NCRV Dokument Kruispost
Op de bres voor medische hulp aan illegalen
Maandag 5 januari 2009
22.50 uur, Nederland 2
Naar aanleiding van de Special Commendation-onderscheiding voor NCRV
Dokument Kruispost van Maria Mok en Meral Uslu op de prestigieuze Prix
Europa 2008, zendt de NCRV de onthullende documentaire over de
huisartsenpraktijk op de Amsterdamse wallen opnieuw uit. In een
kruip-door-sluip-door souterrain aan de Oudezijds Voorburgwal bieden
artsen, op vrijwillige basis, illegalen, daklozen en drugsverslaafden
medische en psychosociale hulp. Zoân 6000 keer per jaar.
Ieder mens die in Nederland verblijft heeft recht op medisch
noodzakelijke hulp. Dit is een van de sociale grondrechten in ons
land. Maar sinds in juli 1998 de Koppelingswet in werking trad, is het
bijna onmogelijk voor illegalen geworden om medische hulp te krijgen.
Want zonder geldige papieren krijg je geen ziektekostenverzekering.
Alhoewel een Koppelingfonds is opgezet om medische hulp aan illegalen
te bekostigen, zien artsen op tegen de papieren rompslomp die dit met
zich meebrengt. En illegalen worden als lastige patiënten beschouwd.
Ze hebben vaak psychische problemen en door de taalproblemen kosten de
consulten veel tijd. De Kruispost op de Wallen is in Amsterdam en
wijde omgeving de enige plek waar onverzekerden zonder meer kunnen
aankloppen.
De Kruispost drijft op zoân tachtig betrokken vrijwilligers. Zowel
oudere artsen die al lang gepensioneerd zijn als jonge artsen in
opleiding, die hier ervaring opdoen. Ook lopen er geregeld
tropenartsen rond die voor Artsen zonder Grenzen werken en op verlof
zijn. En al oogt de Kruispost een beetje âshabbyâ, de artsen dragen
altijd een witte doktersjas.
De dagelijkse leiding van de Kruispost is in handen van dokter Hannie
van der Wensch. Met strakke hand regeert ze, altijd gekleed in
kleurrijke Oostenrijkse vestjes, en met het haar strak gekamd in een
knot. Zij puzzelt met de roosters van de artsen, receptionisten en
maatschappelijk werkers, ziet erop toe dat patiënten hun bijdrage van
vijf euro betalen en grijpt in als patiënten agressief worden. En
natuurlijk geeft ze ook haar opinie als arts.
In het souterrain worden kleine operaties uitgevoerd, maar alleen op
donderdag, onder toezicht van een gepensioneerd chirurg. Met kunst- en
vliegwerk, met door ziekenhuizen geschonken operatiegereedschap. Er is
geen steriele ruimte, een plastic handschoen wordt gebruikt als drain.
Het is een sport voor Hannie en de artsen om medicijnen en extra hulp
te regelen. Zo kwam laatst een arts met een plastic tasje, vol met
morfine en insuline. Gekregen van een bevriende collega-arts, die de
medicijnen had meegenomen nadat zijn patiënt was overleden. Volgens
de artsen is de Kruispost âde enige Derde Wereld-plek in Nederlandâ.
De patiënten van de Kruispost komen uit 57 verschillende landen.
Sommige patiënten zijn al jaren illegaal in ons land, anderen slechts
een paar maanden. Ze hebben door zwaar en vies werk lichamelijke
problemen, maar lijden ook vaak aan huidaandoeningen, hoge bloeddruk
en uitputtingsverschijnselen. De illegalen uit oorlogsgebieden lijden
daarnaast aan posttraumatische stressstoornissen.
NCRV Dokument Kruispost is geproduceerd door Maria Mok en Meral Uslu
in opdracht van de NCRV.
Kruispost werd eerder uitgezonden op 14 januari 2008.
NCRV