Wageningen Universiteit en Researchcentrum
je ruiken
Mastitis in melk kun je ruiken
8 jan 2009
Nummer: N
Welke bacterie uierontsteking bij koeien veroorzaakt kan snel
achterhaald worden met een elektronische neus. Promovendus ir. Kasper
Hettinga van Wageningen Universiteit heeft een apparaat ontwikkeld dat
de aanwezigheid van de verschillende ziektekiemen voor mastitis
âruiktâ via de geurstoffen die ze afgeven.
Hettinga gebruikte voor zijn onderzoek de headspace analyse, een
techniek uit de medische wereld. Eerst ging hij na welke geurstoffen
gezonde melk bevat. Dat bleken slechts zeven verschillende geurstoffen
te zijn. Vervolgens analyseerde hij de geurpatronen van melk van
koeien met mastitis, een belangrijke en voor de koeien pijnlijke
ziekte in de melkveehouderij. Die bleken een typerend geurpatroon te
vertonen. Met speciale software kon Hettinga zelfs aan de hand van de
geurstoffen voorspellen welke bacterie de mastitis had veroorzaakt.
De bacteriën van het geslacht Staphylococcus, Streptococcus en de
soort E. coli, belangrijke veroorzakers van de ontsteking, geven drie
unieke geurpatronen af. Die identificeerde Hettinga, en stelde voor
iedere veroorzaker een fingerprint op. Het unieke van zijn onderzoek
was de ontwikkeling van speciale software voor data-analyse. Die
software kan de verschillende geurstoffen van de bacteriën haarfijn
van elkaar onderscheiden, en vervolgens aan de hand van de fingerprint
identificeren. Op de combinatie van technieken is inmiddels patent
aangevraagd door het bedrijf Qlip, dat het onderzoek financierde.
Welke bacterie de ontsteking veroorzaakte werd ook vastgesteld door de
Gezondheidsdienst voor Dieren (GD), die bij het onderzoek samenwerkt
met Qlip. De gezondheidsdienst zet daarvoor de met mastitis besmette
melk op kweek, waardoor na enkele dagen duidelijk is welke bacterie
aanwezig is. Hettinga kan dat nu sneller. Om een goed geurpatroon te
krijgen moet de bacterie acht uur groeien bij 37 graden Celsius,
ontdekte hij.
Hettinga, inmiddels postdoc bij de bijzondere leerstoel Zuivelkunde,
onderzoekt nu met de GD of zijn methode routinematig en grootschaliger
is toe te passen. âWe gaan na of we de methode kunnen versnellen en we
willen voor de zekerheid bevestiging van de resultaten bij een grote
serie monstersâ, zegt de promovendus. Als die test slaagt, wordt zijn
methode waarschijnlijk ingevoerd. Het patent van Qlip dient om de
kennis te verkopen aan buitenlandse melkcontroleurs.
Kasper Hettinga promoveert op 14 januari bij prof. Toon van
Hooijdonk, van de leerstoelgroep Productontwerpen en Kwaliteitskunde.
/ Albert Sikkema
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het
weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Meer
informatie bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR,
e-mail: pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail:
resource@wur.nl. Zie archief op http://www.resource-online.nl.