Gemeente Brummen
Expositie Apeldoorns kanaal in gemeentehuis
(Oorspronkelijke publicatie datum: 05-01-2009)
Meer dan 200 jaar geleden werden er al plannen gemaakt om een kanaal
te graven van Apeldoorn naar de IJssel bij Hattem. Koning Willem I
zette de plannen om in daden. In 1829 werd het Griftkanaal, het
noordelijke deel van het Apeldoornskanaal geopend. Met kanonschoten en
klokgelui werd de opening van het kanaal gevierd. Gemiddeld voeren er
800 schepen per jaar door het kanaal, maar toch was het door de hoge
onderhoudskosten niet rendabel. Apeldoorn drong aan op verlenging naar
de IJssel bij Dieren. In 1870 was het Apeldoorns Kanaal een feit. In
Dieren werd de enige drietrapsluis van Nederland gebouwd om het
hoogteverschil van 8 meter naar de IJssel te overbruggen.
De tientallen papierfabrieken op de Veluwe profiteerden van het kanaal
voor de aanvoer van vodden en de afvoer van papier naar de drukkerijen
in Rotterdam, Amsterdam en Haarlem. Op den duur verdrongen
stoomschepen en later motorschepen de zeilschepen. Het kanaal moest
breder en dieper worden, de houten sluizen groter en van gemetselde
stenen. Toch verloor het kanaal aan betekenis. Door de concurrentie
van spoorwegen en het vervoer over de weg nam de scheepvaart af. In
1972 werd het kanaal grotendeels gesloten. In 1997 droeg
Rijkswaterstaat het kanaal met toebehoren over aan Waterschap Veluwe.
Welke functie was er nog voor een kanaal, waarvan de sluizen in
verwaarloosde staat verkeerden? Een commissie stelde in 2001 een
Toekomstvisie op, waarin restauratie en het weer bevaarbaar maken van
het kanaal werd aanbevolen.
Waterschap Veluwe heeft als eerste van de zes sluizen de
Hezenbergersluis gerenoveerd. De feestelijke opening van de sluis vond
plaats op 3 juli 2007 door het schutten van een honderd jaar oude aak.
De gemeente Apeldoorn heeft plannen om de kanaalzone te saneren en er
woningen met veel groen te bouwen. Wonen aan het water midden op de
Veluwe! Men is zich bewust van de cultuurhistorische waarde van het
kanaal, de sluizen en bruggen. Dat was de aanleiding voor het Voerman
Museum Hattem om een tentoonstelling over het kanaal te maken. Daarin
komen de 19^de eeuwse plannen voor de aanleg van het kanaal aan bod en
de problemen bij het graven en de watervoorziening ervan. Oude en
recente fotos geven een beeld van de vrachtvaart, de scheepsjagers, de
vervoerde goederen, de bedrijven langs het kanaal, het honderdjarig
bestaan, de Tweede Wereldoorlog en natuurlijk de toekomstplannen voor
het kanaal.
Meer informatie
Deze expositie is vanaf 5 januari gedurende de hele januarimaand te
zien in het gemeentehuis tijdens de reguliere openingstijden. Voor
meer informatie kunt u contact opnemen met de heer H. de Boer. Hij is
bereikbaar via telefoonnummer (0575) 56 85 31 of per mail:
h.deboer@brummen.nl.