4. Antwoorden op kamervragen van Langkamp over het wegvallen van
verloskundige zorg in twee ziekenhuizen
Antwoorden op kamervragen van Langkamp over het wegvallen van verloskundige
zorg in twee ziekenhuizen
Kamerstuk, 15 januari 2009
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
CZ-K-U-2803955
15 januari 2009
Antwoorden van minister Klink op de kamervragen van het Kamerlid
Langkamp (SP) over het wegvallen van verloskundige zorg in twee
ziekenhuizen. (2008Z06398/2080904750).
1
Wat is uw reactie op het wegvallen van de afdeling verloskundige zorg
in twee Utrechtse ziekenhuizen, waardoor toekomstige moeders moeten
uitwijken naar een ziekenhuis verderop? 1)
1
De wens om ziekenhuiszorg dichtbij te houden laat zich niet in alle
gevallen verenigen met de kwaliteitsstandaarden waaraan de zorg moet
kunnen voldoen. De concentratie van de verloskamers in het Sint
Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein maakt het mogelijk om voldoende
gynaecologen en anesthesisten ten behoeve van bevallingen in de nacht
beschikbaar te hebben. Ik ondersteun deze keuze voor veiligheid, ook
al moet ik vaststellen dat deze keuze gepaard gaat met een minder
grote bereikbaarheid. Zoals ik ook in de notitie "Kiezen voor
bereikbaarheid en kwaliteit van zorg" heb aangegeven, is de kwaliteit
van zorg leidend.
2
Deelt u de mening dat het onacceptabel is dat Utrechtse moeders nu
minimaal 20 minuten moeten rijden voordat zij in het ziekenhuis
arriveren en daar verloskundige zorg kunnen ontvangen? Zo ja, welke
maatregelen gaat u treffen?
2
Ook ik signaleer het optredende verlies aan bereikbaarheid. Ik zal mij
blijven inspannen om de bereikbaarheid binnen de wettelijke normtijd
te houden. Zoals ik al in mijn antwoord op vraag 1 heb aangegeven,
staat dit doel echter in veel gevallen op gespannen voet met de keuze
voor kwaliteit. In de Utrechtse situatie wegen de voordelen die
behaald worden op het terrein van kwaliteit en veiligheid ruim op
tegen de extra reistijd.
3
Deelt u tevens de mening dat het onwenselijk is dat zwangere vrouwen
in de regio Utrecht vaker doorverwezen zullen worden om in het
ziekenhuis te bevallen? Zo ja, welke maatregelen gaat u treffen?
4
Deelt u de mening dat het onaanvaardbaar is dat toekomstige moeders,
door het wegvallen van de verloskundige zorg uit twee ziekenhuizen, nu
meer risico's lopen tijdens thuisbevallingen nu de reistijden langer
worden. Zo neen, welke maatregelen gaat u treffen?
5
Vindt u het wenselijk dat thuisbevallen in de regio Utrecht door deze
ontwikkeling te risicovol wordt en er dus minder thuis zal worden
bevallen? Zo ja, waarom? Zo neen, wat gaat u doen om ervoor te zorgen
dat zwangere vrouwen in de regio Utrecht thuis kunnen blijven
bevallen?
3, 4 en 5
Ik ben van mening dat de keuze voor het thuis bevallen beschikbaar
moet blijven, indien dit verantwoord voor moeder en kind kan
plaatsvinden. Dit betekent dat in geval van optredende complicaties de
tweedelijns verloskundige zorg binnen verantwoorde tijd beschikbaar
moet zijn. In de Utrechtse situatie zullen vrouwen die thuis bevallen
eerder worden doorverwezen naar het ziekenhuis om zo risicovolle
situatie te voorkomen.
6
Wat is het oordeel van de Inspectie voor de Gezondheidszorg over deze
ontwikkeling?
6
Voor de Inspectie voor de Gezondheidszorg is bepalend dat er sluitende
afspraken zijn voor de organisatie van de verloskundige zorg in een
regio, en dat deze afspraken zijn vastgelegd en geaccordeerd door alle
betrokken partijen. Er zijn meer regio's in het land waar de reistijd
naar een ziekenhuis twintig minuten of meer bedraagt. Het bepalen of -
gezien de lokale omstandigheden - die afstand bij een bevalling in de
thuissituatie verantwoord is, is een onderdeel van het risico-selectie
beleid van de verloskundige. Bij een door de nieuwe situatie langere
reistijd zal een verwijzing tijdens een thuisbevalling mogelijk eerder
moeten plaatsvinden dan voorheen. Ook is denkbaar dat de afspraken met
ambulancediensten aangepast moeten worden. De Inspectie voor de
Gezondheidszorg is van oordeel dat het de verantwoordelijkheid is van
alle betrokken partijen om in een dergelijke gewijzigde situatie
gezamenlijke afspraken te maken om verantwoorde zorg te kunnen blijven
leveren, en zal erop toezien dat deze ook worden nageleefd.
7
Vindt u het een wenselijke ontwikkeling dat er, door het tekort aan
gynaecologen en anesthesisten, steeds meer ziekenhuizen zijn waar de
afdeling verloskunde verdwijnt? Zo neen, wat gaat u eraan doen om te
voorkomen dat er in de toekomst nog meer afdelingen verloskunde uit
ziekenhuizen verdwijnen?
8
Geeft deze ontwikkeling voldoende aanleiding om te concluderen dat er
meer opleidingsplaatsen nodig zijn voor gynaecologen? Zo neen, waarom
niet?
7 en 8
Ik moet constateren dat ondanks de vele wervingspogingen het sommige
ziekenhuizen niet lukt om voldoende gynaecologen en anesthesisten aan
te trekken. Sommige ziekenhuizen zullen door hun geografische ligging,
omvang en aantrekkingskracht ten aanzien van hun personele situatie
kwetsbaar blijven. Het probleem voor sommige ziekenhuizen in het
plattelandsgebied zal dus niet altijd kunnen worden opgelost door het
creëren van extra opleidingsplaatsen. Het tekort aan voldoende
gynaecologen/anesthesisten leidt overigens niet per definitie tot het
verdwijnen c.q. de concentratie van de verloskundige zorg. Per geval
zal moeten worden beoordeeld tot welke gevolgen een tekort aan
voldoende specialisten leidt en hoe kwalitatief verantwoorde zorg
gegarandeerd blijft.
1) Utrechts Nieuwsblad, 6 november 2008 "Utrecht bevalt in Antonius",
en "Bij spoedopname telt elke minuut".
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport