4. Keurmerken topklinische ggz
Keurmerken topklinische ggz
Toespraak, 18 december 2008
Minister Klink heeft de eerst keurmerken topklinische geestelijke
gezondheidszorg uitgereikt. Volgens de minister betekenen de
keurmerken een kwaliteitsimpuls. VWS onderzoekt of er een aparte
financieringsstructuur nodig is voor topklinische ggz-zorg of dat deze
kan worden ingebed in de bestaande DBC-systematiek.
Dames en heren,
Leuk om weer eens terug te zijn in de Eerste Kamer, waar ik als
senator ook een aantal jaren heb mogen doorbrengen. Ik draag de ggz
als sector al sinds mijn studententijd een warm hart toe; soms vraag
ik me als politicus af of ik niet beter had kunnen kiezen voor een
loopbaan als psycholoog.
Topklinische ggz, ook wel derdelijns ggz genoemd, is een noodzakelijke
schakel in een alomvattende geestelijke gezondheidszorg. Het past ook
in mijn ideeën over chronische ziekten. De eerstelijns ggz levert zorg
dicht bij de patiënt, de tweedelijn levert specialistische zorg met
nadruk op diagnostiek en effectieve behandeling van de belangrijkste
psychiatrische stoornissen.
De derdelijns zorg buigt zich over patiënten met heel complexe of
zeldzame stoornissen, die een hoge mate van specialisatie vragen.
Patiënten die door niemand anders kunnen worden behandeld. Dan is het
goed dat er topklinische zorg kan worden verleend, echt maatwerk,
zoals dat bijvoorbeeld in de UMC's gebeurt.
Het initiatief van de Stichting Topklinische GGz om keurmerken toe te
kennen juich ik toe. Het is een innovatieve ontwikkeling en het
betekent een kwaliteitsimpuls. Het doet me plezier om te zien dat de
sector zelf aan de slag gaat om kwaliteit en innovatie centraal te
stellen. Ik verwacht dat ze met zorgverzekeraars daar goede afspraken
over te maken, zodat het in de contracten niet alleen maar over geld
gaat.
Geachte aanwezigen, we hebben vanuit VWS zeker interesse in een
afgebakend circuit van topklinische derdelijnszorg. Een circuit waar
nieuwe inzichten worden ontwikkeld, een plek voor het aanjagen van
wetenschappelijke ontwikkelingen en voor opleidingen. Een plek waar
behandeling, onderzoek en opleidingen bij elkaar komen. Een belangrijk
circuit, Nederland heeft zijn topklinische zorg nodig en daarbij is
ook een positieve rol weggelegd voor samenwerking met GGZ Nederland.
Dames en heren,
U kunt van mij hier en vandaag geen concrete toezeggingen verwachten
over financiële ondersteuning van de zijde van VWS. Ik wil eerst de
uitkomsten van de van de komende uitvoeringstoets van de NZA over
bekostiging van curatieve ggz afwachten. Dat zeg ik niet als
vertragingstactiek om uw initiatief af te remmen, maar om zorgvuldig
een afweging te kunnen maken.
De signalen dat instellingen fuseren om zich tot een topklinisch
instituut te ontwikkelen geven wel aan dat er beweging zit in dit deel
van de markt. Ik roep u allen op om dit in overleg met de
zorgverzekeraars verder vorm te geven. Het is aan u om hier
gezamenlijk goede afspraken over te maken.
Topklinische zorg levert op dit moment nog niet vanzelfsprekend extra
geld op. Dat vraagt nog extra zorgvuldige aandacht. De financiële
ruimte die er op dit moment al bestaat wordt her en der goed benut. Er
wordt al wetenschappelijk onderzoek gedaan door diverse instellingen,
en via het opleidingsfonds is er geld voor instituten die de nieuwe
aanwas van professionals in de ggz opleiden.
Ik begrijp dat de Stichting Top GGz dat soort zaken wil koppelen,
zodat je ook een concentratie krijgt van kennis en van een
inhoudelijke ontwikkeling van kwaliteit in de sector. Alle voorwaarden
moeten goed zijn afgebakend en aanvaardbaar zijn. De keurmerken die de
Stichting Top GGz vandaag uitdeelt, op basis van een uitgebreide
visitatie zie ik daarbij als een eerste stap naar medische
herkenbaarheid. De criteria die zijn ontwikkeld kunnen verhelderen wat
nu precies de een derdelijns patiëntengroep is, wat doen de
instellingen precies. Good governance. Je kunt niet even een eminente
hoogleraar invliegen, het gaat om structureel functioneren van een
afdeling of instelling op een hoog niveau.
De topklinische zorg wordt nu betaald voor wat ze doet uit de
reguliere gelden. In een aantal gevallen is dat excellent werk. Binnen
de oude budgetsystematiek van de AWBZ was er ruimte om dat soort
dingen te creëren, door geld af te schermen en door geld dat voor de
zorg bestemd was voor iets anders uit te geven. In de nieuwe situatie
is dat allemaal wat strakker en vindt er meer een koppeling plaats met
geleverde prestaties. Ik wil dus bezien of er wel een aparte
financieringsstructuur nodig is voor topklinische zorg of dat deze
ingebed kan worden in de bestaande DBC systematiek.
Op dit moment levert VWS daar voor de ggz geen afzonderlijke bijdrage
aan. Ik sta welwillend tegenover de mogelijkheid om te bezien of er
een academische component moet komen. Doorontwikkeling van
specialistische dbc's kan een alternatief zijn, om topklinische zorg
in de bestaande productstructuur te verankeren. Erkend worden als Top
GGz instelling of afdeling is de eerste stap naar het zichtbaar maken
dat er instellingen zijn die boven het maaiveld uitstijgen, die dat
structureel doen en op een manier die navolging verdient.
Het is aan u allen om met het vandaag verkregen keurmerk in de hand de
beeldvorming positief te beïnvloeden. U bent aan zet om de
terughoudendheid bij sommige zorgverzekeraars weg te nemen. Zorg dat
zij die topklinische zorg niet gaan zien als enkel een opslag voor
extra complexe gevallen, die ook misschien dubbele declaratie zou
kunnen uitlokken. Maak duidelijke welke topklinische waar u voor uw
geld levert.
In het voorjaar zal duidelijk zijn welke zaken de Nza en DBC-Onderhoud
in gang willen gaan zetten ten bate van de hele ggz sector. Daarbij
zal ook topklinische zorg de aandacht krijgen, die het verdient.
Het keurmerk zal in de komende tijd zijn waarde verder moeten
bewijzen. Ik ben blij met de kwaliteitsimpuls die de stichting
Topklinische ggz voor ogen staat. Van verondersteld vertrouwen, naar
bewezen vertrouwen.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport