UMC Utrecht


Conditietraining helpt kankerpatiënten

Patiënten met slokdarmkanker doorstaan de operatie beter dankzij voorafgaande conditietraining. Promovenda Lidwien Lemmens concludeert dit in een onderzoek met zestig patiënten. Naar aanleiding hiervan start het UMC Utrecht dit jaar een groter onderzoek naar het effect van deze conditietraining.

Tijdens haar promotieonderzoek vergeleek Lemmens twintig patiënten die deelnamen aan het programma met veertig patiënten die de standaardzorg kregen. Het blijkt dat patiënten met een betere conditie en uithoudingsvermogen minder vaak een longontsteking krijgen (15% versus 35% bij standaardzorg). Deze patiënten liggen bovendien na de operatie korter op de intensive care. "Maar het is een pilot-studie met slechts weinig patiënten, dus we moeten voorzichtig zijn met de interpretatie van de resultaten", vindt Lemmens.

Artsen in het UMC Utrecht vinden de resultaten veelbelovend. Ze starten dit jaar met een gerandomiseerde trial om het trainingsprogramma bij tweehonderd patiënten met slokdarmkanker te onderzoeken. "Patiënten zijn zonder uitzondering erg enthousiast over het programma", stelt onderzoeksleider en chirurg prof. dr. Richard Hillegersberg. "In drie weken zijn patiënten in een veel betere conditie te krijgen. Hun longfunctie verbetert, maar ook de algehele fitheid.

Het programma van minimaal drie weken bestaat uit verschillende onderdelen. Via de fysiotherapeut krijgen de patiënten twee maal per week twee uur conditietraining zoals fietsen en roeien. Daarnaast moeten patiënten dagelijks thuis enkele oefeningen doen. Dit vergroot het uithoudingsvermogen en de longcapaciteit. Verder analyseert een diëtist de voedingstoestand en signaleert bijvoorbeeld ondervoeding. Mensen met slokdarmkanker hebben moeite met eten en kampen vaak met gewichtsverlies. Bovendien vormt een `case manager' een vast aanspreekpunt voor patiënten. Hij begeleidt patiënten voor en na de operatie.

Bij patiënten met slokdarmkanker moeten chirurgen de slokdarm en een deel van de maag verwijderen. Van de resterende maag maken ze een soort nieuwe slokdarm (een `buismaag'). Dit is een relatief zware operatie waarbij vaak complicaties zoals longontstekingen ontstaan. Het UMC Utrecht voert ongeveer veertig van deze operaties per jaar uit en loopt voorop bij de minimaal invasieve chirurgische behandeling.

Jaarlijks overlijden in Nederland ongeveer vijftienhonderd mensen aan slokdarmkanker. Risico¬factoren voor het ontstaan zijn overmatig alcoholgebruik, roken, overgewicht en reflux¬ziekte (oprispingen van maagzuur).

Lidwien Lemmens promoveert op 13 januari aan het UMC Utrecht met als promotoren prof. dr. K.G.M. Moons en prof. dr. H.E.M. Kerkkamp.

Voor nadere informatie:
UMC Utrecht, In- en Externe Communicatie
Ilse van Wijk en Linda Minnen, tel. 088 7556371 of 7558580. Buiten kantooruren via 088-755 5555
dinsdag 13 januari 2009