rol van gemeentelijke overheden om partijen "om te tafel te krijgen".
De Task Force wijst centrale selecties vanuit de vraag welke kerkgebouwen wel of niet het behouden waard zijn af. Een dergelijke selectie is vaak gebaseerd op beperkte cultuurhistorische en architectonische waarden en doet geen recht aan de betekenis die een gebouw heeft voor een lokale gemeenschap. Door eenzijdige waardestellingen wordt de sloop van kerkgebouwen onnodig in de hand gewerkt. De Task Force wijkt hierin af van de lijn in het Strategisch Plan voor het Religieus Erfgoed dat onlangs aan de Minister van OCW is gepresenteerd in het kader van het Jaar van het Religieus Erfgoed.
Het burgerinitiatief roept de overheden op om de discussie over de toekomst van kerkgebouwen en kloosters niet alleen in een erfgoedperspectief te plaatsen. Inpassing van kerkgebouwen raakt aan een veel breder scala van beleid, waaronder ruimtelijke ordening, sociaal en intercultureel beleid, stadsvernieuwing, maatschappelijk verantwoord ondernemen, kleine kernenbeleid en recreatief en toeristisch beleid. Op lokaal niveau leggen burgerinitiatieven al vaak deze dwarsverbanden tussen kerkgebouwen en maatschappelijke functies. Overheden, waaronder de rijksoverheid, doen dat nog veel te weinig. Mede daardoor valt een hele grote categorie aan kerkgebouwen buiten enige vorm van bescherming of overheidsaandacht, vooral naoorlogse kerkgebouwen.
De Task Force vindt dat expertise en ervaringen met betrekking tot religieus erfgoed landelijk meer gebundeld moeten worden, bij voorkeur in een landelijke organisatie voor religieus erfgoed van alle religies. Een dergelijke landelijke expertise-organisatie kan ook de vele goede voorbeelden van lokale burgerinitiatieven rond kerkgebouwen en kloosters ontsluiten.
Informatie voor de redactie:
De Task Force Toekomst Kerkgebouwen is een landelijk opererend burgerinitiatief dat zich ongebonden inzet om een einde te maken aan de massale vernietiging van kerkgebouwen. De Task Force wordt gesteund door een netwerk van burgergroepen.